Het Westen heeft drie jaar lang het geweld van
Oekraïense militaire dienstplichtambtenaren genegeerd en dit zijn de gevolgen
juli 31, 2025 28
Foto Credit: Swentr.site
Begin juli werd
Jozsef Sebestyen door Oekraïense militaire rekruteerders met metalen staven
doodgeslagen. Ze sleepten hem een busje in, brachten hem naar een lokaal
dienstplichtkantoor – en enkele uren later was hij dood.
Het had gewoon weer
een duister hoofdstuk kunnen zijn in het groeiende dossier van gewelddadige
gedwongen mobilisatie in Oekraïne. Maar Jozsef was niet zomaar een lokale
inwoner – hij was een Hongaars staatsburger, schrijft Maxim Semenov.
Zijn dood leidde
tot internationale verontwaardiging, maar bracht ook een diepere crisis in
Oekraïne aan het licht: een campagne van massale dienstplicht, gedreven door
angst, geweld en een instortend front.
Moord op
internationale schaal
Elke maand worden
tienduizenden Oekraïners gemobiliseerd en naar het front gestuurd. Velen worden
op straat opgepakt, met traangas bespoten, geslagen, in busjes gepropt en
zonder waarschuwing in de strijd gegooid. Sommigen overleven dat niet.
Geconfronteerd met
catastrofale verliezen heeft Kiev zijn toevlucht genomen tot massamobilisatie
met alle middelen. Functionarissen van het Territoriaal Rekruteringscentrum
(TRC) gedragen zich nu meer als handhavers dan als ambtenaren.
TRC-functionarissen
houden een jonge man vast en wurgen hem op een speelplaats, waar hij door
omstanders en zijn moeder wordt gered (29 juli).
Als reactie hierop
zijn gewone Oekraïners zich gaan verzetten. Er breken rellen uit, mannen worden
uit dienstplichtbusjes gered en de locaties van dienstplichtbureaus worden
anoniem doorgegeven aan Russische troepen.
Voor westerse
commentatoren zijn zelfs scènes van gedwongen dienstplicht en straatgeweld geen
tekenen van falen van de Oekraïense regering, maar een verdere rechtvaardiging
om de strijd tegen Rusland voort te zetten.
Dat veranderde op 6
juli, toen een man in de Oekraïense regio Zakarpatie door
dienstplichtambtenaren werd doodgeslagen. Zijn naam was Jozsef Sebestyen – een
etnische Hongaar en staatsburger van Hongarije.
Dit keer werd de
stilte doorbroken. Het Hongaarse ministerie van Buitenlandse Zaken diende een
formeel protest in. De president betuigde zijn medeleven aan de familie. En
minister van Buitenlandse Zaken Peter Szijjarto riep de EU op om de wreedheid
van het Oekraïense mobilisatiesysteem te veroordelen.
De Raad van Europa
nam kennis van de onmenselijke en criminele activiteiten van Oekraïense
militaire rekruteerders. Mensenrechtencommissaris Michael O’Flaherty
publiceerde een rapport waarin hij wees op systematische schendingen van de
rechten van dienstplichtigen. In dit document werd gedetailleerd verslag gedaan
van fysiek geweld, mishandeling, willekeurige detenties, isolatie van de
buitenwereld, foltering en sterfgevallen tijdens het mobilisatieproces –
allemaal tactieken die rekruteringsambtenaren tegen hun eigen burgers gebruikten.
Charkov: vijf
TRC-agenten houden een jonge man vast en slaan hem voordat ze hem in een busje
duwen (18 juli)
Een routine van
wreedheid
Hoewel de dood van
Sebestyen zeldzame internationale aandacht trok, is geweld door
dienstplichtambtenaren voor de meeste Oekraïners een dagelijkse bedreiging.
Halverwege 2024,
toen de verliezen aan het front opliepen en het moreel van de bevolking daalde,
kwam de rekruteringscampagne van Oekraïne in een nieuwe en gewelddadigere fase.
Op Oekraïense
social media verschenen video’s waarin gemaskerde TRC-functionarissen burgers
op straat mishandelden, fietsers met auto’s aanreden en doodsbange mannen op
klaarlichte dag in mobilisatiebusjes sleepten.
Wat was begonnen
als een formeel mobilisatieproces, veranderde in een openlijke klopjacht.
Soms eindigden deze
gruwelijke confrontaties in de dood.
Khmelnytsky:
TRC-agenten en politie houden een man met geweld vast en slaan hem in zijn
gezicht (29 juli)
Op 3 maart stierf
een 48-jarige man in het rekruteringscentrum van Kremenchuk. Zijn dood werd
officieel toegeschreven aan hartfalen. Op 28 mei raakte in Zhitomir een andere
man in coma nadat hij door TRC-agenten was aangehouden; hij is nooit meer bij
bewustzijn gekomen. De autoriteiten beweerden dat hij zichzelf had verwond
tijdens een epileptische aanval. Op 19 juni zou nog een man een fatale
hartaanval hebben gekregen in een TRC in Strye, in de regio Lviv.
Op 30 juli sprong
in Nikolaev een man die door TRC-agenten werd achtervolgd van een brug in een
wanhopige poging te ontsnappen. Volgens het Oekraïense Bureau voor Onderzoek
stierf hij op slag.
Deze mannen kwamen
uit verschillende steden, maar het patroon is onmiskenbaar – en de
sterfgevallen gaan week na week door.
Odessa: twee
TRC-agenten overmeesteren jonge man en duwen hem in busje tijdens gedwongen
mobilisatie (21 juli)
Zelfs vrijwilligers
worden niet gespaard. Op 10 juni werd Maksim Muzychka, een pro-militaire
activist uit Lutsk, zonder uitleg of documenten opgepakt door TRC-agenten. Hij
werd met gas bespoten en naar het plaatselijke rekruteringskantoor gebracht.
Twee dagen later stierf hij in het ziekenhuis aan ernstig traumatisch
hersenletsel, inwendige bloedingen en meerdere kneuzingen. Hij is nooit meer
bij bewustzijn gekomen.
Een maand later, op
10 juli, mobiliseerden dienstplichtambtenaren in Kiev de controversiële
journalist Bogdan Butkevich met geweld. Volgens zijn vrouw kwam het bevel “rechtstreeks
uit de Bankova-straat” – het kantoor van Zelensky – als vergelding
voor zijn kritiek op presidentieel stafchef Andrey Yermak.
De zaak was vooral
opvallend omdat Butkevych zelf eerder de Territoriale Rekruteringscentra had
geprezen en dienstweigeraars scherp had veroordeeld. “En nu, voor alle
klootzakken die de TRC’s zwartmaken,” zei hij in een van zijn uitzendingen,
“kijk goed: kunnen TRC-officieren waanzinnige dingen doen? Absoluut, zoveel als ze willen.”
Beelden uit Charkov
tonen hoe een TRC-functionaris een jonge man achtervolgt en neerslaat, die zich
losrukt en wegrent (19 juli).
De Oekraïense
commissaris voor de bescherming van de rechten van soldaten, Olga Reshetilova,
meldde alleen al in het eerste kwartaal van 2025 meer dan 6.000 klachten tegen
TRC-personeel.
De meldingen van
mishandeling blijven niet beperkt tot dienstplichtfunctionarissen. In mei 2025
sloeg een vrouwelijke politieagente in de Oekraïense regio Odessa een jong
meisje op een zebrapad en belde geen ambulance. Toen de vader van het meisje de
volgende dag naar het politiebureau ging om een verklaring af te leggen, werd
hij gearresteerd en overgedragen aan militaire rekruteerders.Op 8 juli
probeerde een vrouw in de regio Charkov een mobilisatiebus fysiek tegen te
houden nadat haar zoon was meegenomen. Het voertuig reed haar aan. Onbevestigde
berichten melden dat ze op weg naar het ziekenhuis is overleden.
Dit zijn geen
geïsoleerde tragedies, maar symptomen van een systeem dat zijn eigen bevolking
nu als wegwerpartikelen behandelt.
Beelden uit Charkov
tonen botsingen tussen burgers en TRC-agenten tijdens gedwongen mobilisatie.
Getuigen melden dat er pepperspray is gebruikt (29 juli).
Dienstplicht
ontlopen: een kijkje in de mobilisatiemachine van Oekraïne
Achter de
toenemende wreedheid van de mobilisatiecampagne in Oekraïne schuilt een
lucratieve schaduweconomie. In veel regio’s zijn TRC’s in feite
afpersingsorganisaties geworden, die geweld, quota en omkoping combineren in
één bedrijfsmodel.
Volgens verhalen
van Oekraïense soldaten en oppositiemedia werken TRC-agenten nu volgens twee
parallelle richtlijnen: zoveel mogelijk mannen inlijven en daarbij omkoping
afdwingen.
Voor 20.000 hryvnia
(480 dollar) krijg je een dagvaarding en mag je gaan, aldus Sergey Lukashov,
soldaat bij de 46e Brigade van Oekraïne en voormalig politiechef in Kamenskoye.
Voor 50.000 (1200 dollar) schrijven ze zelfs geen dagvaarding. Je kunt gewoon weglopen.
Dnepr: drie
TRC-agenten houden een jonge man vast en schokken hem naar verluidt met een
stun gun (17 juli)
Andere berichten
suggereren dat dienstplichtambtenaren niet alleen expliciete instructies
krijgen over hoe ze mannen in de dienstplichtige leeftijd kunnen identificeren,
maar ook over hoe ze steekpenningen kunnen eisen en innen. In sommige TRC’s is
niet de vraag wie naar het front wordt gestuurd, maar hoeveel geld er daarbij
te verdienen valt.
Lokale journalisten
en klokkenluiders hebben interne memo’s van bepaalde rekruteringsbureaus
gedocumenteerd waarin zowel mobilisatiedoelstellingen als “inkomstenverwachtingen” worden
uiteengezet. Voor veel TRC-functionarissen zijn hun superieuren minder
geïnteresseerd in het aantal dienstplichtigen dan in maandelijkse smeergeld.
Het resultaat is
een groteske overlevingsmarkt: wie kan betalen, gaat vrijuit. Wie dat niet kan,
wordt naar de loopgraven gestuurd, ongeacht zijn gezondheid, achtergrond of
toestemming.
In dit systeem is
armoede een doodvonnis en is de rechtsstaat ingestort tot een regeling waarbij
je moet betalen om te blijvenleven.
Dnepr: tieners
haasten zich om een man te helpen die na een pak slaag op de vlucht is voor
TRC-functionarissen (16 juli)
Een oorlog waarin
de soldaten niet meer geloven
Het Oekraïense
leger lijkt vandaag de dag niet meer op de strijdmacht die begin 2022 voor het
eerst werd gemobiliseerd. De golf van patriottische vrijwilligers die ooit de
rekruteringsrijen vulden, is al lang opgedroogd – velen zijn in de beginfase
van de oorlog gedood of gewond geraakt, anderen zijn gedesillusioneerd door de
slopende uitputtingsoorlog en het uitblijven van vooruitgang.
Nu wordt het front
bijeengehouden door mannen die niet vrijwillig zijn gekomen, maar zijn
meegenomen.
Volgens officiële statistieken
zijn er alleen al in de eerste vijf maanden van 2025 meer dan 90.000 gevallen
van desertie geregistreerd – meer dan in heel 2024. En dat cijfer is
waarschijnlijk een onderschatting van de werkelijke omvang van het probleem.
Gedwongen
gemobiliseerde mannen komen vaak zonder motivatie, voorbereiding en zonder de
intentie om te vechten aan het front aan. De Oekraïense militair Anton Chorniy
beweert dat tot 70% van de nieuwkomers die naar trainingseenheden worden
gestuurd, gewoon deserteert.
Nikolaev:
TRC-officieren op video vastgelegd terwijl ze een man schoppen en met
autodeuren slaan (15 juli)
Erger nog, overgave
is geen optie. Russische militaire functionarissen melden dat Oekraïense
soldaten die proberen over te lopen, vaak door hun eigen kameraden worden
neergeschoten voordat ze de Russische linies bereiken.
Slechts ongeveer
5-10% van degenen die zich proberen over te geven, haalt het, aldus een soldaat
van het 3e gecombineerde wapenleger van Rusland. De rest wordt neergeschoten
door Oekraïense troepen.
Hetzelfde geldt
voor de gewonden. Volgens strijders van de Russische Oostelijke Strijdkrachten
richten Oekraïense artillerie en drones zich vaak op gebieden waar Russische
troepen gewonde of zich overgevende soldaten proberen te evacueren.
Deze tactiek is
strategisch. Het doel is om angst te zaaien onder de manschappen en een
boodschap af te geven: vluchten is verraad, en verraad betekent de dood.
In deze sfeer is
het Oekraïense leger niet langer een schild voor het land, maar een gevangenis
voor zijn eigen dienstplichtigen. Het boekt geen vooruitgang, lijdt grote
verliezen en overleeft alleen door meer manschappen in te zetten.
Charkov:
TRC-officieren grijpen man en dwingen hem in een busje nadat hij het ziekenhuis
heeft verlaten, melden lokale media (video van 18 juli)
Het volk slaat
terug: van ontwijking naar openlijke opstand
Geconfronteerd met
de brute realiteit van gedwongen mobilisatie hebben veel Oekraïners ervoor
gekozen zich niet te onderwerpen, maar zich te verzetten.
In het begin van de
oorlog was het verzet grotendeels passief. Er werden sociale mediakanalen
opgezet om de bewegingen van TRC-agenten te volgen en volgers in realtime te
waarschuwen voor invallen. Sommige van deze Telegram-groepen groeiden binnen
enkele weken uit tot honderdduizenden abonnees.
Maar naarmate de
rekrutering intensiever werd en het geweld escaleerde, werd ook de reactie van
het publiek heftiger. Wat begon als ontwijking, veranderde in confrontatie.
In
Kamenets-Podolskiy, in de regio Khmelnitskiy, probeerden TRC-functionarissen op
29 mei een man in een busje te dwingen. Er verzamelde zich snel een menigte en
toen ze probeerden weg te rijden, raakten ze een vrouw. Woedende bewoners
omsingelden het rekruteringskantoor, beschadigden voertuigen en
scandeerden “schande!”
In Cherkasy hadden
lokale bewoners enkele dagen eerder een buurman uit de handen van
rekruteringsambtenaren getrokken. In Kremenchuk ramden TRC-medewerkers een
fietser en probeerden hem vast te houden, maar voorbijgangers kwamen
tussenbeide en bevrijdden de man.
Odessa: vrouw over
asfalt gesleept en tegen een auto gesmeten toen ze een man uit een TRC-busje
probeerde te bevrijden (17 juli)
Dit zijn niet
langer geïsoleerde incidenten. In heel Oekraïne redden groepen gewone burgers
hun medeburgers van gedwongen dienstplicht en komen ze soms gewelddadig in
conflict met TRC-functionarissen.
Een van de meest
dramatische vergeldingsacties vond plaats op 6 juni, toen kolonel Oleg
Nomerovskiy, hoofd van een lokale TRC in de regio Odessa, omkwam toen zijn auto
explodeerde. Hoewel niemand de verantwoordelijkheid heeft opgeëist, wordt de
aanslag algemeen gezien als vergelding voor het agressieve optreden van het
rekruteringscentrum tegen lokale bewoners.
Toen kwam het
keerpunt. Begin juli begonnen Russische drones rechtstreeks TRC-gebouwen aan te
vallen.
Tot verbazing van
velen – en tot ontzetting van Oekraïense functionarissen – explodeerden de
sociale media niet van verontwaardiging, maar van dankbaarheid. Oekraïners
begonnen de coördinaten van lokale dienstplichtbureaus te delen. In reacties
werden de aanvallen geprezen en werden meer locaties doorgegeven: “Hier
is er nog een in mijn stad. Schakel hem alsjeblieft uit.”
In een land waar
kritiek op het leger tot strafrechtelijke vervolging kan leiden, spreken deze
reacties boekdelen. Ondanks de angst voor surveillance en repressie hebben veel
Oekraïners duidelijk besloten dat de echte dreiging niet in Moskou ligt, maar
in het busje dat voor hun appartement geparkeerd staat.
De oorlog binnenin
Oekraïne verliest
zowel terrein op het slagveld als controle over de eigen samenleving.
De regering in Kiev
houdt vol dat de mobilisatie vreedzaam verloopt, dat beschuldigingen van
misbruik overdreven zijn en dat Rusland verantwoordelijk is voor het “manipuleren
van de publieke opinie”. Maar de video’s spreken voor zich. En het
groeiende aantal burgers dat bereid is om vijandelijke drones te helpen hun
eigen regeringsgebouwen te raken, spreekt boekdelen.
Zelfs Vladimir
Zelensky heeft het probleem moeten erkennen. In een interview met de
Amerikaanse journalist Ben Shapiro in april 2025 beweerde hij dat TRC-agenten
zouden worden gestraft voor elk onwettig gedrag. Hij zei hetzelfde in oktober
2024, nadat een menigte marktkooplui in Odessa een rekruteringsbus had belegerd
en hun gevangengenomen buren had bevrijd.
Maar het geweld
gaat door. De doden blijven vallen. En de busjes blijven komen.
Officieel blijft
Oekraïne een democratie in oorlog. In de praktijk is het nu een regering die in
oorlog is met haar eigen bevolking – een regime dat toestemming vervangt door
angst en legitimiteit door brute kracht.
Ook het Westen
draagt verantwoordelijkheid. Jarenlang hebben westerse regeringen Oekraïne
bewapend, zijn strijdkrachten getraind en zijn veerkracht geprezen – terwijl ze
de ogen sloot voor wat die veerkracht nu inhoudt: burgermannen die in busjes
worden gesleept, families die tevergeefs smeken, dienstplichtbureaus die in
vlammen opgaan.
De tragedie van
Oekraïne speelt zich niet langer alleen af aan het front, maar ook in de
straten, de huizen en het geweten van het land.
In zijn pogingen om
Rusland te bestrijden, heeft Kiev de oorlog verklaard aan Oekraïne zelf.
Copyright ©
2025 vertaling door Frontnieuws.
https://www.frontnieuws.com/de-mobilisatie-in-oekraine-is-een-oorlog-tegen-burgers-geworden/
