Wanneer water een aandeel wordt: het WEF, de markten en de nieuwe controle over het grondrecht op leven
november 5, 2025 35
Foto Credit: https://depositphotos.com/nl
Tijdens het World
Economic Forum (WEF) in Davos sprak Mariana Mazzucato, econoom en adviseur van
de Verenigde Naties, over water. Maar haar woorden klonken minder als
duurzaamheid – en meer als een economisch masterplan.
“We moeten het kapitalisme anders beoefenen. Ons bedrijfsmanagement moet veranderen. In plaats van marktfalen te verhelpen, moeten we de economie zo vormgeven dat ze ten goede komt aan de mens en de planeet”, zei Mazzucato op het WEF-podium.
Dat klinkt nobel,
maar de implicatie is ingrijpend: water moet niet langer worden behandeld als
een universeel grondrecht, maar als een economisch goed.
Een goed dat kan worden geprijsd, beheerd en – in de volgende ontwikkelingsfase
– getokeniseerd, bericht Uncutnews.
Van waterput tot
blockchain-activum
Achter de woorden
van Mazzucato schuilt een grotere trend: de financialisering van de natuur.
In mondiale
strategieën wordt water steeds meer als een marktobject beschouwd,
vergelijkbaar met CO₂-certificaten of energie.
·
Sinds 2020 is er op de Chicago Mercantile Exchange (CME) de eerste
waterfuture.
·
Beleggers kunnen wedden op de prijs van Californische waterrechten.
·
In Australië wordt geëxperimenteerd met projecten zoals Water Ledger:
·
Daar worden waterrechten als digitale tokens op een blockchain
verhandeld – inclusief slimme contracten die de toewijzing of beperking
automatisch regelen.
·
Tegelijkertijd ontstaan er digitale meet- en distributiesystemen (“smart
metering”) die het waterverbruik in realtime registreren.
Het idee: water wordt een digitaal beheerd activum – een “token” dat eigendom, gebruik en beschikbaarheid weergeeft.
Wat klinkt als
moderne efficiëntie, betekent in de praktijk:
Wie geen rekening, geen identiteitsbewijs of geen
toegang tot deze infrastructuur heeft, staat letterlijk met lege handen.
BlackRock, WEF en
het nieuwe waterbeheer
Larry Fink, hoofd van ’s werelds grootste
vermogensbeheerder BlackRock, noemde water al “de nieuwe olie”.
BlackRock
investeert wereldwijd in infrastructuur-, nuts- en waterfondsen die moeten
profiteren van toekomstige schaarste.
In combinatie met
Mazzucato’s concept van ‘nieuw ondernemerschap’ ontstaat een
economisch-digitale architectuur:
·
Staten creëren via publiek-private partnerschappen het
politieke kader.
·
Financiële concerns leveren kapitaal en technische systemen.
·
Monitoring, toewijzing en prijsvorming worden gedigitaliseerd – vaak via
gecentraliseerde hubs die werken met blockchaintechnologie.
“De boodschap van Fink is duidelijk: schaarste wordt
een bron van rendement. Als investeerders in de toekomst beslissen over
tokenized waterrechten, prijsindexen en infrastructuurparticipaties, verschuift
de vraag van ‘Hoe zorgen we voor voorziening?’ naar ‘Hoe zorgen we voor
rendement?’”
“Water is daarmee
definitief niet langer alleen een gemeenschappelijk goed, maar onderdeel van
een wereldwijde beleggingsportefeuille – beheerd door dezelfde spelers die ooit
de energiemarkt hebben geprivatiseerd.”
Het resultaat:
democratische controle over levensbehoeften maakt plaats voor algoritmisch
beheer.
“Multi-stakeholder
governance”: wie beslist wie er drinkt?
Het WEF spreekt
van “multi-stakeholder governance” – partnerschappen tussen
staten, bedrijven en ngo’s.
In de praktijk
betekent dit dat de politieke verantwoordelijkheid wordt uitbesteed.
Programma’s zoals
de 2030 Water Resources Group (WRG), opgericht door het WEF, verschuiven de
beslissingsbevoegdheid over watervoorraden naar consortia waarin particuliere
bedrijven een leidende rol spelen.
Wat daar wordt
besloten, is nauwelijks democratisch gelegitimeerd – wie heeft hen gekozen?
Mazzucato’s
uitspraak – “We moeten het kapitalisme anders beoefenen” – klinkt in het licht
van deze structuren als een vriendelijke omschrijving voor:
We privatiseren het
publieke domein, maar noemen het transformatie.
Water is een
mensenrecht, geen marktproduct
In 2010 hebben de
Verenigde Naties toegang tot schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen als
mensenrecht erkend.
Maar dit principe
botst met het idee om water als verhandelbaar goed te beschouwen.
Als
voorzieningsnetwerken, verbruiksgegevens en toegangsrechten gedigitaliseerd en
geprijsd worden, wordt water niet meer gedeeld, maar verdeeld – op basis van
betalingsvermogen, gegevensstatus of “duurzaamheidsscore”.
Het is de volgende
stap in een ontwikkeling waarin grondrechten markten worden en burgers klanten.
Wat wordt
gepresenteerd als ecologische innovatie, zou het controle-instrument van de 21e
eeuw kunnen worden.
De cruciale vraag
Innovatie is geen
vijand.
Maar als het ertoe
leidt dat een kind in Freetown of Flint eerst een digitale rekening nodig heeft
om aan drinkwater te komen, dan is het woord ‘vooruitgang’ verkeerd begrepen.
Water is geen bezit.
Water is leven.
En leven mag niet worden getokeniseerd.
Bronnen en
aanvullende documenten
·
World Economic Forum (WEF) – Video & transcript met Mariana
Mazzucato, “Transforming the Economics of Water” (Davos, 2025)
·
CME Group
– Nasdaq Veles California Water Index Futures (introductie
2020)
·
Civic Ledger / Water Ledger (Australië) – Proefproject voor
blockchain-gebaseerde tokenisering van waterrechten
·
2030 Water Resources Group (WEF-initiatief) –
Multi-stakeholder-governance voor waterbeheer
·
Larry Fink, BlackRock – Annual Letters to Investors (onderwerpen:
duurzaamheid, waterinvesteringen)
·
VN-resolutie
A/RES/64/292 (2010) – The Human Right to Water and Sanitation
Vind je het belangrijk dat er nog onafhankelijke berichtgeving bestaat
die niet wordt gestuurd door grote belangen? Met jouw steun kunnen we blijven
schrijven en onderzoeken. Klik hieronder en draag bij aan het voortbestaan van
Frontnieuws.
Copyright ©
2025 vertaling door Frontnieuws.
https://www.frontnieuws.com/water-hoe-het-wef-en-blackrock-het-levenselixer-willen-kapitaliseren/
