juni 1, 2025 7
Door nieuwe windmolenprojecten zou het gemiddelde elektriciteitstarief voor huishoudens in Nederland bijna verdrievoudigen, van 400 euro nu tot meer dan 1.100 euro per jaar. De enorme uitbreiding van offshore windparken vereist enorme investeringen om elke windmolen op het elektriciteitsnet aan te sluiten.
Zoals de Nederlandse publieke omroep NOS meldt, is de nationale transmissienetbeheerder TenneT van plan om tot 2040 88 miljard euro te investeren om een nieuwe vloot van windparken in de Noordzee aan te sluiten op het Nederlandse elektriciteitsnet. In tegenstelling tot gecentraliseerde gas-, olie-, kolen- of kerncentrales heeft elke windmolen een eigen, dure kabelaansluiting nodig, wat bijzonder kostbaar is wanneer er onderzeese kabels nodig zijn, schrijft Dr. Peter F. Mayer.
Tegen 2033 moet ongeveer 75 procent van de elektriciteitsbehoefte van Nederland worden gedekt door offshore windenergie. Door de Europese uitbreiding neemt de opbrengst van de afzonderlijke windturbines echter steeds verder af, waardoor de kosten per geproduceerde kilowattuur (kWh) voortdurend stijgen. Ook de netwerkkosten stijgen door het groeiende aantal windturbines.
Momenteel worden de netwerkkosten via vaste tarieven rechtstreeks doorberekend aan de Nederlandse consument. De dure nieuwe infrastructuur omvat honderden kilometers zeekabels en grote offshore-omvormerplatforms. Hoe verder de projecten de zee in worden gebouwd, zoals bijvoorbeeld de Nederlandse offshore windparken IJmuiden Ver en Nederwiek, hoe groter de technische complexiteit en de kosten worden.
Tot nu toe worden deze kosten gefinancierd door hogere jaarlijkse netwerkkosten voor huishoudens en bedrijven, een model dat de norm zal blijven, hoewel de regering andere alternatieven onderzoekt, waaronder het gebruik van andere delen van de staatsbegroting.
De afgelopen winter werd gekenmerkt door langere periodes van zogenaamde donkere windstiltes, waarin zelfs de grootste windparken geen stroom leverden en zonne-energiecentrales in de winter slechts een minimale bijdrage leverden aan de stroomproductie. In dergelijke gevallen moet ofwel stroom tegen piekprijzen worden gekocht van Franse kerncentrales – voor zover deze überhaupt voldoende aan buurlanden kunnen leveren – ofwel moeten reservecentrales op gas, olie of kolen worden ingezet, wat de kosten nog verder opdrijft.
Omgekeerd moest Nederland op 11 en 12 mei tot 462 euro per megawattuur (MWh) betalen voor de afname van overtollige elektriciteit. Zoals te zien is in Spanje en Portugal, leidt de verdere uitbreiding van onbetrouwbare energiebronnen zoals zon en wind vroeg of laat onvermijdelijk tot stroomuitval – in de winter door tekorten, in de zomer door overproductie.
De uitbreiding van offshore windenergie vereist hogere voorafgaande investeringen dan eerdere moderniseringen van windenergie op het land. Elk nieuw offshore windparkgebied heeft een op maat gemaakte hoogspanningsverbinding nodig en een nauwe samenwerking tussen maritieme, milieu- en industriële autoriteiten.
Toch zet de Nederlandse regering het project door en hoopt zij dat nieuwe technische innovaties – zoals hybride wind-zonneparken en geëlektrificeerde offshoreplatforms – de opbrengsten op lange termijn kunnen verbeteren, aldus het vakblad Duurzaam Ondernemen. Havenautoriteiten, kabelinstallatiebedrijven en ingenieursbureaus profiteren van deze omvangrijke bouwopdrachten. Uit onderzoek blijkt dat de uitbreiding van de windparken een ware goudmijn is voor grote concerns en bedrijven die nauwe banden hebben met de politiek.
Windturbines worden echter beschouwd als bijzonder schadelijk voor het klimaat, de mens en de fauna en flora. Studies wijzen op vergiftiging van zeedieren door de afschuring van giftige materialen van rotorbladen. De infrageluiden, die zich tot 50 kilometer ver verspreiden, veroorzaken gezondheidsschade bij mensen en dieren. Bovendien leiden windparken tot klimaatveranderingen die onder andere de windkracht verzwakken en het transport van Saharazand naar Europa versterken. De tot 100 kilometer lange windschaduw aan de lijzijde droogt de bodem op het land uit, vermindert de plantengroei en leidt tot meer bewolking boven de zee.
In de VS heeft de regering onder Trump de subsidiëring van onbetrouwbare energiebronnen zoals wind en zon stopgezet. Denktanks die een grote invloed hebben op het Amerikaanse beleid, noemen de bewering dat de klimaatverandering door CO₂-uitstoot door de mens wordt veroorzaakt, onwetenschappelijk.
Tegelijkertijd wordt de EU onder druk gezet om de energiekosten in Europa verder te verhogen door middel van de Green Deal, om zo het concurrentievermogen ten opzichte van de VS te verzwakken – een aanpak die wordt omschreven als “MAGA ten koste van Europa”, terwijl de EU-Commissie hiervoor prijzen krijgt uitgereikt door de Amerikaanse oligarchen.
Analyses van de gevolgen van windenergie zijn te lezen in dit TKP-boek: Windenergie: schadelijk voor het milieu, mensen, dieren en planten als geen andere energiebron.
