De bevroren Russische activa zullen op de een of andere manier bevroren blijven tot het einde van de oorlog.
november 4, 2025 18
Dati Bendo / Commission of the European Communities (CEC)) / European
Union, 2025 / Wikimedia / (CC BY 4.0)
Als u de beste
beschrijving wilt van waarom Europa moeite zal hebben om een akkoord te
bereiken over het lenen van 140 miljard dollar aan Oekraïne met behulp van
bevroren Russische activa die worden aangehouden bij Euroclear in België, dan
moet u de presentatie bekijken die onlangs werd gegeven door de Belgische premier Bart De Wever. Hij
sprak aan het einde van een vergadering van de Europese Raad waarin opnieuw
geen akkoord werd bereikt over een dergelijke lening.
Deze kwestie sleept zich inmiddels al zo’n achttien maanden voort, waarbij de Europese Commissie er niet in slaagt om consensus te bereiken over de lening. Sterker nog, veel westerse politici — met name de havikachtige Poolse minister van Buitenlandse Zaken Radek Sikorski — om nog maar te zwijgen van mediacommentatoren, hebben opgeroepen om die tegoeden in hun geheel aan Oekraïne te geven in de vorm van kapitaal, wat nog minder waarschijnlijk lijkt te worden goedgekeurd, schrijft Ian Proud.
De Wever noemde
drie belangrijke uitdagingen voor het akkoord over deze lening.
Wettigheid
De Wever zei: “Als
het eruitziet als confiscatie, ruikt als confiscatie en klinkt als confiscatie,
dan kun je het misschien een soort confiscatie noemen”, en dat het juridische
vraagstuk moet worden opgelost “voordat we hiermee verder kunnen gaan.”
Hij verwijst naar
de bevroren Russische activa als een kip en stelt dat het twijfelachtig is of
het legaal is om die kip op te eten door ze te gebruiken als onderpand voor
leningen, en dat er geen duidelijke juridische garanties zijn gegeven op dit
punt. Japan heeft tot nu toe geweigerd om de bevroren Russische activa die het
in bezit heeft te gebruiken, op basis van hun bewering dat geld van de centrale
bank immuun is. “Zelfs tijdens de Tweede Wereldoorlog is dit niet gebeurd.”
Hoewel de lening
als Europees wordt gepresenteerd, is België als enige blootgesteld aan de
juridische gevolgen ervan. “We zullen… overspoeld worden met rechtszaken. Ik
denk niet dat Rusland dit op een positieve manier zal opvatten.”
België – en niet
Europa – zou te maken krijgen met arbitrage op basis van het feit dat de
Belgo-Luxemburgse investeringsbehandeling het beheer van investeringen tussen
Rusland en België regelt. Hij wees erop dat Luxemburg al onderworpen is aan
arbitrage met betrekking tot de activa van zakenman Mikhail Fridman, ter waarde
van 8 miljard dollar, met een vordering van 16 miljard dollar inclusief
schadevergoeding. Hij wees erop dat als België het gebruik van 140 miljard
dollar aan Russische activa zou toestaan, een arbitrage zou kunnen leiden tot
een uitkering van het dubbele daarvan, indien schadevergoeding zou worden
toegekend.
België is nu het
enige land, afgezien van mogelijk Hongarije, dat om deze belangrijke reden een
akkoord hierover tegenhoudt.
Commentatoren die
erop aandringen om het Russische geld te gebruiken, zijn volgens De Wever te
roekeloos in hun risicobeoordeling. Met verwijzing naar een journalist die
suggereerde dat “voor Poetin dit geld al is afgeschreven”, merkte De Wever op:
“Die indruk heb ik niet. Dat is niet bepaald wat we uit Moskou horen.”
Hij vreest niet
alleen een golf aan rechtszaken tegen België, maar ook mogelijke
tegenmaatregelen, waaronder “tegenconfiscaties van bevroren westerse gelden in
Rusland en inbeslagname van westerse bedrijven.”
“Een juridische
basis is geen luxe, het is geen detail.” Als je die rechtszaak verliest, kan
dat erg duur uitpakken.
Aansprakelijkheid
De tweede uitdaging
die hij schetste, en die hij van groter belang achtte, was de aansprakelijkheid
om terug te betalen, mochten er zich omstandigheden voordoen waarin de Russische
activa om welke reden dan ook opnieuw worden vrijgegeven. Hij zei dat een
rechtbank in een arbitrageprocedure in het voordeel van Rusland zou kunnen
beslissen, of dat de sancties zouden kunnen worden opgeheven. Met verwijzing
naar Trump’s 12-punten vredesplan voor Oekraïne, zei hij dat het geld mogelijk
aan Rusland moet worden teruggegeven vóórdat Rusland enige overeengekomen
schadevergoeding aan Oekraïne betaalt. “Maar als je het geld aan Oekraïne
geeft, is het geld weg.”
De voorzitter van
de Europese Centrale Bank, Christine Lagarde, die bij de Raadsvergadering en
het daaropvolgende diner aanwezig was, adviseerde daarom dat elke terugbetaling
aan Rusland “gegarandeerd” moet zijn — specifiek voor het geval de Russische
tegoeden opnieuw worden vrijgegeven en onmiddellijk zouden moeten worden
teruggegeven.
Aangezien de
wereldwijde markten toekijken, zou het niet terugbetalen aan Rusland het
vertrouwen in Euroclear ondermijnen. “Euroclear beheert biljoenen euro’s aan
reserves. Als er een vertrouwensbreuk ontstaat in het financiële systeem, zal
dat zeer zware gevolgen hebben voor ons financiële systeem, en zelfs voor de
eurozone.”
De Wever zei: “Ik
ben niet in staat, en zeker niet bereid, om binnen een week 140 miljard dollar
te betalen uit de rijke en volle zakken van België.”
België wil daarom
terecht dat elke lidstaat van de eurozone garandeert een percentage van
eventuele verschuldigde bedragen aan Rusland te dekken, zodat België niet aan
het volledige bedrag wordt blootgesteld. En volgens Christine Lagarde moeten
deze “garanties er zijn, concreet zijn en onmiddellijk gelden.” Toch merkte De
Wever op dat “deze vraag niet met een tsunami van enthousiasme werd beantwoord
rond de tafel.”
Hij suggereerde
sarcastisch dat de Europese leidersvooral bang zijn om hun parlementen te
moeten uitleggen dat ze akkoord zijn gegaan met het terugbetalen van Rusland.
En daar ligt een ander fundamenteel probleem: zelfs als ze het zouden willen —
en de meesten willen dat niet — zouden maar weinig lidstaten in staat zijn om
op stel en sprong tientallen miljarden aan Rusland te betalen. Frankrijk,
Italië en Spanje zeker niet; een dergelijk verzoek zou waarschijnlijk de
wankele regering van Donald Tusk in Polen doen instorten, en de Baltische
staten zijn te klein om een groot aandeel te dragen.
De Wever vervolgde:
“En als het geld niet van de lidstaten komt, waar komt het dan vandaan? Ik heb
geen antwoord op die vraag gekregen, en ook niemand anders had er een.”
Solidariteit
Het laatste punt
dat De Wever maakte — naar eigen zeggen afkomstig van Lagarde — was dat, om het
risico voor de eurozone te beperken, en “als je wilt dat de wereld het als
legitiem beschouwt, het beter is als je het niet alleen doet.”
Zes andere landen
in de eurozone bezitten bevroren Russische activa, maar hebben nooit openheid
van zaken gegeven over hoeveel geld ze hebben, hoeveel winst of
belastinginkomsten ze daaruit genereren. Met activa die buiten Europa zijn
bevroren — in ponden, yen, Zwitserse franken en dollars — vertegenwoordigt
België mogelijk minder dan de helft van het wereldwijde totaal. Toch is
“Euroclear de enige financiële instelling ter wereld die daadwerkelijk
betrokken is bij de solidariteit met Oekraïne.”
Hij wekte niet de
indruk dat enig ander land bereid was zich bloot te stellen aan het juridische
risico en de mogelijke aansprakelijkheid van het gebruik van bevroren activa in
hun rechtsgebied om steun aan Oekraïne te verlenen.
Het is duidelijk
dat Oekraïne bijna door zijn geld heen is — en met geld bedoel ik westers geld
— aangezien het niet over voldoende middelen beschikt om zelfstandig door te
vechten. En er is een oplossing nodig vóór het einde van het jaar, als de
Europeanen vastbesloten zijn Zelensky te helpen doorvechten in plaats van vrede
te sluiten.
Zelensky wil
duidelijk een verloren oorlog voeren en wil daarvoor geld van Europa. Het is
echter nog lang niet duidelijk of België zich zal laten overhalen wat betreft
de lening, tenzij andere Europese staten zich aan dezelfde risico’s
blootstellen, wat momenteel onwaarschijnlijk lijkt.
Tot slot zei De
Wever: “Als u oplossingen vindt voor deze drie problemen, dan kunnen we
misschien verdergaan. Zo niet, dan kan er misschien een andere optie op tafel
worden gelegd om de financiering van Oekraïne op gang te brengen.”
Het is
overduidelijk dat er geen plan B is. Het hele plan achter deze twijfelachtige
lening, gedekt door bevroren Russische activa, was namelijk om te voorkomen dat
Europese landen uit eigen zak zouden moeten betalen. Bart De Wever heeft de
Europese leiders een koude douche gegeven en hen gezegd dat ze hun woorden met
daden moeten staven, en nu zijn velen aan het muggenziften en nu noemen velen
hem de ‘stoute jongen’.
Hoe dan ook,
volgens De Wever zullen de bevroren Russische activa op de een of andere manier
bevroren blijven tot het einde van de oorlog. Ondanks de drie risico’s die
Europa loopt bij het organiseren van deze voorgestelde lening aan Oekraïne,
lijkt één ding overduidelijk: het zal Rusland aanmoedigen om door te gaan met
vechten.
En terwijl al deze
discussies gaande zijn, heeft The Economist zojuist een artikel gepubliceerd
waarin wordt gesuggereerd dat Europa in feite 390 miljard dollar zou moeten
betalen om Oekraïne te helpen de strijd nog vijf jaar voort te zetten. Gezien
al het bovenstaande maakt The Economist niet duidelijk hoe dit gefinancierd zou
moeten worden. Sinds het begin van de oorlog heeft het tijdschrift zijn lezers
verteld dat de Russische economie elk moment kan imploderen, maar nu suggereert
het dat dit in feite nog enkele jaren kan duren en dat Zelensky daarom nog meer
geld nodig heeft. Hoewel het niet eens 140 miljard dollar kan veiligstellen,
poneert The Economist vol vertrouwen het idee dat een aanzienlijk grotere
donatie een eenvoudige zaak zou moeten zijn, met behulp van het geld van de
Europese belastingbetalers. Blijkbaar zijn idiote ideeën niet alleen
voorbehouden aan Brussel.
Vind je het belangrijk dat er nog onafhankelijke berichtgeving bestaat
die niet wordt gestuurd door grote belangen? Met jouw steun kunnen we blijven
schrijven en onderzoeken. Klik hieronder en draag bij aan het voortbestaan van
Frontnieuws.
Copyright ©
2025 vertaling door Frontnieuws.
Frontnieuws
