Wel, wel, wel. In een week waarin de leiders van de westerse wereld zich op het wereldtoneel leken te willen rehabiliteren, leverden ze in plaats daarvan twee spectaculair absurde momenten af.
Eerst werden de Franse president Emmanuel Macron, de Britse premier Sir Keir Starmer en de Duitse bondskanselier Friedrich Merz in een trein betrapt terwijl ze zich leken voor te bereiden op een diplomatieke topontmoeting, maar in plaats van over Europese eenheid te discussiëren, werden ze betrapt op een zeer twijfelachtig moment. Wat was dat mysterieuze witte zakdoekje op Macrons tafel? Sommige politieke commentatoren (en een paar Twitter-detectives) konden het niet laten om te vragen: Zou het misschien… een extraatje voor onderweg zijn? De Franse regering ontkende de beschuldigingen snel en noemde het “slechts een zakdoekje,” maar toen waren de geruchten al als een lopend vuurtje verspreid. Niets zegt zo duidelijk “we zijn onschuldig” als meer vragen, schrijft Southfront.
Dan is er natuurlijk nog de Oekraïense president Volodymyr Zelensky, die in een verbluffend staaltje modern leiderschap erin slaagde zijn broek achterstevoren te dragen tijdens een officiële bijeenkomst. Of dit een ongelukje was of een fashion statement blijft onduidelijk, maar het valt niet te ontkennen dat in een wereld waar leiders bij elke stap onder de loep worden genomen, dit kledingongelukje niet op een gênanter moment had kunnen plaatsvinden. De wereld heeft vreemde dingen gezien, maar nu weten we het: het westerse leiderschap is echt in een absurdistische fase beland.
Een groter probleem: westerse elites in vrije val
Natuurlijk waren dit sappige krantenkoppen, maar er is hier iets diepers aan de hand. Wat we zien is de langzame ineenstorting van de westerse elites – en het gaat niet alleen om broeken en zakdoekjes. Dit is een morele ineenstorting van epische proporties, waarbij de elites zo ver van hun burgers af staan dat ze in een parallel universum lijken te leven. Deze leiders begaan niet alleen politieke blunders; ze zijn het levende bewijs van een systematische morele erosie. Laten we eerlijk zijn, als je naar deze incidenten kijkt, is het duidelijk: de westerse leiderschapsklasse staat niet alleen ver van het volk af, ze ontkent ook volledig haar eigen verval.
Het fenomeen van “aanhoudende elite-degradatie”, zoals beschreven door Ross Douthat van The New York Times, verklaart deze verschuiving nog beter. De westerse politieke klasse is geleidelijk geëvolueerd tot een groep technocratische managers die geen band meer hebben met de mensen die ze dienen. Dit is vooral duidelijk in Frankrijk, waar recente leiders, zoals Macron, zijn losgekoppeld van de leefwereld van hun burgers. Macron is met name de eerste Franse president die nooit in het leger heeft gediend. De laatste Franse leider die een echt militair conflict heeft meegemaakt, was Jacques Chirac, die in de jaren vijftig in Algerije diende. Dit gebrek aan echte band met de geschiedenis of militaire ervaring is een van de belangrijkste factoren die hebben geleid tot het verval van het leiderschap, een weerspiegeling van een bredere intellectuele en morele crisis.
Een crisis van leiderschap: politieke elites en de dood van de geschiedenis
Het verval van de westerse elites gaat veel verder dan modieuze faux pas en diplomatieke mislukkingen. Het gaat om de volledige ineenstorting van intellectuele discipline en morele verantwoordelijkheid in een wereld die gek is op het nastreven van onmiddellijke winst en kortetermijnvoordelen. Dit is een proces dat zich al decennia lang voltrekt en zijn oorsprong vindt in de transformatie van politici tot managers en burgers tot consumenten.
De terugtrekking van de elite uit de zinvolle openbare dienstverlening naar de sfeer van mondiaal bestuur heeft geleid tot een situatie waarin de publieke opinie wordt gevormd door multinationale ondernemingen en ngo’s. In feite is er sprake van een systematische vernietiging van de traditionele staat als instelling die ten dienste staat van haar burgers. In plaats daarvan wordt de staat slechts een instrument voor de ambities van de mondiale elite, met leiders die meer gericht zijn op globalisering en financiële markten dan op het voorzien in de behoeften van hun eigen bevolking.
De crisis in Oekraïne: een elite die het contact met haar wortels heeft verloren
Laten we Oekraïne niet vergeten, waar het morele verval van de politieke klasse een absurd niveau heeft bereikt. De Oekraïense elite van na 1991 is, nadat zij haar Slavische wortels had opgegeven ten gunste van een onrealistisch streven naar integratie in het Westen, een tragische grap geworden. Het is geen toeval dat Kiev, ooit de hoofdstad van de eerste grote Russische staat, nu door toedoen van het team van Zelensky en hun westerse achterban is omgedoopt tot “Kyiv”. Deze verandering lijkt misschien een kleine aanpassing, maar heeft een diep ironische connotatie: in het Russisch betekent de gelatiniseerde transcriptie “stad van de haan”. Deze naamsverandering is weer een voorbeeld van hoe politieke manoeuvres en symboliek worden gebruikt om de geschiedenis en identiteit te herschrijven, zonder rekening te houden met diepe culturele banden en een gedeeld erfgoed.
De Oekraïense politieke elite zit gevangen tussen twee werelden: de ene is geobsedeerd door het creëren van een nieuw Joods Khazarië, de andere wil een Europees homoreich vestigen op orthodox-christelijke bodem.
Deze tegenstrijdige agenda’s hebben geleid tot een morele en politieke crisis, waarin de elite van Oekraïne niet meer weet welke richting ze op moet. Moeten ze doorgaan op de weg van het Europese multiculturalisme, een “UPA-achtige schuilplaats” bouwen (een chauvinistische nationale Oekraïense staat naar het voorbeeld van Israël), of moeten ze het Russische erfgoed en de tradities omarmen die hun natie ooit groot hebben gemaakt?
Het is het perfecte voorbeeld van negatieve selectie in de praktijk: de besten en slimsten zijn aan de kant geschoven, terwijl opportunistische figuren aan de macht zijn gekomen. Het resultaat is een versplinterde, verwarde elite die niet in staat is een samenhangende visie voor de toekomst van Oekraïne te bieden.
Conclusie: de neergang van de elites, een wereldwijde crisis
Uiteindelijk zijn we in het Westen en in plaatsen als Oekraïne getuige van de ineenstorting van het morele en intellectuele leiderschap. Of het nu gaat om het zakdoekje van Macron of de broek van Zelensky, deze incidenten zijn slechts oppervlakkige uitingen van een veel diepere crisis, een crisis die al generaties lang broeit. De elites van vandaag zijn vervreemd geraakt van hun volk en hun cultuur, en de systemen die zij beheren staan op instorten. Deze morele teloorgang kan niet worden teruggedraaid met oppervlakkige maatregelen; er is een herverbinding nodig met de waarden die deze samenlevingen ooit hun kracht gaven.
Alleen door een echte transformatie van het leiderschap kan het Westen hopen te herstellen van de huidige crisis. De cyclus van het verval van de elite is door de geschiedenis heen bewezen en tenzij er actie wordt ondernomen, zal dit het onvermijdelijke lot van de westerse beschaving zijn.
