Emmanuel Vanbrussel - 27/09/2021
De Amerikaanse
federale overheid riskeert over enkele weken haar rekeningen niet meer te
kunnen betalen, bij gebrek aan een politiek akkoord over een hoger
schuldplafond. Sommige beleggingsexperts waarschuwen voor de mogelijk
“catastrofale” gevolgen voor de beurzen.
Staat het ondenkbare – een
Amerikaanse overheid die blut is – te gebeuren? Minister van Financiën Janet
Yellen waarschuwde onlangs in de Wall
Street Journal dat de Amerikaanse staatskas bijna op is en
de federale overheid vanaf dan haar rekeningen niet meer zal kunnen betalen.
De vrijwel lege staatskas
heeft alles te maken met het typisch Amerikaanse systeem van het schuldplafond.
Wanneer dat bereikt is, mag de Schatkist van het Congres geen nieuwe schulden
meer aangaan. Het Congres heeft wel de macht om dat schuldplafond te verhogen
of op te schorten, wat ook al bijna tachtig keer gebeurd is in de geschiedenis.
Het laatste schuldplafond
bedraagt 22.000 miljard dollar en was door het Congres opgeschort tot eind juli
van dit jaar. Sindsdien zit Financiën in een schemerzone en moet Yellen zich
behelpen met tijdelijke noodmaatregelen, want ze mag geen nieuw schuldpapier uitgeven.
Volgens berekeningen van de ambtenarij is er een nieuw schuldplafond van 28.500
miljard dollar nodig om alle kosten te dekken.
Pokerspel
Gewoonlijk wordt het
schuldplafond verhoogd na een consensusbeslissing tussen Democraten en
Republikeinen. In het recente verleden gebeurde dat wel vaak maar op het
allerlaatste nippertje, door het politieke steekspel tussen de twee
rivaliserende politieke families.
Ook deze keer weer wordt er
zwaar gepokerd. De Republikeinen liggen dwars om het schuldplafond op te
trekken, om zo de stimulusplannen van president Biden, die volgens hen te gul
zijn, af te blokken.
Het spel wordt keihard
gespeeld, maar in de geschiedenis kwam het wel nog nooit zover dat Amerika zijn
verplichtingen niet kon nakomen. De meeste waarnemers verwachten ook nu weer
een akkoord op de valreep, net voor de financiële afgrond bereikt wordt.
“Shutdown”
Maar zolang er geen deal is,
blijft de onzekerheid, en daar hebben beleggers een hekel aan. Daardoor kan het
straks misschien gaan spoken op de obligatiemarkten, en mogelijk ook op de
aandelenmarkten.
“Een groot deel van het
internationale financiële systeem steunt op de capaciteit van de Verenigde
Staten om zijn schuldeisers terug te betalen. Een wanbetaling zou de markten in
een catastrofale neerwaartse spiraal kunnen meetrekken”, waarschuwen de
beursexperten van Goldwasser Exchange.
“Vandaar dat Janet Yellen,
Fedvoorzitter Jerome Powell en de belangrijkste Amerikaanse beleidsvoerders aan
de alarmbel trekken. Tot dit geregeld is, zal er waarschijnlijk vanaf 30
september een shutdown komen
van de overheidsdiensten.” Bij zo’n shutdown worden delen van de overheid
tijdelijk gesloten omdat er geen middelen meer zijn om ze draaiende te houden.
Twee zaken maken het politieke
strategospel tussen Republikeinen en Democraten nog spannender dan de vorige
keren:
- Boven de Republikeinse partij hangt de schaduw
van ex-president Donald Trump, die niets liever wil dan dat de
regering-Biden in de problemen komt.
- Daarnaast is niet duidelijk wanneer precies
het geld helemaal op is. Door de vele onzekerheden als gevolg van de
coronacrisis zijn de uitgaven en inkomsten grilliger dan normaal. Volgens
de New York Times lopen de schattingen
uiteen van midden oktober tot midden november.
Lehman Brothers
Yellen waarschuwde ervoor dat
de gevolgen van een lege staatskas onmiddellijk voelbaar zouden zijn: van
pensioenbetalingen en kinderbijslag tot de lonen van ambtenaren en militairen,
verscheidene overheidsbetalingen zouden per direct stokken.
Als de Verenigde Staten ook de
couponbetalingen op hun uitstaand schatkistpapier niet zouden betalen en het
dus tot een Amerikaanse “default” of
wanbetaling op de financiële markten zou komen, zijn de gevolgen niet te
overzien. “Dat zou erger zijn dan de val van Lehman Brothers in 2008, met
verwoestende gevolgen voor de beurzen en de economie”, zo waarschuwt het
ratingbureau Standard & Poor’s al enkele jaren. (mah)
