Parlementair debat (België) over de
vaccinatieplicht gestart: ‘Kan je met een niet optimaal vaccin wel verplichten
om te vaccineren?’
26/01/2022 om 18:56 door san
Peter De Roover (N-VA) hoopt dat het
debat depolariserend kan werken. Foto: belga
Het
federaal parlement kreeg vandaag in eigen huis een staaltje te zien van de
diepe meningsverschillen over de vaccinatieplicht. Daarbij botste het meteen.
‘U houdt een bijna crimineel discours.’
Vorige week was er
nog stevige politieke discussie over welke corona-experts
uitgenodigd zouden worden. Uiteindelijk klopten de politieke
partijen af op maar liefst 32 namen. Onder impuls van Vlaams Belang zitten daar
ook een aantal coronasceptici bij.
De Luikse huisarts Luc Herry, voorzitter van de Belgische Vereniging van
Artsensyndicaten (BVAS), beet vanmorgen de spits af. Daarna stond de
omstreden dierenarts/viroloog Geert
Vanden Bossche op de planning. Hij werd naar voren geschoven door Vlaams
Belang en pleit er al langer voor om alle coronavaccinaties stop te zetten. Hij
waarschuwt daarbij voor het ontstaan van een soort ‘supermutant’ van het coronavirus. Onder de Belgische
wetenschappers worden de stellingen van Vanden Bossche afgedaan als nonsens,
maar bij de vaccinatiesceptici en antivaxers is Vanden Bossche intussen een van
de uithangborden. Hij spreekt in het parlement onder de vlag van zijn eigen
opgerichte project ‘Voice for Science
and Solidarity’.
Vanmiddag is het de
beurt aan neurobiologe Liliane Schoofs
(KU Leuven), een van de ondertekenaars van het Wintermanifest en
aangebracht door N-VA. Ook Ann De
Guchtenaere (UGent), professor pediatrie en voorzitter van de Belgische Vereniging van Pediaters, komt vandaag
nog aan bod, net als virologen Johan
Neyts (KU Leuven) en Emmanuel André
(KU Leuven).
‘Uitermate belangrijk moment’
Het viel meteen op
bij de start van de commissie Volksgezondheid: verschillende partijen stuurden
hun fractieleiders naar de hoorzittingen in plaats van de Kamerleden die
normaal gezien het thema volksgezondheid volgen.
Voor de sprekers van
start konden gaan, deed onder meer N-VA-fractieleider Peter De Roover meteen
een oproep. ‘Ik wil wijzen op de grote polarisatie in de samenleving. Velen
voelden zich niet gehoord. Maar dankzij alle politieke partijen hebben we hier
nu een heel ruim palet aan sprekers. Die samenstelling leidde ook al tot debat,
wat een goede zaak is. Maar ik hoop dat het nu duidelijk mag zijn dat we hier
aan iedereen het woord verlenen, wat niet betekent dat we ieders mening zullen
volgen. Ik hoop dat dit debat depolariserend kan werken. Dit kan een heel
positief en uitermate belangrijk moment worden. We moeten erin slagen om de
discussie op een hoger niveau te tillen.’
Groen-fractieleider
Wouter De Vriendt benadrukte dan weer dat het debat ‘geen vijgen na Pasen is’.
‘Met corona ben je nooit klaar. Het is nog altijd pertinent om dit debat te
voeren. We moeten klaar staan.’
BVAS-voorzitter Luc Herry:
‘vaccinatieplicht voor het algemeen belang’
De Luikse huisarts en
voorzitter van het artsensyndicaat Luc Herry startte onmiddellijk met een
stevig pleidooi voor een algemene vaccinatieplicht. ‘De meeste artsen zijn daar
voorstander van. Dat is een soort gezondheidsverzekering, zoals een verzekering
als je met de wagen rijdt. Als iedereen vandaag gevaccineerd was, dan zouden we
misschien al een rustiger leven kunnen leiden en zouden onze kinderen nog
gewoon naar school kunnen gaan.’
Herry wees ook op het
belang van de vaccinatieplicht voor de zorg. ‘Vandaag worden nog altijd een
hele reeks behandelingen uitgesteld. Mensen zijn in gevaar door het uitstellen
van hun zorg. Trouwens, als vandaag niemand gevaccineerd zou zijn, dan zouden we
70 procent meer besmettingen tellen, wat dan weer zou leiden tot een serieuze
overbelasting in ziekenhuizen. Bovendien zouden we ook besparen op PCR-tests en
op ziekenhuisopnames als we de vaccinatieplicht invoeren.’
Herry toonde zich ook
een tegenstander van de vaccinatiepas. ‘Daarmee leg je de verantwoordelijkheid
bij de burgers, ook om dat te controleren. Er zal protest komen en het beheer
van de controle zal onmogelijk worden. Om dat te vermijden is een algemene
vaccinatieplicht de beste optie.’
Ter afronding
benadrukte Herry dat een vaccinatieplicht ‘een synoniem is voor het algemene
belang’. ‘De vaccinatie niet verplichten leidt tot een enorme toename van de
werklast in de zorg, tast de kwaliteit van de zorg aan, leidt tot een
vergroting van het Belgisch begrotingstekort en heeft een zware impact op ons
onderwijs. Sommigen noemen een vaccinatieplicht een aanslag op de vrijheid.
Maar net omdat die plicht er niet is, worden onze sociale en familiale
vrijheden echt aangetast.’
Dierenarts/viroloog Geert Vanden
Bossche fel tegen vaccinatieplicht
Het woord is nu aan
de omstreden dierenarts/viroloog Geert Vanden Bossche, naar voren geschoven
door Vlaams Belang en een populair figuur onder antivaxers en coronasceptici.
Hij benadrukte onmiddellijk dat ‘geen
enkele verplichting tot vaccinatie wetenschappelijk te rechtvaardigen valt’.
Vanden Bossche
herhaalde daarbij de controversiële redenering dat vaccinatie alleen buiten een pandemie nut heeft. ‘Nu zijn we
massaal aan het vaccineren om wat symptomen te onderdrukken zonder dat we de
verspreiding echt kunnen indijken. Het
virus wordt daardoor onder druk gezet, wat een recept is voor meer infectieuze
varianten. We drijven het zo tot het extreme dat het virus straks resistent
wordt tegen de antistoffen.’ Vanden Bossche pleit in plaats daarvan voor het
pushen van groepsimmuniteit. ‘In dat opzicht is het totaal onverantwoord om nu te spreken over een massale vaccinatie
tegen omikron.’
Kritiek op betoog: ‘Bijna crimineel
discours’
De parlementsleden
reageerden onmiddellijk kritisch op het betoog van Vanden Bossche, onder meer voor zijn aangebrachte publicaties en
voor zijn grote geloof in de aangeboren immuniteit, terwijl ook zwakkeren
beschermd moeten worden. Zeker de Franstalige partijen sparen de kritiek niet
en hebben het over ‘een bijna crimineel discours’ en ‘een antivaccinatie-betoog
dat geen steek houdt’. Ook Vooruit weigert verder in te gaan op het
‘niet-wetenschappelijke’ betoog.
In een reactie benadrukt Vanden Bossche nog dat het beste bewijs dat hij kan bezorgen ‘de voorspellingen zijn die ik doe’. ‘Ik heb altijd voorspeld dat er meer en meer dominante varianten de overhand zouden nemen door de vaccinaties. Ik heb voorspeld dat dit zou leiden tot resistentie van het virus en dat dit zal leiden tot een catastrofe, en daar blijf ik bij.’
Op vragen van de
parlementairen zegt huisarts Luc Herry dan weer dat er weinig onomkeerbare
neveneffecten zijn van de vaccins. ‘Terwijl ik bij de neveneffecten van covid
geen tekening moet maken. De winst is duidelijk in het voordeel van het
vaccin.’
‘Is een verplichting wel aan de orde?’
Als eerste spreker in
de namiddag benadrukte neurobiologe
Liliane Schoofs (KU Leuven), aangebracht door N-VA, dat de huidige vaccins
wel beschermen tegen ernstige ziekte en hospitalisatie ‘maar niet geschikt zijn
om transmissie van infectie te verhinderen’. ‘Dan kunnen we de vraag stellen of
een vaccinatieplicht wel aan de orde is, zeker nu een meer besmettelijke, maar
minder gevaarlijke variant circuleert’, zegt Schoofs. Ze wijst er ook op dat de
Wereldgezondheidsorganisatie WHO al heeft opgeroepen tot de ontwikkeling van
een nieuw vaccin ‘net omdat de huidige vaccins de transmissie niet
tegenhouden’. Het alternatief van een vaccinatiepas noemt Schoofs dan weer ‘een mogelijke splijtzwam in de samenleving’.
Ook professor Pediatrie Ann De Guchtenaere
(UGent) stelt zich vragen bij een verplichting. ‘Het is een voorrecht dat
we ons hier kunnen laten vaccineren. Maar we kregen ook veel vragen van ouders
en er is veel misinformatie. Gaat een verplichting dat wel oplossen? Wij hebben
in de praktijk vooral geleerd dat het helpt om vertrouwen op te bouwen en om
drempels weg te nemen.’ Ook De Guchtenaere vraagt zich af of er nog wel veel te
winnen valt met een vaccinatieplicht. ‘Is het momentum nu niet voorbij? En is
het nodig om nog meer te zorgen voor polarisering? Al is het allerbelangrijkste
wel om te stellen dat de vaccins veilig zijn.’
Ook veel voorbehoud bij KU
Leuven-virologen
Zowel Johan Neyts als Emmanuel André, beide virologen aan de KU Leuven, benadrukten in
eerste instantie nog eens de goede werking van de vaccins. ‘Ze worden ook snel
afgebroken en er ontstaan geen nevenwerkingen meer op langere termijn. Het is
goed om dat nog even te herhalen’, zei Neyts.
André benadrukte dan
weer dat het virus nog regelmatig zal blijven muteren en dat het nog onzeker is
of de volgende variant zwaarder of milder zal zijn. ‘We kunnen dan kiezen voor
de loterij en erop gokken dat de volgende variant milder zal zijn. Of we kunnen
ons pragmatisch voorbereiden op het slechtere scenario.’
In dat laatste geval
pleit André hoe dan ook voor herhaalde boosterprikken voor mensen met een zwak
immuunsysteem. Daarnaast is het aan de overheid om keuzes maken in de aanpak
van niet-gevaccineerden. ‘De echte vraag is hier: wat is aanvaardbaar of niet
voor mensen met een laag risico op ernstige aandoeningen? De winst daarvan
varieert onder meer met de leeftijd. Dat kan ook een individuele
verantwoordelijkheid worden.’
Ook het feit dat er
nog geen specifiek vaccin is voor de omikronvariant speelt volgens Neyts een
rol in de discussie. ‘Dan blijft de vraag: kan
je met een niet optimaal vaccin verplichten om te vaccineren?’, klonk het
nog. ‘De voordelen en de meerwaarde van vaccins zijn duidelijk, maar een
verplichting is veel complexer’, concludeerde André.
André had overigens
ook persoonlijke bezwaren tegen de vaccinatiepas. ‘Maar dan spreek ik als
burger en niet als viroloog. Een vaccinatieplicht is maar één beslissing, maar
een vaccinatiepas kan telkens weer terugkeren. Dat kan telkens weer een nieuw
sociaal conflict uitlokken.’
