juli 28, 2022 5140 11
Vóór de
Industriële Revolutie waren de meeste mensen bezig met landbouw. Onze relatie
met de natuur was rechtstreeks. Binnen slechts enkele generaties echter is voor
veel mensen over de hele wereld de band met het land verbroken. Voedsel komt nu
voorverpakt aan (vaak voorgekookt), geconserveerd met chemicaliën en bevat
schadelijke pesticiden, microplastics, hormonen en/of allerlei andere
verontreinigende stoffen. Wij krijgen ook een beperkter menu voorgeschoteld van
calorierijk voedsel met een lager gehalte aan voedingsstoffen, schrijft Colin
Todhunter.
Vóór de Industriële Revolutie waren de meeste mensen bezig met landbouw. Onze relatie met de natuur was rechtstreeks. Binnen slechts enkele generaties echter is voor veel mensen over de hele wereld de band met het land verbroken. Voedsel komt nu voorverpakt aan (vaak voorgekookt), geconserveerd met chemicaliën en bevat schadelijke pesticiden, microplastics, hormonen en/of allerlei andere verontreinigende stoffen. Wij krijgen ook een beperkter menu voorgeschoteld van calorierijk voedsel met een lager gehalte aan voedingsstoffen.
In het Journal of South Asian Studies van 2017 schrijven Marika Vicziany
en Jagjit Plahein dat boeren al millennia lang maatregelen nemen om de droogte
te beheersen, granen verbouwen met lange stengels die als veevoer gebruikt
kunnen worden, zich bezighouden met teeltpraktijken die de biodiversiteit
bevorderen, de bodem- en waterconservering etno-engineeren en gebruik maken van
collectieve verdelingssystemen.
De boeren kenden hun micro-omgeving, zodat zij gewassen konden planten
die op verschillende tijdstippen rijp waren, waardoor een snellere
vruchtwisseling mogelijk werd zonder de bodem uit te putten.
Experimenteren en innoveren waren de sleutel. Twee termen waar moderne
agro-industrieën zich op beroepen, maar iets waar boeren al generaties lang mee
bezig zijn.
Veel boeren gebruikten ook het “insectenevenwicht” en hun kennis van
welke insecten plagen van gewas-predatoren doden. Voedsel- en beleidsanalist
Devinder Sharma zegt dat hij in India vrouwen heeft ontmoet die 110
niet-vegetarische en 60 vegetarische insecten kunnen identificeren.
Complexe, zeer nuttige traditionele kennissystemen en ecologische
praktijken op de boerderij worden uitgehold naarmate de boeren de controle over
hun productiemiddelen verliezen en afhankelijk worden van merkgebonden
producten, waaronder vercommercialiseerde bedrijfskennis.
Boeren in plaatsen als Nederland worden er nu van beschuldigd het milieu
schade toe te brengen door de uitstoot van kooldioxide en stikstofoxide. Hoewel
de Nederlandse boeren op de korrel worden genomen, zien wij ook een aanval op
de grote veevoeder- en vleesproducenten. Er zijn niet veel kleine
landbouwbedrijven meer in Nederland en de meeste veehouderijen zijn
geconcentreerde voederbedrijven.
De landbouwsector in Nederland is zeer veeteeltintensief en er schijnt
een beleid te zijn om de vleesindustrie in dat land te verkleinen. Boeren
hebben te horen gekregen dat ze uit de landbouw moeten stappen of moeten
overschakelen op het verbouwen van gewassen.
In plaats van dat de autoriteiten een geleidelijke verschuiving naar
biologische, agro-ecologische landbouw vergemakkelijken en een nieuwe generatie
voor de sector aantrekken, dreigen de boeren verdreven te worden.
Maar de Nederlandse boeren zijn niet de enigen die in de vuurlinie
liggen. Ook in andere Europese landen protesteren boeren omdat verschillende
beleidsmaatregelen het hun steeds moeilijker maken om in hun levensonderhoud te
voorzien.
Er lijkt een gezamenlijke inspanning te worden ondernomen om het
boerenbedrijf voor veel boeren financieel onrendabel te maken en hen van hun
land te verwijderen. De boerenprotesten in Europa volgen in het kielzog van het
massale verzet van Indiase boeren tegen door het bedrijfsleven gesteunde
wetgeving, die een versnelde drang zou hebben gezien om veel boeren die toch al
in financiële nood verkeerden, uit het boerenbedrijf te duwen.
Boer Bill
De grootste eigenaar van particuliere landbouwgrond in de VS – Bill
Gates – heeft een visie op de landbouw: een van chemicaliën afhankelijke, van
het bedrijfsleven afhankelijke, één-wereld-landbouw (Ag One initiatief) om de
wereldwijde toeleveringsketens van conglomeraten te vergemakkelijken. Met dit
initiatief worden inheemse kennis en praktijken terzijde geschoven ten gunste
van de kennis van het bedrijfsleven en een verdere kolonisatie van de landbouw
in de wereld.
NVDR: één hectare is 2,47 acres
Gates’ verzelfstandiging van de kleinschalige landbouw is verpakt in
filantropische termen – het “helpen” van boeren in plaatsen als Afrika en
India. Het heeft tot nu toe niet goed uitgepakt, als we kijken naar de door
Gates gesteunde Alliance for a Green Revolution in Africa (AGRA), die in 2006
is opgericht.
Uit de eerste grote evaluatie van de inspanningen van AGRA om de
landbouw met hoge inputs in Afrika uit te breiden, bleek dat die – na 15 jaar –
mislukt was. Nu er bezorgdheid is geuit over onder andere het gebruik van
gevaarlijke pesticiden, minder dan indrukwekkende opbrengsten, de privatisering
van zaden, de afhankelijkheid van bedrijven en de schuldenlast van boeren,
kunnen we meer van hetzelfde verwachten onder het Ag One initiatief.
Maar de ultieme hoogtechnologische visie voor de landbouw is boerderijen
zonder landbouwers, die grotendeels onder toezicht staan van bestuurdersloze
voertuigen en AI-gestuurde sensoren en drones die verbonden zijn met een
infrastructuur in de cloud. Bedrijven als Microsoft zullen veldgegevens oogsten
over zaden, bodemkwaliteit, historische gewasopbrengsten, waterbeheer,
weerpatronen, grondbezit, agronomische praktijken en dergelijke.
Techreuzen zullen de controle krijgen over miljardendollar-markten voor
gegevensbeheer die de behoeften van institutionele grondbeleggers, de agro-industrie
en monopolistische e-commerce platforms faciliteren. Onder het mom van
“gegevensgestuurde landbouw” zullen particuliere bedrijven de situatie van de
boeren beter voor hun eigen doeleinden kunnen uitbuiten.
Met de promotie van synthetisch vlees uit laboratoria, waarvoor
investeerders grote belangstelling hebben, denken Gates en de agro-industrie
ook aan een grotendeels “klimaatvriendelijke” dierloze landbouw, die volgens
hen zal resulteren in het vrijmaken van uitgestrekte stukken landbouwgrond (wij
kunnen alleen maar speculeren voor wat).
Het valt nog te bezien hoe energie-efficiënt, milieuvriendelijk en gezondheidsvriendelijk
de laboratoria voor synthetisch vlees zijn, wanneer zij eenmaal op industrieel
niveau zijn opgeschaald.
Tegelijkertijd zal de industriële landbouw gebruik maken van nieuwe
technologieën – zonder boeren – en nog steeds afhankelijk zijn van
landbouwchemicaliën die afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen (met alle
gezondheids- en milieuproblemen van dien) en het gebruik ervan opvoeren, en
gericht blijven op aanvoerketens met lange lijnen, waarbij voedsel onnodig over
de hele wereld verscheept wordt.
Een hoog-energetisch systeem dat afhankelijk is van de olie en het gas
die de kolonisatie van het voedselsysteem (“globalisering”) door
agro-industriële conglomeraten hebben aangewakkerd. Bovendien zullen de nieuwe,
mensloze technologieën op de landbouwbedrijven energie-intensief zijn om te
gebruiken en zullen zij voor hun productie afhankelijk zijn van
milieuvernietigende winning van eindige hulpbronnen zoals lithium, kobalt en
andere zeldzame aardmetalen.
Energiezuinige agro-ecologische benaderingen, gebaseerd op de beginselen
en praktijken van lokalisatie, lokale markten, authentieke regeneratieve
landbouw en goed bodembeheer (dat een doeltreffende en ecologisch verantwoorde
opslag van stikstof en koolstof waarborgt), zijn de sleutel tot echte
duurzaamheid op lange termijn in de voedselproductie.
Velen die tot de lobby van de agro-industrie behoren, hebben de aandacht
op Sri Lanka gevestigd in een poging om aan te tonen dat biologische landbouw
alleen maar tot rampen kan leiden. Een overgang naar biologische landbouw moet
geleidelijk gebeuren, niet in de laatste plaats omdat de regeneratie van de
bodem niet van de ene dag op de andere kan gebeuren. Hoe dan ook, het artikel
“Sri Lanka Faces Food Crisis – No, It’s Not Due to Organic Farming” dat onlangs
op de website van The Quint verscheen, onthult waarom dat land werkelijk in een
crisis terecht is gekomen.
De Grote Weigering
Het neoliberale programma dat in de jaren tachtig wortel geschoten
heeft, is nu in een met schulden overladen, inflatoire impasse terechtgekomen.
Als reactie daarop is het kapitalisme begonnen aan een “Grote Reset”, waarbij
de transformerende technologie zeer sterk op de voorgrond treedt onder het mom
van een “4e Industriële Revolutie”, die een “Brave” nieuwe morgen voor iedereen
belooft.
Er zijn echter diepgewortelde zorgen over de manier waarop deze
technologie gebruikt zou kunnen worden om hele bevolkingsgroepen in de gaten te
houden en te controleren, vooral nu wij getuige zijn van een meedogenloze
economische herstructurering en een toenemende beknotting van de persoonlijke
vrijheden. Waar het neoliberalisme het individualisme bevorderde, eist het
“nieuwe normaal” strikte naleving – individuele vrijheid zou een bedreiging
vormen voor de “nationale veiligheid”, de “volksgezondheid” of de “veiligheid”.
Er is ook bezorgdheid over economische ineenstorting, oorlog en de
blootstelling van een voedselsysteem aan energieprijsschokken, onderbrekingen
in de toeleveringsketen en speculatie op de grondstoffenmarkt.
In Mali heeft Nyeleni – de internationale beweging voor
voedselsoevereiniteit – in 2015 The Declaration of the International Forum for
Agroecology. uitgebracht.
In de Declaration staat
het volgende:
“Essentiële natuurlijke hulpbronnen zijn
vercommercialiseerd, en de stijgende productiekosten drijven ons van het land.
Het zaad van de boeren wordt gestolen en tegen exorbitante prijzen aan ons
terugverkocht, gekweekt als variëteiten die afhankelijk zijn van dure,
verontreinigende agrochemicaliën.”
Het voegt eraan toe:
“Agro-ecologie is politiek; zij vereist dat wij de
machtsstructuren in de maatschappij aanvechten en veranderen. Wij moeten de
controle over zaden, biodiversiteit, land en grondgebieden, wateren, kennis,
cultuur en gemeengoed in handen leggen van de volkeren die de wereld voeden.”
De Declaration maakte duidelijk dat het heersende kapitalistische
voedselsysteem ter discussie gesteld en overwonnen moest worden.
In zijn analyse van de mogelijkheden om de kapitalistische orde uit te
dagen, stelde Herbert Marcuse in zijn beroemde boek “One-Dimensional Man” uit
1964 het volgende:
“Een comfortabele, soepele, redelijke,
democratische onvrijheid heerst in de geavanceerde industriële beschaving, een
teken van technische vooruitgang.”
Vandaag, zouden wij kunnen zeggen – heerst er een ongemakkelijke,
ongepolijste, onredelijke, ondemocratische onvrijheid, een teken van een
opkomende techno-dystopie.
Marcuse vond dat de naoorlogse massacultuur de mensen onderdrukt en
onkritisch had gemaakt. Zij waren een afspiegeling van een eendimensionaal
systeem, gebaseerd op de consumptie van handelswaar en de effecten van de
moderne cultuur en technologie, die dienden om afwijkende meningen te temperen.
Het controlerende karakter van de technologie dringt vandaag door in
alle aspecten van het leven. Maar of het nu gaat om boerenprotesten in Europa
en India, de opmars van een politieke agro-ecologie, truckers die in Canada de
straat op gaan of gewone mensen die protesteren tegen een snel oprukkend
autoritarisme in de westerse samenlevingen, veel mensen over de hele wereld
weten dat er iets ernstig mis is.
Om met Marcuse te spreken: wij zien een “grote weigering” – mensen
die “nee” zeggen tegen allerlei vormen van onderdrukking en overheersing –
tentakels van een economisch systeem in crisis.
Copyright ©
2022 vertaling door Frontnieuws.
https://www.frontnieuws.com/van-bill-gates-tot-de-grote-weigering-boeren-in-de-frontlinie/