Het failliet van de hernieuwbare energie: “Zonne-energie levert niet de mechanische inertie die de frequentie op het net stabiel houdt”
Afgelopen weekend dook de elektriciteitsprijs nog maar eens onder nul.
Op het eerste zicht lijkt dit goed nieuws voor de consument, die dit jaar al
een recordaantal uren met negatieve stroomprijzen kende. Maar de
hernieuwbare energie zorgt ook voor problemen.
Die negatieve prijzen zijn echter een van vele symptomen dat de
energiemarkt onstabiel en in onevenwicht is. Oorzaak is een te groot aandeel
zogenaamde hernieuwbare energie aan de productiezijde. De afgelopen weken
sneuvelden er immers nog enkele records, die het failliet van de hernieuwbare
energie overduidelijk aantonen. De groothandelsmarkt noteerde enkele weken
geleden zowel een nieuw laagte- als hoogterecord voor de stroomprijs.
Dat de twee uiterste records in de loop van zo’n korte tijdspanne
sneuvelden toont aan hoe onstabiel de energiemarkt geworden is. Een negatieve
stroomprijs, hoe leuk ook voor de consument, is trouwens helemaal geen teken
van gezondheid, maar duidt op een onevenwicht tussen energieproductie en
-consumptie. De vele uren met zulke negatieve stroomprijzen tonen aan dat je ondertussen
gerust mag spreken van een fundamenteel onevenwicht.
Waarom de Vlaamse regering 1,5 miljard euro in Fluvius
moet pompen
Belgische elektriciteitsmix: van
kwaad naar erger
Begin dit jaar kondigde Elia in een nieuwjaarsbericht aan dat het
aandeel van de hernieuwbare energie in België alweer met een procentje gestegen
was. In 2023 bedroeg het aandeel reeds 28,2 procent, om te stijgen naar 29,8
procent in 2024. Een reden om te juichen? Groenen zullen vinden van wel, en
wanneer dat leidt tot negatieve stroomprijzen, sommige consumenten ook. Op
termijn is de kans echter groot dat België vroeg of laat even groen zal lachen
als Spanje en Portugal in april van dit jaar.
Er bestaat immers weinig discussie over dat het aandeel wind- en
zonne-energie best onder de 20 procent blijft om de energieproductie
betrouwbaar te houden. In België is die grens al lang overschreden, en doen we
er dus elk jaar zelfs nog een schepje bovenop. Dit is vragen om problemen, niet
alleen met allerlei prijzenrecords, maar op termijn ook op technisch vlak.
Mechanische inertie
Er zijn immers meerdere redenen waarom het aandeel wind- en zonne-energie
best onder de 20 procent blijft. Een voor de hand liggende reden is dat je de
wind en de zon niet naar believen aan en uit kunt schakelen. De zon schijnt
wanneer ze wil, en de wind waait wanneer hij wil. Door een variabele prijs kun
je mensen aanmoedigen om meer energie te verbruiken wanneer windmolens en
zonnepanelen stroom produceren. Maar niemand zet in de zomer de verwarming op
wanneer de zon volop schijnt, zodat hij ze op een koude winterdag uit kan
zetten wanneer de wind niet waait.
Maar er is ook een technische reden. Zonne-energie levert niet de
mechanische inertie die de frequentie op het net stabiel houdt, maar volgt de
netfrequentie. Het klinkt misschien merkwaardig, maar dat geldt ook voor
windenergie. De rotor van de windturbine draait immers niet op de frequentie
van het net, maar volgens de kracht van de wind. Thermische centrales,
aangedreven door gas of kernenergie, leveren wel die mechanische inertie, en
zij zorgen dus voor een stabiele frequentie op het net.
Stroomstoringen op komst
En dan wordt het natuurlijk interessant om naar het Spaanse geval te
kijken. Daar bedraagt het aandeel van de hernieuwbare energie in de
stroomproductie ondertussen al meer dan 50 procent.
Midden april ging er trouwens een jubelbericht de wereld rond, want op
16 april was Spanje er voor het eerst in geslaagd om haar volledige
elektriciteitsvraag te dekken door hernieuwbare energiebronnen. Nog voor het
einde van dezelfde maand, iets na half een ‘s nachts op 28 april, liep het
echter compleet fout, en zaten Spanje en Portugal vervolgens urenlang zonder
stroom.
Er bestaat eigenlijk weinig of geen twijfel over dat de grondoorzaak van
de stroompanne de weinig robuuste samenstelling van de energieproductie in
Spanje is. Technisch wordt het falen van een onderstation in het
elektriciteitsnet als de oorzaak aangewezen, maar het is geen toeval dat de
stroompanne plaatsvond op een moment dat de zon fel scheen en er een grote
overproductie van zonne-energie was tegenover de elektriciteitsvraag.
Wat vooral opvalt is hoe snel het weer stil werd rond die stroompanne.
De balans oogt nochtans niet mooi, want er vielen minstens zes rechtstreekse
doden te betreuren, vijf in Spanje en een in Portugal. Daarbovenop komt de
economische schade, die volgens sommigen geschat wordt op 400 miljoen euro,
volgens anderen op meer dan een miljard euro.
Volharden in de groene boosheid
Ondertussen blijven we in Vlaanderen volharden in de groene boosheid. Zo
wil de Watergroep een drijvend zonnepaneelpark installeren in de Put van Nieuwkapelle,
omdat zonnepanelen op het water beter zouden werken dan op daken of op de
grond. Merk echter op dat de Put een natuurgebied is waar aan waterrecreatie
gedaan wordt, maar dat zal dus moeten wijken voor nog meer zonnepanelen in een
land dat er overduidelijk nu al te veel van heeft.
Opmerkelijk: natuurbewegingen die er anders snel bij zijn om elke
industriële activiteit te dwarsbomen aan de hand van een plots ontdekte lokale
bedreigde dier- of plantensoort, houden zich in Nieuwkapelle opvallend
afzijdig. Ook de berichtgeving in de media is eerder aan de sobere kant.
Hetzelfde gebeurt wanneer ergens een bos moet wijken voor windmolens.
Er is in Vlaanderen geen plaats meer voor nog meer hernieuwbare energie,
letterlijk en figuurlijk. De vraag is of de groene beweging en haar
medestanders de feiten ook onder ogen zullen willen zien.
Bron: https://pal.be/2025/08/het-failliet-van-de-hernieuwbare-energie-zonne-energie/
Meer over hernieuwbare energie
Vorig jaar bijna 600 ton afgedankte zonnepanelen
ingezameld: “Piek rond 2037 op 30.000 ton/jaar”
Macht en kwetsbaarheid van het eco-industrieel
complex
Cd&v wil vooral inzetten op hernieuwbare energie
Jurgen Ceder: “Hernieuwbare energie is een dure
illusie”
Lexicon van de politiek: “Hernieuwbaar”
Kolen belangrijkste energiebron in Duitsland ondanks focus op hernieuwbare energie
