Er bestaan nog zaden van eeuwenoude fruit- en groentevariëteiten. Ze zijn winterhard en kunnen prachtig worden vermeerderd – maar dat mag niet. Er is een wet op de handel in zaden in dit land die de handel, uitwisseling en overdracht van oude zaden verbiedt. Mensen moeten liever genetisch gemodificeerde zaden van criminele grote bedrijven gebruiken.
Duizenden jaren lang was het vanzelfsprekend om groenten en fruit te telen, nieuwe plantenvariëteiten te kweken en de zaden door te geven of te verkopen aan familieleden, vrienden en kennissen. Vaak waren er eeuwenlange processen nodig om landrassen te kweken die perfect aan de plaatselijke milieuomstandigheden waren aangepast. In de loop van de tijd ontstonden er steeds meer variëteiten, die alle bepaalde kenmerken hadden, schrijft Günther Strauß.
Tot in de 20e eeuw was plantenveredeling een tak van de gewassenteelt. Ontelbare generaties boeren en tuinders hebben hard gewerkt aan de diversiteit van de landbouw. Maar dan, in de loop van de jaren 1950, kwam de zogenaamde “Groene Revolutie” op gang en werden de eerste hoogproductieve variëteiten geproduceerd. In de jaren tachtig begon de “groene genetische manipulatie” voet aan de grond te krijgen. Hierbij wordt met laboratoriummethoden ingegrepen in het genetisch materiaal van planten. Sinds 1996 worden genetisch gemodificeerde planten commercieel geteeld. Intussen is ongeveer 12% van het akkerland in de wereld ermee beplant – vooral arme landen worden hierdoor getroffen, omdat zij met weinig financiële inspanningen hoge opbrengsten proberen te genereren.
Het protest tegen de genetische manipulatie van gewassen is niet ongegrond. De gevolgen voor mens, dier en milieu zijn eenvoudigweg oncontroleerbaar. Genetische manipulatie is een tikkende tijdbom. Wanneer de mens op deze manier ingrijpt in de natuur, zijn de gevolgen zelden positief. Maar aangezien de gezondheid van mens en dier voor grote bedrijven tegenwoordig geen rol speelt en alleen winstmaximalisatie centraal staat, is het niet verwonderlijk dat er steeds meer genetisch gemodificeerd voedsel in de schappen van onze supermarkten belandt.
Terwijl er in 1985 wereldwijd nog 7.000 zaadbedrijven waren, elk met een aandeel van minder dan 1 procent van de wereldmarkt, waren er in 2009 slechts 10 bedrijven die samen meer dan 74 procent van de wereldmarkt in handen hadden. Zij brengen ook steeds meer genetisch gemodificeerde zaden in omloop. In de Europese Unie is 95 procent van de groentezaden nu afkomstig van slechts 5 bedrijven!
Een uit 1930 daterende wet, de Wet op Zaaigoed, was oorspronkelijk bedoeld om de consument te beschermen. Niemand mag groenten en fruit op zijn bord krijgen die een gezondheidsrisico inhouden. Daarom mag volgens de wet alleen goedgekeurd zaad worden verspreid of zelfs weggegeven. Men zou denken dat deze wet zinvol is. Dat was het, totdat het tot absurditeit werd gereduceerd. Voorbeeld?
Het Bundesamt für Pflanzenrassen heeft 42 criteria geselecteerd voor de indeling van aardappelen. De criteria zijn vorm, kleur, huid, oppervlaktestructuur of consistentie; smaak is secundair en niet van belang. Bij de classificatie van een nieuw ras krijgen alle criteria een waarde tussen 1 en 9. Hoe hoger, hoe beter. Uiteindelijk worden de waarden van alle criteria bij elkaar opgeteld en heeft de aardappel met de hoogste waarde ook de beste kwaliteit, aldus het Bundesamt für Pflanzenrassen. Een genetisch gemodificeerde aardappel die naar niets smaakt, kan dus heel goed scoren omdat hij mooi rond is, een mooie schil heeft en mooi geel is.
Heb je ooit tomaten geplant in je eigen tuin? Dan zult u het verschil geproefd hebben met de tomaten die in de supermarkten verkocht worden. De meeste commercieel geteelde tomaten hebben in hun leven nauwelijks zonlicht gezien en smaken vaak alleen naar water. Het belangrijkste is dat ze geclassificeerd en wettelijk goedgekeurd zijn. Maar als je oude rassen kweekt, ze beschermt en de zaden doorgeeft, dan ben je een misdadiger in Duitsland. Als we echter niet zulke criminele boeren en hobbytuinders hadden, zouden veel van deze oude rassen al lang zijn uitgestorven.
Wie de wet inzake het in de handel brengen van zaaizaad overtreedt, begaat een administratieve overtreding die kan worden bestraft met boetes tot 25.000 euro. Dus als u een oud zaadras doorgeeft, begaat u een overtreding. Hoewel oude rassen vaak aanzienlijk meer voedingsstoffen bevatten dan in de handel verkrijgbare groenten en fruit, is het illegaal om ze in Duitsland te distribueren. Misschien juist om die reden. Want als je geen vitamines neemt, ben je een perfecte kandidaat voor de farmaceutische industrie. En met namen als Bayer of Monsanto die de zaadbusiness domineren, hoef je maar 1 en 1 samen te voegen om te beseffen waar het eigenlijk allemaal om gaat.
