Apeldoorn (NL) wordt ‘Smart City’, maar wat houdt dat in?
Door Dione Lam
Een openbaar en gratis wifinetwerk, waar iedereen gebruik van kan maken. Ook worden er allerlei gegevens verzameld door middel van sensoren. Apeldoorn wordt eind dit jaar, samen met 35 andere steden, een ‘Smart City’. Dit is een onderdeel van de G20 Global Smart Cities Alliance, waar de World Economic Forum achter staat. Met de Apeldoornse deelname is alleen niet iedereen het eens. Dus wat houdt een ‘slimme stad’ nou precies in?
Zender
De witte kastjes in de stad heb je misschien wel een paar keer gezien, ze hangen aan de lantaarnpalen in verschillende straten. De kastjes zijn eigenlijk kleine zenders, samen moeten ze een groot draadloos internetnetwerk vormen. Hier kan iedereen in Apeldoorn gratis gebruik van maken. De zenders zijn vergelijkbaar met een modem of router, die je thuis hebt. De gemeente hoeft zelf niet voor de kastjes te betalen, het Oostenrijkse bedrijf RadioLED doet dat namelijk. Apeldoorn biedt de lantaarnpalen gewoon aan, zodat RadioLED de kastjes kan plaatsen. Tot nu toe heeft dat het bedrijf al 1,7 miljoen euro gekost.
Smart City
Door het netwerk van kastjes worden verschillende apparaten met elkaar verbonden, zodat allerlei gegevens beschikbaar worden gemaakt. De gemeente gaat dit netwerk op een aantal verschillende manieren inzetten; bijvoorbeeld dat wordt aangegeven waar vrije parkeerplaatsen zijn voor auto’s en fietsen. Ook worden er sensoren gebruikt die aangeven of bomen en planten genoeg water krijgen en melden als er bijvoorbeeld een tunnel onder water staat. Verkeerslichten worden gekoppeld aan de buienradar van het KNMI, waardoor fietsers voorrang krijgen bij slecht weer. Daarnaast zijn er nog sensoren die geluidshinder meten, bijvoorbeeld van vliegtuigen of snelwegen en verkeer.
Privacy
Veel mensen zijn niet blij met deze kastjes, ze vrezen namelijk dat hun privacy wordt weggehaald. Over privacy zijn namelijk nog wel een aantal vragen. De gemeente Apeldoorn heeft wel het manifest van Tada ondertekend, waarbij inclusiviteit, zeggenschap, openheid en transparantie rond verzamelde gegevens belangrijke punten zijn. Toch wordt op Twitter volop gereageerd, maar niet in een positieve zin. Hieronder zijn een aantal van die berichten te zien:
Het netwerk van kastjes is nog niet compleet, RadioLED zal het aantal kastjes en sensoren nog gaan uitbreiden.
Overal in Apeldoorn verschijnen witte kastjes: wat is het doel ervan en wat heeft het WEF ermee te maken?
Het klinkt prachtig: een openbaar en gratis wifinetwerk, waar iedereen gebruik van kan maken. Ze bevatten sensoren die onder meer aangeven of bomen en planten genoeg water krijgen en verkeerslichten worden gekoppeld aan de buienradar van het KNMI, waardoor fietsers voorrang krijgen bij slecht weer.
Veel mensen zijn niet blij met de kastjes. “Nou, wees maar erg blij, dat alles van je gevolgd en gecontroleerd gaat worden. Knuppel die dingen eraf, zou ik zeggen,” schrijft iemand op Twitter. Een ander zegt: “Ik was aan het overwegen om ‘ooit’ die kant op te gaan verhuizen, maar Apeldoorn is nu, met stip, afgevallen als optie.”
Schimmig
Inwoners en de lokale partij WijApeldoorn zitten met veel vragen over het netwerk, dat beheerd wordt door het Oostenrijkse bedrijf RadioLED. De critici zeggen dat RadioLED niet ingaat op inhoudelijke vragen en ingeschreven staat in belastingparadijs Liechtenstein. Het bedrijf oogt volgens hen ‘schimmig’.
Lilian Haak, fractievoorzitter van WijApeldoorn, zei dat niet duidelijk is waar de kastjes hangen, of zij al aanstaan en of het netwerk al operationeel is. Daarnaast is niet duidelijk wie de gebruikers van het netwerk zijn.
Sussende woorden
De media spreken sussende woorden. Zo zou het netwerk enkel worden gebruikt om bijvoorbeeld verkeersstromen anders te sturen en allerlei gegevens beschikbaar te maken om ‘inzichten te krijgen en eventueel te proberen dingen te verbeteren’.
Op de website van het World Economic Forum staat met betrekking tot digitale innovatie dat in Apeldoorn een chief privacy officer adviseert over ‘het verwerken van persoonlijke gegevens van burgers’ en een data protection officer ervoor zorgt dat ‘alle stakeholders voldoen aan de privacywetgeving’. Verder wordt vermeld dat de G20 Global Smart Cities Alliance is opgericht om ‘steden te helpen beleid op te stellen voor smart city-technologieën’.
