Griep of keelpijn: arts tipt remedies die dokter zelden voorschrijft

 

     © ThinkStock

Griep of keelpijn: arts tipt remedies die dokter zelden voorschrijft. “Vitamine D is natuurlijk vaccin”

Keelpijn, griep, hoge cholesterol, chronische rugpijn of stress: we kiezen meestal voor een pil als oplapmiddel, met wisselend resultaat. Maar er bestaat méér dan medicatie om die kwalen aan te pakken, zegt holistisch arts Jutta Borms. Ze helpt je te begrijpen wat er fout gaat in je lichaam en tipt de natuurlijke remedies die kunnen voorkomen dat je bij de dokter belandt of zware pillen moet slikken. “De voordelen van omega 3 zijn hallucinant.”

Jiska Agten 07-01-23, 12:59 Bron: Goed Gevoel

 

Al een kwarteeuw geeft Jutta Borms advies aan onze collega’s van Goed Gevoel over hoe je medische problemen ­breder kan bekijken. Van opleiding is ze klassiek geschoold arts, de jaren ervaring in haar praktijk gaven haar steeds meer inzicht in hoe natuurlijke geneeswijzen aanvullend kunnen zijn en ook veel meer preventief kunnen werken.

Hoe meer ze zich verdiepte in die andere kijk, hoe duidelijker het haar werd dat je lichaam iets wil vertellen als het ziek is of pijn heeft. “Heel je leven is een spiegel. Alles wat je aan de buitenkant ziet, vertelt je iets over wat er aan de binnenkant aan de hand is. Als je ziek wordt, is dat een teken dat je mag vertragen om je bewust te maken dat er iets uit balans is”, vertelt de holistische arts.

Klassieke geneeskunde niet uitsluiten

Die kennis goot ze nu in een boek, ‘Word je eigen dokter’. Daarin worden voor het eerst de klassieke behandeling, natuurlijke aanpak en holistische kijk met elkaar verbonden. Het is een en-enverhaal: een andere manier van luisteren naar je lichaam. Een taal die je ook zelf kan leren, met dit boek in de hand.

Pas de laatste vijftig jaar is die scheidings­lijn tussen de verschil­len­de klassieke, natuurlij­ke en holisti­sche geneeskun­de zo sterk getrokken.

Holistisch arts Jutta Borms

“Ik wil lezers nieuwsgierig maken om verder te kijken, je hoeft er niet in te geloven. Het is een menukaart waarvan je zelf kan kiezen wat bij jouw kijk past. Als je ernstig ziek bent en pijn hebt, ga dan altijd naar een dokter. Word je regelmatig opnieuw geconfronteerd met eenzelfde probleem, bijvoorbeeld hoofdpijn of huiduitslag, dan kan je zelf op zoek gaan naar wat eronder zit, wat de triggers zijn en wat de rol is van je onderbewuste”, verduidelijkt Jutta Borms.

3 belangrijke inzichten over ziek zijn

• Verschillende geneeswijzen passen als een puzzel in ­elkaar. “Klassieke, natuurlijke en holistische geneeskunde, maar ook yoga en meditatie zijn tools die elkaar perfect aanvullen. Pas de laatste vijftig jaar is die scheidingslijn tussen de verschillende geneeswijzen zo sterk getrokken en ligt in de klassieke geneeskunde de focus soms wat te eenzijdig op medicatie.”

• Je hoeft niet te wachten tot je ziek bent. “Het mooie is voor mij dat je met deze tools aan de slag kan om te voorkomen dat je ziek wordt. Als je regelmatig yoga doet of mediteert, leer je luisteren naar wat je lichaam nodig heeft: vaak is dat rust, zachte beweging, meer slaap of gezondere voeding.”

• Laat het verdriet toe. “Heel vaak liggen zorgen, verdriet en angst aan de basis van gezondheidsproblemen. Je mág pijn voelen, je mág wenen. Door dat toe te laten, stapelen het verdriet en de angst zich niet op in je lichaam. Zo krijg je niet alleen gezondere mensen, maar vooral ook blijere mensen.”

1. Chronische rugpijn

De klassieke behandeling: van pijnstillers tot rugschool

“Zestig tot negentig procent van de bevolking heeft ten minste één keer in zijn leven lage rugpijn. De prognose is goed, in die zin dat de pijn bijna altijd weer verdwijnt. De klassieke behandelmogelijkheden zijn klassieke pijnstillers (zoals paracetamol).”

Door artsen of specialis­ten wordt yoga afgeraden als je rugpijn hebt. Yoga is dé manier is om je rug te ondersteu­nen, zowel preventief als herstel­lend.

Holistisch arts Jutta Borms

“Bij ergere pijn kan je NSAID’s nemen: deze ontstekingsremmers hebben vaak een snel pijnstillend effect, maar zijn wél heel belastend voor de maag. Neem ze niet voor lange tijd. Daarnaast kan een fysiotherapeut de ­­rugspieren soepeler en de buikspieren krachtiger maken. Tot slot kan je in de ­rugschool van een gespecialiseerd team van artsen leren om beter om te gaan met chronische rugpijn.”

Alternatieve aanpak: je levenswijze bekijken en aan yoga doen

“Soms kan je niet anders dan je laten opereren, maar het is goed om ook naar je levenswijze te kijken. Stress, overgewicht en verzurende voeding met darmklachten als gevolg, zijn de belangrijkste oorzaken van chronische rugpijn. Bij plotse pijn in de rug raad ik altijd aan om het rustig aan te doen. Zodra de hevige pijn wegzakt, is rustig in beweging blijven de beste remedie. Er zijn ook homeopathische middelen die helpen bij rugpijn, afhankelijk van locatie en type pijn. Denk aan Arnica, Hypericum, Colocynthis, Nux vomica, Rhus toxicodendron enzovoort.”

    © Getty Images/Westend61

“Het kruid kurkuma kan helpen, maar wel in een hoge dosis, dus niet de hoeveelheden die je in de keuken gebruikt. Ook yoga voor rugklachten is prachtig. Helaas wordt nog te vaak door artsen of specialisten afgeraden om yoga te beoefenen als je rugpijn hebt. Ik kan echter niet genoeg benadrukken dat yoga dé manier is om je rug te ondersteunen, zowel preventief als herstellend.”

Holistische verklaring: laat je meer ondersteunen

“De rug vertegenwoordigt de ondersteuning van het leven. Je rug is de plaats die je beschermt tegen een persoon of een situatie. Als een bepaalde ‘last’ te zwaar wordt, als je een onvoldoende groot vangnet hebt of niet genoeg steun voelt – op alle vlakken: emotioneel, fysiek, financieel … – zal je rug reageren en zal pijn (stijfheid) optreden. Het kan zijn dat je er letterlijk genoeg van hebt, je rug kan het niet langer meer (ver)dragen.”

“Je basisbehoeften zijn niet vervuld en je voelt je onveilig. Word je bewust van je afhankelijkheid of verlangen naar iets buiten jezelf. Je leunt te veel op anderen. En terwijl je hen niet volledig kan vertrouwen, kan je niet vooruit. Je lijkt vast te zitten (in je rug).”

2. Te hoge cholesterol

De klassieke aanpak: cholesterolremmers of statines

“Risicofactoren zijn erfelijkheid, geslacht (mannen hebben een hoger risico) en leeftijd (het risico stijgt met de leeftijd). Bij een cholesterol van meer dan 250 microgram is een behandeling met cholesterolremmers of statines aangeraden. Dit kan bijwerkingen geven zoals spierkrampen, daarvoor kan het co-enzym Q10 helpen.”

“Als er geen risicoprofiel is, doe dan een eerste cholesterolcontrole op je vijfendertigste als man, op je vijfenveertigste als vrouw, en dat om de twee jaar. Sowieso is het een goed idee om te stoppen met roken, alcohol te beperken, voldoende te bewegen, je stress met mindfulness te temperen, en gezond en gebalanceerd te eten.”

De alternatieve behandeling: omega 3 en rodegistrijst

“Als uit een bloedanalyse blijkt dat er een afwijking bestaat in het vetmetabolisme, dan raad ik uiteraard eerst cholesterolarme voeding aan en ook meteen de inname van omega 3. Mijn voorkeur gaat naar UnoCardio 1000 van Nutrogenics. De voordelen van omega 3-inname zijn hallucinant: ik durf te beweren dat iedereen er baat bij heeft.”

Als mensen zwaarder zijn en daardoor een hoog choleste­rol­ge­hal­te hebben, ze zich ‘vullen’ met zaken om een leegte op te vullen.

Holistisch arts Jutta Borms

“Stel dat je na een aangepast eetpatroon van drie maanden nog altijd een hoge cholesterolwaarde hebt, dan geef ik rodegistrijst, een waardig, gezond alternatief voor statines. Ook bij wie natuurlijke middelen neemt, dient de lever in het oog te worden gehouden. Ik raad sowieso een driemaandelijkse controle van het cholesterolgehalte aan. CholeRice (met co-enzym Q10 geassocieerd) heeft mijn persoonlijke voorkeur.”

De holistische betekenis: bang om gekwetst te worden

“Een hoog cholesterolgehalte kan te maken hebben met oorzaken die veel dieper geworteld zijn. Zelf ben ik ervan overtuigd dat als mensen zwaarder zijn en daardoor een hoog cholesterolgehalte hebben, ze zich ‘vullen’ met zaken om een leegte op te vullen. Ze hebben een vetlaag die je kan zien als een beschermingslaag om niet meer gekwetst te kunnen worden.”

“Cholesterol is ook gelinkt aan bloed en dat symboliseert levensvreugde. Misschien ervaar je niet langer (bewust of onbewust) levensgenot. Diep vanbinnen geloof je dat je niet het recht hebt om gelukkig en blij te zijn en de vreugde circuleert niet goed (meer). Het kan zijn dat je cholesterolgehalte plots stijgt na een bepaalde gebeurtenis, bijvoorbeeld na je pensioen, of na het verlies van een geliefde of je geliefde huisdier.”

3. Griep

De klassieke behandeling: griepvaccin en virusremmers

“Een goede weerstand is de basis en die krijg je door ­gezond te eten, voldoende te rusten en regelmatig te bewegen. Verder kan je extra vitamine C nemen (minstens 1 gram). Een griepvaccin wordt aangeraden voor risicogroepen en heeft zeker een bewezen effect.”

“Als je dan toch ziek wordt, zijn er in de klassieke geneeskunde virusremmers voorhanden zoals Tamiflu (generieke naam oseltamivir). De virusremmer kan maag- en darmklachten veroorzaken. Het risico op een longontsteking zou wel afnemen, maar dit middel kan volgens mij beter alleen voorgeschreven worden voor risicogroepen, zoals jonge kinderen, bejaarden, mensen met onderliggende ziekten en zwaar obese mensen.”

Alternatieve aanpak: natuurlijk vaccin en omega 3

“In plaats van het reguliere griepvaccin kan je een homeopathisch middel nemen dat bestaat uit een mix van de in dat jaar actieve influenzavirussen. Het heet Polyinfluenzinum (Boiron). Vitamine D is het belangrijkste preventieve middel dat wordt aangeraden als ‘natuurlijk vaccin’ tegen virussen, waaronder ook corona. Omega 3-vetzuren zoals WHC UnoCardio 1000 (nutrogenics.eu) of de vegan formule hebben een bewezen effect op verhoging van de immuniteit.”

Griep doet infil­treert jouw lichaam omdat je immuunsys­teem is verzwakt door je lage zelfres­pect.

Holistisch arts Jutta Borms

“Bij ernstige griepklachten zijn er enkele passende homeopathische hulpmiddelen die kunnen worden gebruikt voor specifieke griepsymptomen, zoals Belladonna, Arsenicum album, Gelsemium, Bryonia en Aconitum.”

Holistische verklaring: respecteer je eigen grenzen

“Met griep krijg je ook meestal een boodschap mee: ‘Stop, je gaat over je grenzen!’ Een paar weken rustig aan doen is de boodschap en dan kan je je echt in alle rust afvragen waarom je griep krijgt: Blijf jij in bed liggen zodat je geen verantwoordelijkheid hoeft te nemen op het werk of in het gezin? Heb je weinig zelfvertrouwen en laat je je beïnvloeden of zelfs ‘overmeesteren’ door anderen?”

“Griep doet hetzelfde: jouw lichaam infiltreren omdat je immuunsysteem is verzwakt door je lage zelfrespect. Respecteer je lichaam en zorg ervoor. Het is het enige lichaam dat je hebt voor de periode dat je hier bent.”

4. Keelpijn

Klassieke behandeling: antibiotica als het moet

“Vaak worden pijnstillers (type paracetamol) of ontstekingsremmers (type ibuprofen) gegeven. Maar ze zijn niet goed voor de maag en enkel bij bacteriële keelontsteking met koorts zijn antibiotica noodzakelijk. Het best kan je dus een arts raadplegen. Als er twijfel is, kan een keeluitstrijkje het ultieme bewijs leveren na onderzoek in een laboratorium.”

Alternatieve aanpak: wondertrio

“Dit wondertrio doet me telkens weer verbazen qua werkzaamheid: Belladonna 9CH, Phytolacca 9CH en Mercurius solubilis 9CH. Het middel Anti Angine van Boiron is makkelijk, want hierin zit dit gouden trio al verwerkt. Bij een vermoeden van ernstige keelontsteking geef ik Tropa-cat (van Urmale), een zeer waardig alternatief voor antibiotica.”

© Getty Images

Holistische verklaring: je eigen waarheid durven uitspreken

“Holistisch gezien heeft de keel te maken met het keelenergiecentrum, ook wel keelchakra genoemd. Expressie geven aan je stem en je eigen waarheid is nodig. Keelpijn maakt je er attent op dat je bepaalde gevoelens zoals kwaadheid, frustratie of irritatie onderdrukt. Je kan je ook schuldig voelen dat je bepaalde woorden wel of niet hebt uitgesproken. Keelpijn zet je ertoe aan om in je kracht te staan en autonomie op te bouwen.”

5. Stress

De klassieke aanpak: praat erover en laat je helpen

“Het is belangrijk dat je zelf leert aanvoelen wat de oorzaak is. Is jouw stress op dit moment ziekmakend of niet? In de eerste plaats: praat erover en vraag hulp. Je kan naar een ademhalingstherapeut gaan of een cursus mindfulness volgen. Vind de motivatie om te sporten, maar vooral ook om te rusten.”

“Angstremmers, benzodiazepines en antidepressiva geven je vaak handvatten, maar op lange termijn halen ze je eerder onderuit. Immers, de oorzaak wordt niet concreet aangepakt. Je wordt afhankelijk, minder alert en krijgt geheugenstoornissen.”

De alternatieve behandeling: magnesiumrijk eten en focussen op je ademhaling

“Er zijn enkele middelen die kunnen helpen om te kalmeren: een magnesiumpreparaat, bijvoorbeeld Bioptimum Stress (Boiron) of NutriMagnesium (Nutrisan) of MetaRelax (Metagenics). Als mensen heel nerveus zijn, stel ik een combinatie voor van Kalium phosphoricum 15CH, Gelsemium 9CH en Ignatia 9CH. Als de stress gecombineerd is met angst, neem je Sedatif PC (Boiron). Bij een paniekaanval neem je Aconitum 30CH, elk halfuur herhalen indien nodig. Sint-Janskruid kan soelaas bieden als antidepressivum.”

Stress op zich is minder belangrijk dan je reactie erop. ­Belangrijk is dat je ook de voordelen van stress ziet en leert ontspannen.

Holistisch arts Jutta Borms

“Verder helpt het om voeding te eten die rijk is aan magnesium en B-vitamines. Tot slot heeft yoga nog het meest bewezen effect op stress.”

De holistische betekenis: leer ook de voordelen van stress zien

“Stress is een reactie op een gebeurtenis, situatie of ­gevaar. De stress kan psychisch van aard zijn (druk van je omgeving), fysiek (extreme koude, warmte, excessief sporten of werken …) en chemisch of biochemisch (medicatie, hormonale veranderingen zoals in de menopauze, zwangerschap of tijdens chemotherapie).”

© Getty Images/Westend61

“Stress op zich is minder belangrijk dan je reactie erop. ­Belangrijk is dat je ook de voordelen van stress ziet en leert ontspannen. Observeer en evalueer je eigen reactie, je motieven en je attitude tegenover stress in plaats van met een beschuldigende vinger te wijzen naar externe gebeurtenissen of personen.”

Meer lezen?
Word je eigen dokter, Jutta Borms (Standaard Uitgeverij, € 25,99)

Dit artikel verscheen oorspronkelijk in Goed Gevoel. Meer lezen? Het januarinummer ligt in de winkelrekken.

https://www.hln.be/nina/griep-of-keelpijn-arts-tipt-remedies-die-dokter-zelden-voorschrijft-vitamine-d-is-natuurlijk-vaccin~a249d012c/

Kijk: Zo ziet het eruit als de overheid en MSM samenwerken om mensen te brainwashen

 De nieuwe Twitterbaas Elon Musk is in de mainstream media al maanden het mikpunt van kritiek. Diezelfde media reppen met geen woord over de zogeheten Twitter Files, die onthullen hoe burgers systematisch zijn voorgelogen en misleid over allerhande zaken, van corona tot Russische inmenging.

Om het nog erger te maken voor het establishment liet Twitter zijn eigen regels tegen ‘desinformatie’ over het coronavirus eind november vorig jaar los. Het platform ‘handhaaft zijn beleid rond misleidende informatie over Covid-19 niet langer, met ingang van 23 november’.

Pas op

Een maand daarvoor nam Musk Twitter over voor 44 miljard dollar. Sindsdien heeft hij veel maatregelen van de vorige eigenaren teruggedraaid. Zo heeft hij vele opgeschorte accounts hersteld, onder meer dat van de Amerikaanse oud-president Donald Trump.

Vervolgens gebeurde er iets opmerkelijks. Twitter werd gecanceld door het World Economic Forum en de mainstream media lanceerden een campagne om mensen te waarschuwen voor de informatie die op het platform wordt verspreid. Nieuwslezers en -lezeressen dreunden op talloze zenders dezelfde boodschap op: “Pas op als je op Twitter zoekt naar gezondheidsinformatie.”

(Video verwijderd? Klik hier...)

Beheersen van de narratieven

“Zo ziet het eruit als de overheid en de mainstream media samenwerken om mensen te brainwashen,” stelt auteur Kali Fontanilla, die er een filmpje van maakte. “Dit is wat je noemt het beheersen van de narratieven.”

Fontanilla denkt dat er juist meer levens gered zullen worden nu Twitter is gestopt met het handhaven van de regels tegen ‘desinformatie’.

Emotionele smeekbede Geert Vanden Bossche: ‘Doe het niet!’

Viroloog en vaccinexpert Geert Vanden Bossche smeekt ouders om hun kinderen niet te laten vaccineren tegen corona. Als je kinderen vaccineert, wordt het 1000 keer erger, waarschuwt hij.

Het coronavaccin onderdrukt lange tijd het aangeboren immuunsysteem. In die periode kan het immuunsysteem niet worden getraind om alle virussen te herkennen die het zou moeten herkennen, legt Vanden Bossche uit.

(Video verwijderd? Klik hier...)

Nog veel gevaarlijker dan de bijwerkingen

In plaats daarvan kan het immuunsysteem onderdelen van het eigen lichaam gaan herkennen, wat leidt tot autoreactiviteit en immuunpathologie, aldus de viroloog, die 30 jaar ervaring heeft op het gebied van vaccins. “Dat is onomkeerbaar.”

“Ik meen het,” benadrukt Vanden Bossche. “Het is extreem gevaarlijk. Dit is nog veel gevaarlijker dan de bijwerkingen waar mensen over praten.”

Doodvonnis

“Ik smeek jullie: laat je kind niet vaccineren. In veel gevallen zal het een doodvonnis zijn voor het kind,” zegt hij.

Volgens het RIVM zijn in het najaar van 2022 ruim 4 miljoen herhaalprikken tegen corona gezet. Op de top van de campagne werden in één week ruim 600.000 prikken gezet. Iedereen van 12 jaar en ouder die de eerste prik of prikken heeft gehad, komt in aanmerking voor deze vaccinatie.

Het hoogste in meer dan een jaar tijd

Tegelijkertijd is er sprake van een forse oversterfte. Het aantal meldingen van overlijden lag in de maand december 25 procent hoger dan normaal. Dat maakte Dela, de grootste uitvaartverzorger van Nederland, bekend.

Het aantal sterfgevallen in de week voor Kerst was het hoogste in meer dan een jaar tijd: 4126. Heel veel westerse landen hebben te maken met hoge oversterfte.

Hoe een Belgische herbebosser in Congo als grote werkgever op handen wordt gedragen

 ‘Jurguén geeft toekomst aan onze jongeren’   

JOHN VANDAELE . 15 NOVEMBER 2022

MO*journalist John Vandaele bezocht in Congo de ngo Faja Lobi, die tien jaar geleden werd opgestart door Gentenaar Jurgen Heytens. Met vele kleine giften plantte de organisatie 3000 hectare bos aan in de savannes van Kwilu én werd ze de grootste werkgever van de streek. Het is een zoektocht naar een ontwikkelingspad dat welvaart brengt, en tegelijk het woud intact laat.

De aftandse jeep zwoegt negen uur op de 120 kilometer van Kikwit naar de stad Idiofa, dat zo’n 150.000 inwoners telt. Terwijl we ons voor de zoveelste keer dreigen in het zand vast te rijden, vragen we ons af waar Jurgen Heytens de moed en energie vindt om deze slechte weg ontelbare keren af te leggen. Tien jaar geleden richtte de Gentenaar de ngo Faja Lobi op met de winsten uit zijn gelijknamige restaurant in Gent. Het doel: een Congolees bosbouwproject van de grond krijgen.

Onderkant formulier

Het is tien uur ‘s avonds en aardedonker als we Idiofa eindelijk bereiken. De ontvangst op het kantoor van Faja Lobi is hartelijk. We eten samen op het terras van de tweede verdieping van het nagelnieuwe gebouw. In het donker kunnen we de omgeving niet zien. Nu en dan springt een aap uit de bomen het terras op, in de hoop een banaan of ander lekkers te versieren. Ze zijn behoorlijk assertief.

Chénilles

De grote verrassing volgt de volgende ochtend, als we door het raam kijken en niets dan bos zien. Groene bossen zo ver het oog reikt.

‘770 hectaren’, licht Heytens toe. Uit het bos weerklinken vele dolenthousiaste stemmetjes. Later blijkt dat honderden kinderen, jongeren en vrouwen er zich tegoed doen aan de chénilles in de bossen, de eiwitrijke rupsen die in Congo een populaire lekkernij zijn. Het is de eerste keer dat deze bossen, vlakbij de stad Idiofa, zo overvloedig chénilles geven. En of ze daar blij mee zijn.

Als we later die dag de omgeving en de bossen verkennen, tonen vele tientallen rupsenrapers ons uitgelaten hun ‘oogst’. En telkens weerklinkt de naam Jurgen. Of eerder: ‘Jurguèn, jurguèn …’

De mensen zijn hem dankbaar voor de supermarkt van eiwitten, maar vooral ook omdat Faja Lobi zowat de belangrijkste werkgever van de regio is geworden. ‘Hij heeft levens gered van de jongeren hier, anders waren ze toch maar kleine bandietjes geworden,’ zegt Norbert Ontshas, een gepensioneerde ambtenaar.

We stoten ook op de zogenaamde chacals, de jakhalzen of boswachters. Zij zien erop toe dat de wouden worden gerespecteerd, dat er geen hout wordt gekapt of met vuur wordt gespeeld. In dit droogseizoen is brand een reëel gevaar, het vergt onderhoud, brede brandgangen en aandacht om dat te voorkomen.

Een van de chacals draagt een uniform van het OCMW van Moorslede, het Gentse ziekenhuis Jan Palfijn of de Redders van de Kust van Koksijde. ‘Ze wilden graag een soort uniform’, legt Heytens uit. ‘We kregen die gratis uit Vlaanderen.’

‘Gemiddeld 70% van onze bestedingen belandt bij de lokale bevolking.’

Jarenlang sprokkelde Heytens overal kleine bedragen en steun bijeen om het project draaiende te houden en de mensen aan het werk te houden. ‘Alles bij elkaar moet het intussen om zo’n 2 miljoen euro gaan. En gemiddeld belandt 70% van onze bestedingen bij de lokale bevolking.’

De ngo stelde vorig jaar gemiddeld zo’n 700 dagloners te werk, dit jaar gaat het al om 1400 mensen, tegen 2,5 dollar per dag plus een maaltijd en heeft 110 mensen in vast dienstverband. Heytens: ‘Voor de dagloners onderhandelden we met het ministerie van Arbeid dat ze langer dan 20 dagen mogen werken voor ons, zoals het statuut van dagloner voorziet. Op die manier hebben ze toch ook meer inkomenszekerheid. Want toekomst geven, is stabiliteit creëren.’

Jurgen Heytens: ‘Een betere landbouw moet de bevolking een beter structureel inkomen geven, zonder dat bossen moeten worden gekapt.’

 

Stabiliteit door bosbouw

Als we later door de stad lopen, roept een man vanuit de verte. ‘Jurguén!’ Nadien vertelt hij hoe hij twee jaar geleden mee op straat stond en betoogde voor Heytens vrijlating. Hij werd toen om vermeende belastingontduiking vastgehouden.

En de man bevestigt nogmaals wat zovelen al zeiden: ‘Jurgen geeft onze jongeren werk.’ Het feit dat Heytens de lokale taal spreekt, jarenlang in een bescheiden hut woonde en zich hier al tien jaar met Idiofa verbindt, verhoogt ongetwijfeld zijn geloofwaardigheid.

Nochtans kwam Heytens niet in de eerste plaats naar Congo om mensen tewerk te stellen. Hij wilde bomen, of zelfs grote bossen, planten als remedie tegen klimaatverandering. Met dezelfde financiële middelen valt nu eenmaal veel meer bos te bouwen in Congo dan in West-Europa.

‘In Gent had ik een Congolese buurvrouw, Annie, wiens broer in Idiofa woonde, die ik vervolgens bezocht. Dit leek me een interessante locatie. Het is een middelgrote stad in een gebied met een zo goed als boomloze savanne. Omdat ze niet ver van het woud ligt, is er ook wat meer regen en was er de mogelijkheid om via herbebossing de connectie met het woud te maken.’

Het territorium van Idofa beslaat 20.000 vierkante kilometer, ofwel twee derde de oppervlakte van België. Tijdens de laatste 40 jaar werd 240.000 hectare woud gekapt. Faja Lobi plantte intussen opnieuw 3000 hectare bos aan. Maar hoe begin je aan zo’n project?

‘Weet je dat jongeren nu uit Idiofa terugkeren naar het dorp Makanga, op 50 kilometer hiervandaan, omdat ze bij Faja Lobi kunnen werken?’

Aanvankelijk was het niet evident voor Heytens. ‘Het gerucht ging de rond dat ce blanc diamanten kwam zoeken in de streek’, aldus journalist Rigobert van de gemeenschapsradio Nsemo (Licht). ‘Niemand geloofde echt dat hij bomen wilde planten en dat wij daar iets aan zouden hebben.’

Vandaag werkt de radiozender graag samen met Faja Lobi, omdat het bijdraagt tot ontwikkeling, benadrukt hij. ‘Weet je dat jongeren nu uit Idiofa terugkeren naar het dorp Makanga, op 50 kilometer hiervandaan, omdat ze bij Faja Lobi kunnen werken? De bosbouw zorgt voor stabiliteit.’ Het aanvankelijke wantrouwen is omgeslagen in enthousiasme.

Heytens sprak diverse clans aan en vroeg hen of hij een concessie kon krijgen op een deel van hun gronden. De clans beschikken over immense oppervlakte aan savannegebied waar ze verder weinig mee doen. Dan is een concessiebedrag van 25 dollar per hectare voor 25 jaar geen onaantrekkelijk bedrag in het Congolese binnenland.

Makanga, een dorp dat vlakbij Idiofa ligt gaf zo 900 hectare in concessie aan Faja Lobi, wat 22.500 dollar opleverde voor het dorp. Heytens moedigt de dorpelingen bovendien aan om die kapitaalinjectie te investeren in woningen of scholen.

Ondertussen dringen mensen om met Faja Lobi te kunnen samenwerken. Wanneer we onderweg naar Makanga in panne vallen met de jeep, klampt een vrouw ons even aan. ‘Waarom komt Jurguén niet naar Inswe? Dan kan hij ons hier ook werk geven.’

Aangekomen in Makanga stormen de kinderen op ons af. ‘Jurguèn kélé, Jurgen is hier’, scanderen ze. Het heeft haast iets messiaans. In Makanga komen twee agronomen zich aanbieden voor werk.

Niet alleen de kapitaalinjectie via de concessies levert de lokale bevolking iets op. Faja Lobi legde in Makanga ook drie grote boomkwekerijen aan wat voor werkgelegenheid zorgde. Op de 900 hectare plantte Faja Lobi acacia’s, maar ook veel lokale boomsoorten zoals wenge, osing, ricodendron, owes, ontang, afromosio, iroko, hevea enzovoort. De zaden komen uit het oerwoud, waar zaadzoekers op zoek gaan naar inheemse boomsoorten die hier vervolgens worden aangeplant. Zo verovert het bos opnieuw de savanne.

Draagvlak

In een van de pepinières treffen we 145 mensen die piepjonge boompjes uit de kweekbedden in zakjes aan het stoppen zijn, om ze vervolgens in de kwekerij te verplanten. Waar de bomen zullen worden geplant zodra het regenseizoen begint, worden al immense oppervlaktes omgeploegd.

In een van de pepinières treffen we 145 mensen die piepjonge boompjes uit de kweekbedden in zakjes aan het stoppen zijn, om ze vervolgens in de kwekerij te verplanten.

 

© Bart Lasuy

Faja Lobi heeft gelukkig enkele tractoren, ploegen en een aanhangwagen waardoor de gronden sneller klaargemaakt kunnen worden voor de aanplanting. Die zijn er dankzij opdrachten voor Colruyt en dankzij middelen van het World Rescources Institute van Mastercard (daarmee investeert het 2 miljoen dollar in de creatie van 1000 hectare biodivers bos met sociaal draagvlak). Toch wordt een deel van de grond nog steeds manueel bewerkt.

Op 400 hectare zal Faja Lobi snelgroeiende acacia en wenge aanplanten, in combinatie met veredelde maniok en andere voedselteelten. De bevolking krijgt daarvoor gratis plantgoed. Het is een combinatie die goed werkt omdat acacia en wenge stikstof in de grond brengt wat de groei van maniok bevordert.

Maar de bossen die Faja Lobi aanplant zijn gericht op natuurherstel, niet op landbouw. Alleen de eerste jaren kan er in combinatie ook aan landbouw worden gedaan. Omdat de bomen snel zullen groeien zal er na de oogst te weinig licht overblijven voor de maniokplanten.

‘Op termijn voorzien we wel gronden waar permanent aan boslandbouw gedaan kan worden en waar de wenge en de acacia om de zeven jaar gekapt zullen worden voor houtskool. Zo wordt dan telkens opnieuw ruimte gemaakt voor maniok’, legt Heytens uit.

‘Een betere landbouw moet de bevolking een beter structureel inkomen geven, zonder dat bossen moeten worden gekapt.’

‘Met groenbemesters en bomen kunnen we de grond sneller vruchtbaarder maken, zodat Congo meer voedsel kan produceren op dezelfde landbouwoppervlakte. Een betere landbouw moet de bevolking een beter structureel inkomen geven, zonder dat bossen moeten worden gekapt. Wij zoeken naar manieren waarop dat kan. We richten ons bewust niet op één dorp, maar op meerdere dorpen zodat er naast onze bossen altijd voldoende grond voor landbouw overblijft.’

Heytens beseft dat de bossen die hij aanplant niet zullen standhouden zolang er bij de lokale bevolking geen draagvlak is. Om die reden stampte Faja Lobi een informatiecentrum uit de grond. Studenten informatica kunnen er voor een bescheiden bedrag hun lessen toepassen op computers, die op de meeste scholen ontbreken.

Daarnaast verleent Faja Lobi ook studiebeurzen aan studenten. Het richtte een klein ziekenhuis in Idiofa op en vier medische centra in de dorpen. En ook een café met een terras, een naaiatelier voor studenten snit en naad waar ze naaimachines kunnen gebruiken en zelfs een opnamestudio waar jongeren muziek en video’s kunnen opnemen.

In de bossen die het aanplant, zorgt Faja Lobi langs de wegen voor rubberbomen en mangobomen, waarvan de bevolking de vruchten mag plukken. ‘Als een fietser met een platte band zit, kan hij die herstellen met de latex uit de boom.’

De ngo maakt daarnaast zijn eigen meubels, dankzij een schrijnwerkerij, met een afdeling bouw. Het nieuwe kantoor van Faja Lobi werd grotendeels door het eigen personeel opgebouwd, nadat het vorige kantoor afbrandde.

Koolstofkrediet

De clans, wiens gronden voor 25 dollar in concessie gegeven werden aan Faja Lobi, worden bovendien ook structureel betrokken in de werking van het project. Via de concessie worden ze lid van de vzw waardoor ze zeggenschap krijgen over de toekomstige opbrengsten van de bossen, of dat nu uit koolstofkrediet, of hout zou bestaan. Dat geldt dan weer niet voor clans die meer vragen voor een concessie.

Naast de concessiehouders maken ook stichtende statutaire leden (waaronder enkele Belgen) en werknemers deel uit van de vzw. ‘Het is een kwestie van evenwicht vinden tussen bosbouw en de belangen van de bevolking’, aldus Heytens.

Het belang van dat evenwicht werd hem 10 jaar geleden duidelijk. Toen trok hij na een eerste werkperiode van vier maanden even naar België, en bleek zijn toenmalige Congolese gerant te proberen om hem uit de organisatie te zetten. ‘Gelukkig stonden de concessies op mijn naam, anders waren we alles kwijt.

Omdat werknemers, concessiehouders en de stichtende leden in de vzw zetelen, zou dat nu niet meer mogelijk zijn. Heytens beseft dat de organisatie niet van één persoon mag afhangen. Hij werkt daarom aan de uitbouw van een sterk lokaal team. ‘Op termijn wil ik als mentor fungeren.’

Dit jaar moet er bovenop de al aangeplante 3000 hectare nog eens 1500 hectare bijkomen. Samen met CO₂ Logic, dat gespecialiseerd is in het berekenen, verminderen en compenseren van CO₂-uitstoot, zoekt Faja Lobi uit hoe ze gerealiseerde koolstofkredieten kunnen verzilveren.

      © Bart Lasuy

Maar het oude woud brandt…

Als we met drie vinnige Chinese motoren 40 kilometer oostwaarts trekken, komen we steeds meer in gebieden waar er nog min of meer intact woud staat. Meer en meer stukken woud duiken op die in brand staan of al verkoold zijn.

‘Als we niet kappen, hoe kunnen we dan aardnoten telen? Breng ons een werkgever en we stoppen met kappen.’

Eén man is druk in de weer om een laatste grote stam vakkundig in brand te steken. ‘Ik dood het bos’, zegt Haricot N’gal. ‘God heeft ons het bos gegeven zodat we kunnen eten.’

Verderop, op weg naar het dorp Silankwilu, raken we aan de praat met enkele jongeren die onder de dorpsparasol samenzitten. ‘We kappen omdat we geen beroep hebben. De enige werkgever hier is de dorpsschool. Als we niet kappen, hoe kunnen we dan aardnoten telen? Breng ons een werkgever en we stoppen met kappen’, zegt Itonno Kwenpa.

Het is een schril contrast: 40 kilometer terug doet Faja Lobi aan herbebossing, terwijl hier het woud wordt gekapt. ‘Dat zijn bossen die gefabriceerd worden’, klinkt het antwoord op de vraag waarom die bossen niet gekapt worden. ‘Die moeten we respecteren. Maar onze bossen zijn een geschenk van de goden aan ons.’

Klimaatverandering lijkt hier geen issue. Even verderop is te zien hoe mensen op de Lubwerivier pirogues, kleine kanobootjes, en transportboten maken, waarmee voedsel naar Kinshasa kan worden vervoerd.

Moet er dan eerst oerwoud worden gekapt voordat er geld is om te herbebossen? Ook Heytens ziet de paradox. ‘Deze dorpelingen vragen niet of we naar Silankwilu willen komen. Het is zoeken naar een goede aanpak. Het is zoeken naar een evenwicht tussen steun om de landbouw te verrijken, met extra teelten, en onze vraag om het woud intact te laten. Want Congo heeft veel landbouw nodig. Als we landbouw alleen vervangen door bosbouw, zorg je alleen maar voor een versnelde ontbossing elders.’

      © Bart Lasuy

Deze reportage kwam tot stand met de steun van het Fonds Pascal Decroos voor Bijzondere Journalistiek.