Emblem/Ranst -
Het proefproject van C-biotech
waarbij op een deel van de terreinen van Campus Vesta in Emblem (Ranst) hennep
werd geplant om PFAS uit de bodem te halen, blijkt een groot succes. In drie
maanden tijd is de aanwezigheid van PFAS met liefst 67 procent gedaald.
Kristin Matthyssen
14/01/2025 om 14:44
In
juni vorig jaar werd bekendgemaakt dat het multidisciplinaire opleidingscentrum
Campus Vesta in Emblem wilgen, hennep en enzymen inzet om de PFAS uit de
vervuilde bodem en het grondwater te halen. Oorzaak van de vervuiling van een
deel van de terreinen van Campus Vesta is het gebruik van PFAS-houdend
blusschuim voor de brandweeropleidingen voor 2011. “Wereldwijd kijken ze toe”,
zei Erik De Bruyn van C-biotech toen. “Deze plantaardige sanering kan echt een
gamechanger worden.”
Het industriële hennepveld op Campus
Vesta deze zomer. — © Campus Vesta
C-biotech,
een bedrijf uit Temse, is gespecialiseerd in biobased bouwmaterialen en
sanering met hennep. De eerste resultaten van het proefproject werden dinsdag
toegelicht. In drie maanden tijd is de aanwezigheid van PFAS met maar liefst 67
procent gedaald. Op het meest vervuilde perceel is de PFAS-concentratie van 25
tot 30 microgram naar 4,5 tot 6 microgram gegaan. De hennep sloeg zo goed aan dat
twee derde van het vervuilde terrein nu zo goed als gesaneerd is.
Bodemadditieven
Saneringsprojecten
met industriële hennep zijn op zich niet nieuw en werden ook al op andere
plaatsen uitgevoerd. Maar wat het project op Campus Vesta zo uniek maakt, is dat
voor het eerst werd geëxperimenteerd met het toevoegen van verschillende
bodemadditieven. Doel van die additieven is het versnellen van de opname van
PFAS. “En dat is goed gelukt”, zegt Erik De Bruyn, projectmanager bij C-biotech
en de drijvende kracht achter het project van fytoremediëring.
Erik
De Bruyn, projectmanager bij C-biotech, in het hennepveld op Campus
Vesta. — © Campus Vesta
“In alle 25
percelen is het PFAS-niveau gedaald. Bij de meeste percelen zit er zo’n acht
keer meer PFAS in de hennepbladeren dan in de bodem”
Erik De Bruyn
Projectmanager bij C-biotech
“In
alle 25 percelen is het PFAS-niveau gedaald. Bovendien zitten de PFAS niet
zozeer meer in de bodem, maar vooral in de bladeren of in een deel van de
wortel. Bij de meeste percelen zit er zo’n acht keer meer PFAS in de
hennepbladeren dan in de bodem. Bij het best presterende perceel is dat zelfs
27 keer meer. Positief ook is dat de PFAS niet terechtkomt in het grondwater.
Uit stalen van een halve meter diepte blijkt dat de vervuiling in de bovenste
20 centimeter van de bodem blijft zitten en dat er in het grondwater niets
verandert. Dat betekent dat de PFAS ook niet weggespoeld kunnen zijn.”
Spectaculaire resultaten
Bij
de start van het project zat één op de vier vervuilde percelen op Campus Vesta
onder de Vlaamse saneringsnorm van 3,8 microgram. Nu zit al twee derde onder
die wettelijke norm. Dat dit al in één teeltcyclus is gebeurd, is spectaculair.
In 2022 deed C-biotech, samen met de universiteit Hasselt al een beperkt
onderzoek naar de invloed van hennep in de door 3M gecontamineerde zone in
Zwijndrecht. Daar werden echter geen additieven toegevoegd.
Een
zakje PFAS-houdende hennep. — © Campus Vesta
Vergelijking van PFAS-concentraties
in bodem en bladeren. — © Campus Vesta
Het
is dus niet enkel het louter inzaaien en telen van hennep die het succes
verklaren. Het geheim zit in de interactie tussen de plant en een specifiek
bodemadditief. “Dit proefproject is een mijlpaal voor onze provincie”, zegt
gedeputeerde Jinnih Beels, bevoegd voor Campus Vesta. “Het toont niet alleen
hoe innovatieve technieken vervuilde bodems duurzaam kunnen herstellen.”
Bijkomend onderzoek
Vlaanderen
heeft alvast beloofd om geld uit te trekken voor nieuw onderzoek naar
fytoremediëring met hennep in 2026. Er komt nog bijkomend onderzoek, maar niet
meer op Campus Vesta. Daar is de PFAS-concentratie intussen zelfs al te laag
voor verder onderzoek. Campus Vesta is wel vragende partij om ook het
resterende derde van het terrein dat nog boven de wettelijke norm zit, te
saneren.
De PFAS-concentraties zijn al sterk
gedaald in enkele maanden tijd. — © Campus Vesta
De
plantaardige sanering is efficiënter dan afgraven van grond. De PFAS blijven in
de bladeren van de planten die na oogst worden verbrand. Voor alle
duidelijkheid: het is geen enorm wietveld. Industriële hennep zoals gebruikt op
Campus Vesta heeft een THC-gehalte van 0,3 procent. Bij nederwiet ligt het
percentage van de psychoactieve stof – die ook cannabinoïde wordt genoemd –
tussen de 15 en 18 procent. Het is dus geen drugsplantage.
