maart 15, 2025 27
Foto Credit: depositphotos.com/nl.
De leiders van de EU
zijn aan de macht gekomen ondanks incompetentie – een concept dat ook wel
“falen” wordt genoemd.
Mark Rutte was de Nederlandse premier van 2010 tot 2024, waardoor hij de langstzittende in de geschiedenis van het land werd. Hij faalde op een paar belangrijke gebieden, maar toch werd hij gekozen om de NAVO te leiden, schrijft Carl Friedrich.
Defensie-uitgaven: Als de nieuwe
secretaris-generaal van de NAVO sinds oktober 2024, werd Rutte bekritiseerd
voor het achterblijvende defensiebudget van Nederland tijdens zijn ambtstermijn.
Het daalde tot 1,15% van het BBP in 2014 en bereikte alleen de
NAVO-doelstelling van 2% in 2024, zijn laatste jaar. Sommigen, zoals de
Amerikaanse senator Dan Sullivan, betoogden dat dit hem diskwalificeerde voor
het leiden van de NAVO en noemden het een “sombere staat van dienst.”
Instabiliteit van
de coalitie: Drie van zijn vier regeringen vielen voor het einde van hun termijn, de
laatste in 2023 vanwege geschillen over het migratiebeleid. Zijn vierde kabinet
kon het niet eens worden over asielregels, wat zijn strijd om verschillende
coalities bij elkaar te houden benadrukt. Als je succes afmeet aan stabiliteit,
is dat een serieuze smet op hem.
Schandaal rond
kinderopvangsubsidies: In 2021 stortte zijn derde kabinet in nadat een
rapport onthulde dat duizenden gezinnen ten onrechte werden beschuldigd van
fraude in een kinderopvangtoeslagregeling, waardoor ze financieel geruïneerd
werden. Rutte trad af en nam de verantwoordelijkheid op zich, maar na de
verkiezingen van 2021 kwam hij terug met een nieuwe coalitie. Sommigen zagen
dit als een groot falen van het toezicht – het agressieve beleid van zijn
regering ruïneerde levens en hij heeft het systeem daarna niet echt herzien.
Ursula von der Leyen leidde het Duitse
ministerie van Defensie van 2013 tot 2019 voordat ze voorzitter werd van de
Europese Commissie. Haar tijd daar wordt vaak bestempeld als een mislukking,
vooral in Berlijn!
Toen zij het
overnam, was het Duitse leger (Bundeswehr) al ondergefinancierd na de
Koude Oorlog. In 2019 was het een puinhoop – met een tekort aan personeel,
uitrusting en paraatheid. Uit een rapport van 2018 bleek dat slechts een
fractie van de tanks en vliegtuigen operationeel was. Rupert Scholz, een
voormalig minister van Defensie, noemde het “catastrofaal” en “onverantwoordelijk.”
Ze beloofde modernisering maar kwam haar beloften niet na, en haar voorgangers
kregen de schuld, hoewel dat excuus na zes jaar dun werd.
Dit is dezelfde
persoon die vandaag de dag miljarden wil uitgeven aan defensie in Europa. De defensie-uitgaven
stegen onder haar, maar niet tot het NAVO-doel van 2% (het schommelde rond de
1,3% in 2019). Ze kreeg kritiek te verduren over dure contracten met
consultants en een mislukte opknapbeurt van een oorlogsschip. Audits tonen aan
dat ze fondsen verkeerd beheerde en verantwoording ontweek.
Insiders beschreven
haar als afstandelijk, vertrouwend op een kleine kring van assistenten die de
informatiestroom controleerden. Troepen en officieren voelden zich
niet bij haar betrokken – foto’s van haar terwijl ze met uitrusting poseerde
werden als nep afgedaan terwijl haar drang naar DEI velen van haar vervreemdde.
De punten verbinden
Naast Rutte en Von
der Leyen, die de ladder beklommen ondanks hun twijfelachtige staat van dienst,
zijn er opmerkelijke voorbeelden uit de EU.
Josep Borrell, de EU-buitenlandchef sinds 2019, is
een andere mislukking. In Spanje was hij een grote speler – minister van
Financiën en daarna socialistisch leider – maar hij werd achtervolgd door
schandalen. In 2018 kreeg hij een boete van 30.000 euro voor handel met
voorkennis na de verkoop van aandelen in een bedrijf waar hij voorzitter van
was vlak voordat het instortte. Hij beweerde dat hij het niet wist, betaalde en
kreeg toch de EU. Zijn ambtstermijn werd ook bekritiseerd: zijn botte stijl,
zoals Europa een “tuin” noemen en de rest een “jungle” in 2022, deed de
gemoederen oplaaien en hij had moeite om het buitenlands beleid van de EU te
verenigen in kwesties als Gaza of China. Toch heeft hij de post bekleed en
kritiek van zich afgeschud.
Christine Lagarde (president van de Europese Centrale
Bank) is een klassiek geval van succes ondanks incompetentie. Voordat ze in
2019 bij de ECB kwam, stond ze aan het hoofd van het IMF, waar ze de crisis in
de eurozone doorstond door bezuinigingen door te drukken die de Griekse
economie tot zinken brachten – de werkloosheid was in 2013 27% onder haar
toezicht. Eerder werd ze als Franse minister van Financiën in 2016 veroordeeld
voor nalatigheid in een uitbetalingsschandaal van €400 miljoen waarbij een
zakenvriend van de Franse premier Nicolas Sarkozy betrokken was. Maar ze kreeg
geen straf – haar reputatie bleef op de een of andere manier intact. Bij de ECB
is ze bekritiseerd voor haar trage reactie op de inflatie (de inflatie in de
eurozone piekte in 2022 op 10,6%), maar toch stuurt ze nog steeds het schip.
Donald Tusk (Poolse premier, voormalig
voorzitter van de EU-Raad) leidde de Europese Raad van 2014 tot 2019. Als
premier van Polen (2007-2014, en opnieuw sinds 2023) is zijn staat van dienst
twijfelachtig. Tijdens zijn eerste ambtstermijn deed zich een
afluisterschandaal voor dat vriendjespolitiek aan het licht bracht en zijn
partij in 2015 deed zinken. Critici zeggen dat hij zijn verantwoordelijkheid
ontweek door naar Brussel te vluchten. Nu hij terug is in Warschau, zet hij
zich in voor EU-vriendelijke hervormingen, maar zijn oude bagage – zoals het
falen om Polen’s justitiële puinhoop op te lossen – blijft hem achtervolgen.
Toch is hij weer een topper.
António Costa (Aankomend voorzitter van de
EU-Raad) zal in 2025 de teugels van de EU-Raad in handen nemen na sinds 2015
premier van Portugal te zijn geweest. Eind 2024 werd hij gedwongen af te treden
vanwege een corruptieonderzoek naar vermeend smeergeld bij lithium- en
waterstofdeals. Er werden geen aanklachten ingediend en hij ontkende alles,
maar de EU stelde hem toch aan. Zijn falen stopte de stijging niet; het was
meer een soort verkeersdrempel.
Orbán:
De EU heeft het bij het verkeerde eind - "immigratie moet worden gestopt,
niet gecontroleerd"
Giorgia Meloni, bijvoorbeeld, werd uitgesloten van
besprekingen over EU-topbanen in 2024 omdat ze ontevreden was over het kromme
systeem.
Charles Michel werd bekritiseerd voor slecht
georganiseerde EU-toppen en het negeren van besluiten van de Commissie, maar
toch klom hij volgens Wikipedia op tot voorzitter van de Europese Raad. Zijn
Belgische regering stortte in 2018 in als gevolg van interne geschillen, maar
hij kreeg toch promotie, wat ongetwijfeld past bij “mislukt.”
Bredere trend
Deze gevallen laten
een patroon zien: De schandalen van Borrell hebben zijn invloed op de EU niet
aangetast; de veroordeling van Lagarde heeft haar financiële reputatie niet
aangetast; Tusk en Costa hebben hun “ervaring” gebruikt om hun onvolkomenheden
te compenseren.
EU-leiders worden meer gekozen op basis van hun
ideologische overtuiging (toewijding aan Europese integratie, liberalisme of
specifieke politieke agenda’s) dan op basis van hun competentie of prestaties
in het verleden.
Von der Leyen is een goed voorbeeld. President Macron heeft haar naar voren
geschoven als een pro-EU, federalistisch denkend figuur die Frankrijk-Duitsland
op één lijn zou houden. Haar christendemocratische (EVP) wortels waren een
goede keuze en haar geslacht zorgde voor een progressieve optiek. Critici
zoals Die Zeit in Duitsland noemden het een “achterkamertjesdeal,”
geen keuze op basis van verdienste. Haar ideologie – hartstochtelijk
pro-integratie, groene agenda, EU-defensie – paste in de richting van het blok,
ook al schreeuwde haar verleden incompetentie uit.
Copyright ©
2025 vertaling door Frontnieuws.
