“De meeste mensen deugen” klinkt geruststellend. Maar wat als ‘deugen’ vooral betekent: braaf in de pas lopen met waanzin, willekeur en onrecht als dat van je wordt gevraagd?
De eerste in een serie korte video’s die voelbaar maken hoe kwetsbaar het is als mensen, met de beste bedoelingen, hun eigen gezond verstand, hun eigen verantwoordelijkheid, inschattingsvermogen en morele kompas opzij zetten om datgene te doen wat van hen gevraagd wordt.
Expliciet, zoals deze 'handhavende’ Duitse BOA’s in de winter van 2020 of 2021 die ‘slechts’ orders opvolgen. Maar nog veel vaker impliciet vanuit de wens om een goede burger te zijn, geaccepteerd te zijn, deugdelijk te zijn – of in elk geval niet het tegenovergestelde – en daarmee die keuzes en dat gedrag overnemend wat daarmee samen schijnt te vallen.
Iedereen die dit fragment ziet en het extreem pijnlijke en bizarre ervan onder ogen durft te komen, moet zich realiseren dat dit geen slechte mensen zijn. Integendeel, ze waren ervan overtuigd dat ze belangrijk en goed werk deden. Maar dat dit wel het resultaat is van een massale imprenting. Een massaal drukken op de conclusie van wat ‘goed gedrag’ is en wat niet. Een vanuit autoriteit en macht massaal inzetten op bang maken, bedreigen en belonen. Institutioneel indoctrineren en gewenst gedrag afdwingen. En tegelijkertijd onderdrukken, criminaliseren en verketteren van andersdenkenden.
Toen we in de middeleeuwen vrouwen die anders waren, gretig voor heks uitmaakten, dwongen ‘zich te bekeren’ en nog liever op een brandstapel zetten, toen ongelovigen vrolijk lieten martelen door ‘geestelijken’ en hun beulen, wisten we niet beter. Dachten we 500 jaar later. Een prachtige Verlichting na deze Dark Ages heeft ons veel gebracht, maar in de kern niet veranderd. We weten echter vaak nog steeds niet beter.
Food for thought?
PS. Omdat dit een serie zal worden, worden tips met links naar aansprekende videofragmenten zeer op prijs gesteld. Graag voorbeelden van gewone mensen, verantwoordelijken of ‘leiders’ die in het kader van hun blind geloof in een bepaald narratief, evidente feiten, gezond verstand of hun eigen morele kompas volledig negeren. Bij voorbaat dank!
| ||||||||||
