Eerder dit jaar nam de Tweede Kamer een motie aan van NSC-Kamerlid Ria de Korte die het RIVM vroeg te reflecteren op hun rekenmodel voor oversterfte en uit te leggen op welke manier oversterfte in een eventueel ander rekenmodel zichtbaar zou kunnen blijven.
Omdat het RIVM de verhoogde sterfte van de afgelopen vijf jaren als ijkpunt neemt, is die verhoogde sterfte op dit moment niet meer als zodanig zichtbaar.
Op 11 juli kwam het RIVM met een reactie. Het hoge woord is eruit: ons model is ongeschikt om oversterfte aan te tonen en bedoeld om kortetermijnsterfte aan te tonen. Een griep- of hittegolf, maar niet de oversterfte die we al vijf jaar zien.
Echt uitermate zorgelijk
Dat zegt het RIVM niet zomaar, het staat in een nota, geschreven in opdracht van de minister, merkt statisticus Herman Steigstra op. Maar de minister wil het zelf niet zien. Sterker nog, het RIVM geeft aan dat er een rekenmethode nodig is, precies zoals Steigstra en zijn collega Anton Theunissen middels de zogeheten normsterfte hebben voorgesteld.
De minister draait het volledig om en schrijft over de normsterfte letterlijk dat het gaat om een model ‘waarin niet wordt uitgegaan van de te verwachten sterfte’. Dit is niet alleen feitelijk, maar ook logisch onjuist, schrijft Steigstra op zijn site. “Hier wordt een methode om de te verwachten sterfte te berekenen, beticht van het ‘niet uitgaan van de te verwachten sterfte’!? Dit is ondeskundig, onlogisch en circulair geredeneerd. Een argumentatie-theoretische uitleg is overbodig om uit te leggen hoe onzuiver dit is. Het is echt uitermate zorgelijk.”
De minister vindt het hiermee wel afgehandeld.
Nalatig
Het bewaken van de volksgezondheid is één van de belangrijkste beleidstaken van de overheid. Het negeren van onverklaarde oversterfte is nalatig, benadrukt Steigstra.
Hij heeft De Korte om commentaar gevraagd, maar tot nu toe geen enkele reactie.
“Ze proberen hun misdadige straatje schoon te [vegen],” reageert arts Maarten Vasbinder.
Over de auteur: Robin de Boer is economisch geograaf. Volg hem hier op Substack.
