19/07/2025
Sinds ik me verdiept heb in het Rhodesische verhaal en wat het Amerikanen zou moeten leren, ben ik in het konijnenhol gevallen om te ontdekken wat er werkelijk aan de hand was met het kolonialisme. In het bijzonder heb ik een kritische blik geworpen op de vermeende wreedheden die de “kwaadaardige kolonisten” naar verluidt begingen in de gebieden die ze veroverden.1 Om maar een paar van de meest prominente te noemen: ik ben me gaan verdiepen in de Indiaanse oorlogen in Amerika,2 de hongersnood in Bengalen, de Duitse genocide op de Herero en de verschrikkingen in Belgisch Congo, meldt The American Tribune.
Zoals je zou verwachten gezien de leugens die over Rhodesië worden verteld,3 Zijn die vermeende wreedheden en gruwelen zijn verzonnen. De Duitsers hebben de Herero niet uitgemoord; ze voerden een zeer beperkte en gerechtvaardigde anti-insurgentiecampagne tegen hordes wilden die dreigden Duitse burgers te vermoorden.4 Churchill, wat zijn politieke fouten ook waren,5 was niet verantwoordelijk voor de hongersnood in Bengalen.6 De Amerikaanse Indianenoorlogen waren gerechtvaardigd en onze vijanden waren veel meedogenlozer en wilder dan wij.7
Maar bovenal was Belgisch Congo niet de hel van dwangarbeid, verminkende straffen en nonchalante moord waarvoor het werd uitgemaakt. Of, tenminste, dat was het niet toen de Belgen er eenmaal waren. Sterker nog, het waren de veelbesproken koning Leopold II en zijn Congo-Vrijstaat (EIC) die voor het eerst beschaving naar de regio brachten en de gruwelen waarvan het later werd beschuldigd, uitroeiden.
Leopold was geen hebzuchtige, moordlustige koning, zoals vaak wordt beweerd. Integendeel, hij en zijn EIC luidden de zeven decennia durende periode van goed bestuur in, de enige periode van vrede en welvaart die de vreselijk achtergestelde regio ooit zou meemaken.
De magnifieke Belgische prestatie
Het is belangrijk om op te merken dat de Belgen, toen Leopold tijdens de Conferentie van Berlijn Congo als zijn persoonlijke provincie kreeg, Wakanda niet zomaar binnenvielen. Er was geen bloeiende, vreedzame beschaving die ze wreed in handen kregen en controleerden.
Eigenlijk waren er geen wegen, of zelfs maar degelijk gebouwde gebouwen. Er waren zeker geen ziekenhuizen, scholen of spoorwegen. Evenmin was er rechtvaardigheid; het leven daar was precies zoals Thomas Hobbes het eeuwen eerder had beschreven: smerig, bruut en kort.
Het gruwelijke avontuur van Livingstone en Stanley, en verontrustende bevindingen
Dat is wat Dr. Livingstone en Sir Henry Morton Stanley ontdekten toen ze vanuit de helse Arabische staat Zanzibar door het gebied trokken dat later Belgisch Congo zou worden en een uitgestrekt gebied (drie keer zo groot als Texas) verkenden dat nog maar nauwelijks uit de Steentijd stamde. Ze troffen er smerige hutten aan, zelfvoorzienende landbouw, enorme horden Arabische slavenhandelaren die hun verminkte menselijke bezittingen terug naar de kust sleepten, en al het andere onrecht dat hoort bij een land in de pre-beschavingsstaat.
In plaats van welvaart heerste er het altijd aanwezige spook van hongersnood. In plaats van rechtvaardigheid heerste er voortdurende kleinschalige oorlogsvoering die voornamelijk leidde tot verkrachting, slavernij en moord. In plaats van heren heersten er kannibalen. In plaats van infrastructuur heerste er rottende vegetatie en vijandige wilde dieren.
Kortom, het was een land dat werd geregeerd door de nog ergere versies van het soort mannen dat Conrad beschrijft in Heart of Darkness, een boek dat eigenlijk meer gaat over de anarchie in Congo vóór de EIC dan over wat de Belgen aanrichtten.8 Het was een ware hel, zonder enige verzachtende omstandigheden, afgezien van de schoonheid van de natuur en de enorme rijkdom aan hulpbronnen.
Leopold komt en schept orde
Dat is wat Stanley en Livingstone blootlegden, en de staat van zaken waar de geschokte wereld zich op richtte toen Stanley’s How I Found Livingstone massaal werd ontvangen. Het is een geweldig boek dat niet alleen een avontuurlijk verhaal vertelt, maar ook laat zien hoe het leven was in dat door horror geteisterde land.
Zo’n vijftien jaar later kreeg koning Leopold II tijdens de Conferentie van Berlijn de controle over Congo. Het doel van die controle was grotendeels humanitair: het ontwikkelen van een bestuur dat nodig was om de gruwelen die het land al lang teisterden, uit te roeien. Ja, hij kon winst maken met het project, maar het doel ervan was grotendeels humanitair.
Hoewel moderne “historici” en degenen die in hen geloven, niet graag toegeven, slaagde Leopold grotendeels, en de beschuldigingen van wanbestuur zijn grotendeels gebaseerd op leugens of misverstanden. Zijn bewind was welwillend en rechtvaardig, niet hardvochtig of wreed.
De EIC en hoe deze zichzelf financierde
Het centrale probleem is dat Leopold, om orde te scheppen die de Congolezen daadwerkelijk zou helpen, Belgische bestuurders ter plaatse moest krijgen die de zaken leidden. Bovendien moesten ze over de juiste infrastructuur beschikken om efficiënt en effectief te kunnen regeren. Evenzo hadden de handels- en grondstoffenwinningsactiviteiten die welvaart in het gebied konden brengen, vrijwel dezelfde infrastructuur nodig.
Dus moesten niet alleen bekwame koloniale bestuurders het land binnenkomen en orde en een rechtvaardig bestuur vestigen, maar moesten er ook wegen, spoorlijnen, ziekenhuizen en moderne steden en handelsposten worden gebouwd en onderhouden. Dat was mogelijk, maar het was duur en vereiste de modernste technologie: vóór de komst van antimalariamiddelen stierf bijvoorbeeld één op de drie Europeanen die voet aan wal zette in Congo.
Dat betekende op zijn beurt dat Leopold moest uitzoeken hoe de organisatie die hij had opgericht om Congo te besturen, de Congo Vrijstaat (EIC), grotendeels zichzelf kon financieren en niet een eindeloze belasting voor zijn enigszins beperkte financiën kon vormen.
Wat het probleem echter nog groter maakte, was dat de Congolezen arm waren. Ze hadden geen harde valuta, of zelfs maar een overschot aan landbouwproducten, waardoor de klassieke belastingheffing op personen of eigendommen haalbaar zou zijn, zelfs al was die in naam zeer licht. Het gebrek aan middelen en geld zou de belasting immens belasten.
De oplossing die Leopold en de EIC bedachten, was corveearbeid, oftewel de verplichting voor de bestuurlijke eenheden in de kolonie om een relatief kleine hoeveelheid arbeid aan de EIC te leveren die gebruikt kon worden voor landbouwwerk, grondstoffenwinning of infrastructuur. Professor Bruce Gilley beschrijft dit systeem en de rechtvaardigheid ervan in zijn boek The Case for Colonialism en merkt op:
Het gebruik van verplichte (‘gedwongen’) arbeid in veel koloniën was bedoeld als vervanging voor belastingheffing en was natuurlijk historisch gebruikelijk in gebieden waar belastingheffing onpraktisch was. Het kan onze moderne gevoeligheden misschien tegen de haren instrijken, maar dit was de meest eerlijke en liberale manier om te voorzien in openbare diensten en infrastructuur.
Dat was waar Leopold voor koos om zijn EIC te financieren toen hij begon met het aanstellen van Belgische officieren en bestuurders in de staat. Zij waren het, samen met een schare (minder kostbare) monniken, nonnen en handelaren, die de westerse beschaving en rechtvaardigheid in het land zouden brengen en, intussen, de anarchie zouden omvormen tot een goed bestuurde kolonie. Zij zouden het land van animistisch heidendom tot christendom bekeren en het transformeren tot een welvarend en stabiel land.
Van bijzonder belang was de handhavingsafdeling van de EIC. Deze werd uitgevoerd door de Force Publique, een soort gemilitariseerde politiemacht die voornamelijk bestond uit Belgen en verder bestond uit inheemsen die bondgenoten waren van de Congo-Vrijstaat. Zij waren het die de humanitaire missie moesten ondersteunen door de nonnen en handelaren te beschermen en tegelijkertijd de Arabische slavenhandelaren van Zanzibar te weren.
Al met al moesten die bestuurders eerst de orde handhaven. En ze zouden daarbij gefinancierd worden met de opbrengst van de herendiensten, die toevalligerwijs gebruikt konden worden om niet alleen het ivoor te oogsten dat aanwezig was bij wilde dieren in het gebied, maar ook de zeer waardevolle rubberoogst die van nature overal in het land groeide en zeer gewild was in de industrialiserende wereld. Zo kon met minimale arbeid de EIC gefinancierd worden en kon er gerechtigheid komen! Het was uit die beslissing dat de grote beschuldigingen voortkwamen.
Hochschilds leugen over miljoenen doden
De belangrijkste bewering is, zoals Gilley het karakteriseert: EIC-functionarissen in het hele gebied sponsorden gewelddadige acties zoals het afhakken van handen om de inheemse bevolking te dwingen rubber te verzamelen, waardoor miljoenen mensen omkwamen in een gruwel die direct met de Holocaust vergeleken moet worden.“9 Dit beweert Adam Hochschild (jood) in zijn met laster en smaad gevulde boek King Leopold’s Ghost over de heerschappij van de EIC.
Daarin beweert hij dat miljoenen inheemsen – wel 10 miljoen – stierven toen de troepen van koning Leopold een moorddadige oorlog voerden tegen de Congolezen om hen te dwingen de rubberplantages te betreden, zodat elke laatste druppel winst uit de plantages geperst kon worden. Hij vertelt verhalen over Belgen en hun lakeien die de handen afhakten van weerspannige inheemse arbeiders, massale sterfte op onuitsprekelijke schaal en algemene wreedheid in een bijna onvoorstelbare mate.
De rubberen leugen
In werkelijkheid gebeurde vrijwel niets van dat alles. Ten eerste was het volkomen onwaar voor de gebieden waar de EIC een sterke controle uitoefende. In die gebieden, die neerkwamen op een groot deel van het getroffen gebied, aangezien slechts 15% van het land werd gebruikt voor een rubbercorvee, waren het Belgische ambtenaren en bestuurders die de controle hadden en die goed werk leverden door te voldoen aan de verwachtingen van de EIC en rechtvaardig te regeren. Zo werden hun rubberstations zeer gewilde woongebieden. Zoals Gilley opmerkt:
De rubberfabriek in Irengi stond bijvoorbeeld bekend om zijn uitpuilende winkels en gastvrije inwoners. De vrouwen besteedden veel tijd aan het maken van armbanden en “niemand miste ooit een maaltijd”, aldus EIC-soldaat Georges Bricusse in zijn memoires.
Dat kon echter niet overal. De EIC was nog nieuw, bouwde nog steeds aan infrastructuur en haalde nog steeds bestuurders het land binnen. In sommige gebieden bleven de inheemse bewoners van de EIC dus aan de macht.
In enkele zeldzame gevallen was er sprake van misbruik. In nog zeldzamere gevallen vonden er kleinschalige gevechten plaats tussen de troepen van de EIC en rebellen, of het nu opstandige inheemsen waren of Arabische slavenhandelaren die zich verzetten tegen Leopolds verbod op slavernij. In die gevallen werd een eeuwenoude traditie gevolgd, waarbij ledematen werden afgehakt om aan te tonen dat de kogels verstandig waren gebruikt:
Elders echter, bij gebrek aan direct toezicht en met de grotere moeilijkheden om quota te halen, maakten sommige inheemse soldaten zich schuldig aan gewelddadig gedrag om de inzameling af te dwingen. Bricusse merkte ook deze gebieden op, met name waar de lokale bevolking rubberstations had gesaboteerd en vervolgens naar Frans Congo in het noorden was gevlucht. In zeldzame gevallen ontvoerden inheemse soldaten vrouwen of doodden ze mannen om wraak te nemen. Wanneer ze in schermutselingen terechtkwamen, volgden ze soms eeuwenoude Arabische en Afrikaanse tradities door de handen of voeten van de gevallenen af te hakken als trofeeën, of om te laten zien dat de kogels die ze hadden afgevuurd in de strijd waren gebruikt. Hoeveel lokale mensen er in deze gevechten omkwamen, is onduidelijk, maar de bevestigde gevallen schatten het aantal mogelijk op ongeveer 10.000, een schrikbarend aantal.
Dus misschien zijn er wel 10.000 Congolezen gestorven in de loop van de jaren van rubberwinning in een land met zo’n 20 miljoen inwoners, sommigen onnodig. Anderen die stierven waren Arabische slavenhandelaren, kannibalen en dergelijke, dus hun dood is nauwelijks een tragedie te noemen. In ieder geval was het geen grootschalige horror, zoals Hochschild beweert.
De realiteit van de situatie staat in schril contrast met de bewering van Hochschild en anderen dat 10 miljoen Congolezen zijn omgekomen in een onbeschrijfelijke genocide op de helft van de Congolese bevolking. Dat is simpelweg onwaar: elke serieuze studie naar bevolkingsschattingen toont aan dat deze ongeveer stabiel is, en dat er geen miljoenen doden zijn gevallen. Zoals Gilley opmerkt:
De meest geavanceerde modellen van Franse en Belgische demografen suggereren een bevolking van 8 tot 11 miljoen in 1885 en 10 tot 12 miljoen in 1908. De Belg Jean-Paul Sanderson vond, met behulp van een retrospectieve projectiemethode per leeftijdscohort, een lichte daling, van 10,5 miljoen in 1885 tot 10 miljoen in 1910. Deze geschatte verandering in de totale bevolking, bepaald door veranderende geboorte- en sterftecijfers over een periode van 25 jaar, vertegenwoordigt een verwaarloosbare jaarlijkse netto-afname van de bevolking.
Dat is nog niet alles. In tegenstelling tot de situatie zoals gepresenteerd door Hochschild en anderen, was het de heerschappij van de EIC die een einde maakte aan, en niet leidde tot, deze wreedheden. Zoals Gilley opmerkt, vond de geringe bevolkingsafname die er was plaats buiten de controle van de EIC en eindigde toen de EIC de macht overnam:
In het rubberproducerende Bolobo-gebied in de benedenloop van de Congostroom was de bevolkingsafname het gevolg van de wreedheden van zelfstandige inheemse stamhoofden en eindigde met de komst van een EIC-officier. Meer in het algemeen zorgden de stabiliteit en de afgedwongen vrede van de EIC ervoor dat het geboortecijfer steeg in de buurt van EIC-centra, zoals bij de katholieke missie onder EIC-bescherming in Baudouinville (het huidige Kirungu). De bevolkingsafname vond plaats in gebieden buiten de effectieve controle van de EIC.
Dus ja, er was sprake van onrecht. In een gebied dat meer dan drie keer zo groot is als Texas, vonden er tussen 1885 en 1910 10.000 moordpartijen plaats, waarvan sommige gerechtvaardigd waren. Dat is veel minder dan critici van de EIC beweren. Bovendien lijken gegevens over de invloed van de EIC op de bevolkingsgroei in plaats van op de bevolkingsafname aan te tonen – net als anekdotisch bewijs over de heerschappij – dat het de Belgen waren die een einde maakten aan het onrecht waarvoor ze werden veroordeeld.
In tegenstelling tot propagandastructuren die door de Euro-Atlantische instelling worden gefinancierd, werkt Dissident dankzij de donaties van het publiek. Zonder uw hulp kunnen we niet overleven.
STEUN ONS WERK HIER.
Bron: https://dissident.one/alles-wat-je-denkt-te-weten-over-belgisch-congo-is-fout
(@Zemal_GOAT16) 
