Ik heb altijd al van mierikswortel gehouden, maar ik betwijfel dat ik,
toen ik nog jong(er) was, wist hoe een mierikswortel eruit zag, laat staan dat
ik nadacht over de voordelen ervan voor de gezondheid.
Het blijkt dat mierikswortel niet alleen een smakelijke plant is die
goed past bij een broodje, maar dat het ook nog eens buitengewoon goed voor je
is... en dat is wat we graag willen zien!
Mierikswortel (of Armoracia Rusticanaom het maar even bij zijn wetenschappelijke
naam te noemen) is een vaste plant uit de Brassicaceae familie waartoe ook
broccoli, kool en mosterdgroenten behoren. De plant is oorspronkelijk afkomstig
uit Zuidoost-Europa en West-Azië, maar wordt tegenwoordig wereldwijd verbouwd.
Wanneer de wortel nog intact is, heeft de wortel eigenlijk geen geur
maar wanneer het wordt gesneden of geraspt, produceren de enzymen uit
de plantencellen allylisothiocyanaat, of mosterdolie, en dat kan de ogen en de
slijmvliezen irriteren. Een beetje zoals het bekende ui-effect.
Inhoudsopgave artikel:
·
Interessante
weetjes over mierikswortel
·
De
voedingswaarde van mierikswortel
·
De
gezondheidsvoordelen van mierikswortel
·
Waar
kun je mierikswortel kopen, en hoe te bereiden?
·
Mierikswortel
versus wasabi - wat is het verschil?
·
Wat
zijn mogelijke bijwerkingen van mierikswortel?
De geschiedenis van mierikswortel
Er is niets nieuws aan de teelt van mierikswortel en al sinds de oudheid
verbouwt men het. In de Griekse mythologie werd mierikswortel beschreven als
goud. Het wordt ook in oude Egyptische teksten, en door Catoin zijn
Romeinse handleiding over landbouw, genoemd. Ook in Rome benoemde Pinyin zijn
boek Natural
History,dat dateert uit de eerste eeuw na Christus, de
geneeskrachtige eigenschappen van de mierikswortel.
In de Middeleeuwen werden zowel het blad van de plant als de wortel als
medicijn gebruikt en door heel Europa werd het steeds vaker gebruikt als een
specerij voor met name vleesgerechten.
Interessante weetjes over mierikswortel
·
Mierikswortel tast zilver aan, dus pas op dat je tijdens
het bereiden geen zilveren borden of bestek gebruikt.
·
Wij kunnen mierikswortel gewoon eten, maar het is
eigenlijk giftig voor paarden.
·
Onderzoeken hebben aangetoond dat peroxidase - één
van de enzymen die aanwezig is in mierikswortel - afvalwater kan reinigen.
·
Veel stadia van het productieproces, waaronder het
planten, het oogsten en het bewerken worden nog steeds met de hand uitgevoerd.
De voedingswaarde van mierikswortel
De reden dat mierikswortel zo goed is voor je gezondheid, kan worden toegeschreven aan de hoge niveaus van verschillende voedingsstoffen en mineralen, die het bevat. Het is zeer rijk aan voedingsvezels en folaat, vitamine C, calcium, kalium, magnesium en mangaan. Het bevat ook nog andere nuttige organische chemicaliën, oliën en enzymen zoals bijvoorbeeld glucosinolaten waarvan bekend is dat het je kan beschermen tegen kanker.
Een eetlepel mierikswortel bevat het volgende:
·
7 kilocalorieën
·
7,9 milligram omega-3 vetzuren
·
42,7 milligram omega-6 vetzuren
·
0,5 gram voedingsvezels
·
47 milligram natrium
·
3,7 milligram vitamine C
·
8,6 microgram folaat
De gezondheidsvoordelen van mierikswortel
Versterkt het immuunsysteem
Zoals we al hebben vermeld, zit mierikswortel boordevol nuttige voedingsstoffen, waaronder essentiële mineralen en fytochemicaliën die verantwoordelijk zijn voor het bekende, penetrante aroma van de wortel. Sommige van de bestanddelen in mierikswortel zijn uitstekende natuurlijke antioxidanten die kunnen helpen om de witte bloedcelvoorziening van het lichaam te verbeteren en ons tegen ziektes te beschermen.
Mierikswortel bevat ook een hoog gehalte aan vitamine C, waarvan bekend
is dat het de immuunfunctie van het lichaam stimuleert. Het spreekt natuurlijk
voor zich dat een gezond immuunsysteem absoluut cruciaal is voor de algehele
gezondheid van het lichaam en het voorkomen van ziekte.
Antioxidanten helpen ook om de lichaamscellen te beschermen tegen schade
die is aangericht door vrije
radicalen en beschermen tegen ziekten, terwijl ze ook veroudering
kunnen tegen gaan.
Volgens recent onderzoek bevat mierikswortel verschillende stoffen die
kunnen helpen om het lichaam te ontgiften en
kanker te elimineren waardoor gifstoffen uit het lichaam kunnen worden
verwijderd. Een verbinding die wordt aangetroffen in mierikswortel en die ook
wel bekend staat als glucosinolaat, veroorzaakt bepaalde chemische reacties die
de enzymen, die verantwoordelijk zijn voor het ontgiften van het lichaam,
activeren.
Een onderzoek, dat is uitgevoerd door de University of Illinois,was in staat om de antikankercapaciteiten van de enzymen die in
mierikswortel zitten voor de allereerste keer te documenteren. Het onderzoeksteam
merkte op dat mierikswortel ongeveer tien keer hogere niveaus van
glucosinolaten bevat dan andere groente uit dezelfde familie zoals bijvoorbeeld
broccoli, wat betekent dat je geen borden vol hoeft te eten om gezond te
blijven.
Vanwege zijn natuurlijke antibiotische eigenschappen is
mierikswortelwortel zeer effectief bij de behandeling van acute UTI's of
urineweginfecties. Meestal worden urineweginfecties behandeld met een
antibioticakuur, maar gezien de mogelijke bijwerkingen en de aanhoudende
bezorgdheid over bacteriële resistentie, kan een natuurlijke remedie
wenselijker zijn.
De wortel van mierikswortel bevat ook een glycoside genaamd sinigrin,
dat natuurlijke diuretische eigenschappen heeft, wat betekent dat het toxines via
de urine kan helpen elimineren. Vanwege deze activiteiten kan mierikswortel ook
helpen bij de behandeling van urineweginfecties en nierinfecties. Mierikswortel
bevat ook een stof genaamd allylisothiocyanaat waarvan onderzoekers denken dat
ze ook kunnen bijdragen aan de genezing van urineweg- en blaasinfecties.
Mierikswortel bevat helemaal geen vet en extreem weinig calorieën en zou
dus zeker een geweldige aanvulling zijn op een dieet voor gewichtsverlies.
Mierikswortel bevat ook omega
3 en omega 6 vetzuren, die essentieel zijn voor het metabolisme
van het lichaam.
Meer vezels opnemen in je dieet is cruciaal voor een betere
spijsvertering. Extra vezels kunnen helpen om de ontlasting soepeler
te maken, waardoor je veel voorkomende aandoeningen zoals constipatie en
diarree en een opgeblazen
gevoel kunt overwinnen. Mierikswortel bevat ook veel
fytochemicaliën en verbindingen die de spijsvertering helpen stimuleren en de
opname van voedingsstoffen verbeteren.
Mierikswortel is een goede bron van kalium, dat essentieel is voor het
verbeteren van de bloedstroom en het verwijden van de slagaders. Een tekort aan
kalium wordt gekoppeld aan een hoge
bloeddruk en het hebben van een hoge bloeddruk kan het risico
op het krijgen van een hartaanval en
een beroerte en andere hartaandoeningen zoals atherosclerose verhogen.
Het eten van veel kaliumrijk voedsel zoals mierikswortel kan op de lange
termijn een grote invloed hebben op de gezondheid van je hart en zal helpen om
hartziekten op afstand te houden.
Hoewel het niet de beste bron van calcium is, bevat mierikswortel toch
goede hoeveelheden van het mineraal die de gezondheid en het herstel van de
botten kan stimuleren. Het is om je botten te laten groeien en te laten
regenereren en om ze te beschermen tegen slopende botaandoeningen zoals osteoporose essentieel
om voldoende calcium binnen te krijgen.
Hoewel het weliswaar niet de beste bron van calcium is, kan mierikswortel
zeker bijdragen aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid die je lichaam nodig
heeft.
Omdat het boordevol zit met essentiële mineralen, belangrijke vitaminen
en eiwitten en omdat het geen vet bevat, kan mierikswortel helpen bij de manier
waarop eiwitten door het lichaam worden gemetaboliseerd.
Het zorgt ervoor dat eiwitten op een efficiënte manier worden gebruikt
om het lichaam te herstellen en de immuunafweer tegen ziekte te beschermen. Het
eten van mierikswortel kan helpen om je energieniveau te verhogen, zodat je
helderder, gefocust en fysiek capabel blijft.
Mierikswortel bevat een goede hoeveelheid folaat en folaat wordt als
essentieel beschouwd voor de ontwikkeling van een ongeboren kind. Een tekort is
in verband gebracht met neurale defecten bij pasgeboren kinderen, dus het is
essentieel voor aanstaande moeders om voldoende hoeveelheden ervan binnen te
krijgen.
Als je ooit de wortel van een mierikswortel hebt fijngesneden of
geraspt, zul je bekend zijn met het doordringende aroma dat het afgeeft waarvan
je neus kan gaan lopen en wat je ogen laat prikken. Deze geur maakt eigenlijk
deel uit van wat mierikswortel zo goed voor je maakt. Het kan helpen bij het
oplossen van overtollig slijm in de luchtwegen en in de sinussen. Het inademen
van verse mierikswortel kan echt helpen om de luchtwegen te reinigen, zodat je
comfortabeler kunt ademen.
Mierikswortel heeft enkele milde diuretische eigenschappen, die zowel de
frequentie als het volume van de urine stimuleren. Dit kan nuttig zijn bij het
ontgiften van het systeem, het helpen afvoeren van overtollig gewicht aan vocht
en het behandelen van aandoeningen zoals jicht. Als je al
een diuretica gebruikt, moet je voordat je veel mierikswortel gaat eten even
overleggen met je arts.
Het isothiocyanaat in mierikswortel heeft krachtige en natuurlijke
antimicrobiële effecten die het lichaam kunnen helpen beschermen tegen tal van
bacteriële infecties, waaronder Staphylococcus aureus en E.Coli.
Onderzoeken hebben ook aangetoond dat mierikswortel kan helpen bij het
behandelen van andere soorten infecties, waaronder gistinfecties zoals Candida albicans.
Een ander onderzoek met dieren wees uit dat mierikswortel de antimicrobiële activiteiten van fagocyten, die ons helpen om ziekte en infectie te bestrijden, kunnen verbeteren.
Je kunt het hele jaar door gemakkelijk overal mierikswortel kopen maar de lente is qua smaak de beste tijd om het te kopen. De wortels zijn meestal 8 tot 10 centimeter lang, maar de hele wortel kan wel 40 centimeter lang worden. Let bij het kiezen van je mierikswortel op plekjes en zachte stukken. Vermijd ook zeer droge, verschrompelde wortels omdat die niet erg vers zijn.
Als je geen goede, verse mierikswortel kunt vinden, dan kun je het ook
ingelegd in zout en azijn vinden. Je kunt ook mierikswortelsaus kopen maar hier
zijn meestal wel een aantal ingrediënten aan toegevoegd. Dit wordt vaak
verkocht in supermarkten of in delicatessezaken. Gedroogde mierikswortelwortel
is ook verkrijgbaar en deze kan worden gebruikt nadat het een tijdje in wat
water heeft geweekt.
Je kunt mierikswortel op dezelfde manier bewaren zoals je gember bewaart.
Je kunt het koel houden in de koelkast of het verzegelen in een plastic zak.
Maar omdat het de neiging heeft om uit te drogen zodra je het aansnijdt, moet
je het wel zorgvuldig bewaren. Je kunt het vanaf het moment waarop je het koopt
nog ongeveer twee weken bewaren. Tenzij je de mierikswortel geraspt invriest,
want dan kun je het maximaal zes maanden bewaren.
Hoe langer je mierikswortel laat liggen, hoe meer
het zijn scherpe smaak verliest en als het begint te verkleuren of begint te
beschimmelen. Dan is het tijd om het weg te gooien.
Om je mierikswortel te kunnen bereiden, moet je eerst met een stijve
borstel de donkere schil verwijderen. Verwijder ook alle vezelachtige wortels
omdat de smaak erg bitter is. Nadat je je mierikswortel hebt schoongemaakt, kun
je het raspen of fijnhakken, waardoor de smaak goed tot zijn recht komt. Als
alternatief kun je jezelf het leven gemakkelijker maken door een keukenmachine
te gebruiken. Als je de mierikswortel heel fijn maakt kun je het gebruiken om
je vlees in te marineren of om een sandwich-spread mee te maken.
Als je geen idee hebt hoe je de groente moet gebruiken, zijn er op internet
tal van heerlijke recepten voor mierikswortel en mierikswortelsaus te vinden.
De overeenkomst is dat ze allebei tot dezelfde plantenfamilie behoren (Brassica genaamd) waar ook broccoli, kool, spruitjes en mosterdgroenten toe behoren. En beiden staan bekend om hun pittige, doordringende smaken.
Even over de verschillen gesproken. Mierikswortel wordt vooral vanwege
de grote wortels (die van buiten bruin en van binnen wit zijn) gekweekt. En
wasabi wordt vanwege zijn felgroene stengel gekweekt.
En hoewel ze allebei een sterke smaak hebben, die op je keel zou kunnen
slaan, heeft wasabi net een beetje meer zoetigheid. Mierikswortel is echt
ronduit pittig en prikkelend.
Dat zijn eigenlijk de belangrijkste verschillen tussen mierikswortel en
wasabi. En het is belangrijk om te weten dat de meeste wasabi, die in de
Verenigde Staten worden verkocht, gewoon gekleurde mierikswortel is
Mierikswortel groeit sneller en wordt groter dan zijn neef en is daarom
goedkoper in aanschaf en in gebruik.
Maar goed, niet alles over deze hete smaakmaker is rooskleurig. Wat we
daarmee bedoelen, wordt verderop duidelijk.
Wat zijn mogelijke bijwerkingen van mierikswortel?
Spijsverteringsproblemen bij kinderen
Kinderen jonger dan 4 jaar moeten, omdat dit problemen kan veroorzaken
in het spijsverteringskanaal, bij mierikswortel uit de buurt blijven.
Problemen tijdens de zwangerschap en de borstvoeding
Mierikswortel bevat mosterdolie, dat irriterend en zelfs giftig kan
zijn. Daarom moeten zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven,
wegblijven van alle vormen van mierikswortel.
Spijsverteringsproblemen
Hoewel mierikswortel bepaalde spijsverteringsproblemen kan helpen
behandelen, zijn er ook aanwijzingen dat het darmzweren, inflammatoire
darmaandoeningen of andere spijsverteringsproblemen kan verergeren. Neem daarom
contact op met je arts.
Hypothyreoïdie
Hypothyreoïdie is een aandoening die als gevolg van een te traag
werkende schildklier optreedt. Mierikswortel kan deze aandoening verergeren.
Nierproblemen
Mierikswortel kan de urinestroom verhogen en dit kan een zorg zijn voor
mensen met nieraandoeningen.
Vragen, vragen, vragen...
Hoe kun je mierikswortelsaus maken?
Dit is redelijk makkelijk. Je hebt 180 milliliter zure room, 50 gram
geraspte mierikswortel, 1 theelepel witte wijnazijn, ½ theelepel koosjer zout,
1 eetlepel Dijon-mosterd en ¼ theelepel versgemalen zwarte peper nodig.
Meng in een middelgrote kom alle ingrediënten goed door elkaar en koel
het gedurende ongeveer 4 uur zodat de smaak goed los komt. Je kunt de saus in
een luchtdichte verpakking gedurende 2 tot 3 weken in de koelkast bewaren.
Hoe kun je mierikswortel eten?
Je kunt geraspte mierikswortel tussen een sandwich smeren of, voor wat
extra pit, op je vlees doen. Of je kunt het met roerei en salsa eten. Je kunt
ook een theelepel aan je saladedressing toevoegen.
Je kunt de mierikswortelbladeren ook eten, maar onthoud dat ze een
scherpe, bittere en gepeperde smaak hebben. Je kunt ze rauw of gekookt eten.
Als je voor verse mierikswortelwortel gaat, zorg dan dat de wortels
stevig zijn en geen zachte of groene vlekken hebben. Ze zouden ook geen
schimmelplekjes mogen hebben. Vermijd oudere wortels die er verschrompeld en
droog uitzien of beginnen te ontkiemen. Je kunt ook een potje mierikswortel
kopen en dit kun je langer bewaren. Je vindt het op de afdeling met conserven.
Je kunt de ongewassen wortel in een plastic zak in de groentelade van je
koelkast bewaren.
En we raden je af om de hele stukken in te vriezen. Maar geraspte
mierikswortel kan tot 6 maanden worden ingevroren.
Hoeveel mierikswortel kun je per dag eten?
Te veel mierikswortel consumeren is niet goed. Er is echter nog geen
concreet onderzoek gedaan met betrekking tot de dosering. Raadpleeg daarom
voordat je het in je dieet opneemt even je arts.
Tot slot…
Mierikswortel wordt meestal in vrij kleine hoeveelheden gegeten en er
zijn geen gezondheidsproblemen in verband gebracht met het eten van normale
porties mierikswortel.
Een ding om op te merken is dat mierikswortel een hoog natriumgehalte
heeft en het merendeel van zijn calorieën uit suiker bestaat,
dus wees voorzichtig dat je niet overdrijft.
Het is ook belangrijk om te vermelden dat mensen met nieraandoeningen en
mensen die diuretische medicatie gebruiken, voordat ze mierikswortel gaan eten
vanwege de diuretische werking hun arts even moeten raadplegen.
Bronnen
www.meghantelpner.com/blog/109-things-to-do-with-horseradish/
www.motherearthnews.com/organic-gardening/grow-and-cook-with-horseradish-zmaz03onzgoe
