Bedrijven kunnen zelftests en vaccinaties niet opleggen
11/01/2022 om 07:51
Strikte hygiënevoorschriften en thuiswerk zijn de
speerpunten van de coronabestrijding in bedrijven. Voor verplichte zelftests of
vaccinaties bestaat geen wettelijke basis.
©Rob Engelaar
De nervositeit is groot in veel
bedrijven. Als de voorspellingen kloppen, zal de omikronvariant van het
coronavirus tot een grote uitval bij werknemers leiden. Het Overlegcomité
herhaalde vorige week het belang van - verplicht - thuiswerk als dam tegen een
ongebreidelde explosie van besmettingen.
Werkgevers willen tegelijk
voorkomen dat wie wel naar de werkvloer komt het virus meebrengt. Bedrijven
zien er daarom een groot voordeel in iedereen die aanwezig is een sneltest te
laten doen. Maar dat stuit op wettelijke bezwaren.
Wanneer
mag u op de werkvloer aanwezig zijn?
Thuiswerk is verplicht voor alle
ondernemingen, verenigingen en diensten. Wie kan thuiswerken, is daartoe
verplicht. Wel mogen terugkeermomenten worden georganiseerd, bijvoorbeeld voor
overleg met collega’s of om werknemers voeling met de onderneming te laten
behouden.
Een werkgever mag via de arbeidsarts slechts in zeer specifieke gevallen
medische testen of onderzoeken opleggen aan werknemers.
Frédérique Van Hoof
Juridisch adviseur hr-dienstverlener SD Worx
Elke werknemer mag maximaal één
dag per week in het bedrijf aanwezig zijn. Per dag mag maximaal 20 procent van
de werknemers voor wie thuiswerk verplicht is tegelijk aanwezig zijn. In kmo's
met minder dan tien werknemers mogen er maximaal vijf tegelijk aanwezig zijn.
Wie niet kan thuiswerken, moet een attest krijgen waarin staat dat thuiswerk
voor de uitgeoefende functie niet mogelijk is.
Mag uw werkgever u vragen een zelftest af te nemen?
Als u op de werkvloer aanwezig
bent, mag uw werkgever u niet verplichten een zelftest af te leggen. ‘Een
werkgever mag via de arbeidsarts slechts in zeer specifieke gevallen medische
testen of onderzoeken opleggen aan werknemers’, zegt Frédérique Van Hoof,
juridisch adviseur van hr-dienstverlener SD Worx. ‘Er is geen wettelijke
regeling voorzien voor de werkgever om collectief te testen op Covid-19.'
De supervisie kan alleen gebeuren
door de arbeidsarts of zijn medewerkers. Dat moet (in)directe druk voorkomen en
de privacy van de werknemers beschermen. De arbeidsarts moet garanderen dat de
medische gegevens van de werknemers vertrouwelijk blijven.
Kunt u als werknemer eisen dat collega’s getest worden?
Nee. Het is de werkgever die,
samen met de dienst voor preventie en bescherming op het werk en de
preventieadviseurs, het preventiebeleid dient te bepalen voor zijn onderneming.
‘Het testen van werknemers is een bevoegdheid van de arbeidsarts. Een werknemer
kan niet eisen dat zijn collega’s getest worden’, zegt Van Hoof.
Mag uw werkgever vaccinatie verplichten?
Uw werkgever mag u niet
verplichten u te laten vaccineren. De codex over het welzijn op het werk
voorziet in strikte regels, die de werkgever moet respecteren. Voor drie
vaccins kan vandaag een verplichting gelden: die tegen hepatitis B, tuberculose
en tetanus. Die vaccins zijn alleen verplicht in bepaalde sectoren en voor
specifieke werknemers, zoals in de medische sector of bij de noodhulp. Het
enige wat bedrijven kunnen doen, is een sensibiliserende rol spelen.
Mag uw werkgever uw Covid Safe Pass checken?
De werkgever mag zijn werknemers
niet vragen naar de vaccinatiestatus of een vaccinatiecertificaat. De
vaccinatiestatus van een persoon behoort tot de medische gegevens. Die zijn een
bijzondere categorie van persoonsgegevens. De verordening voor
gegevensbescherming verbiedt de verwerking van medische gegevens, behalve als
een wettelijke bepaling dat toestaat of de betrokkene zijn toestemming heeft
gegeven.
Als de werkgever op de hoogte is
van de vaccinatiestatus van zijn werknemers, kan hij de toegang tot de
werkvloer niet weigeren aan niet-gevaccineerden. Dat geldt zolang in ons land
geen wettelijke verplichting bestaat zich te laten vaccineren.
