Er zijn veel redenen waarom Europa de oorlog in Oekraïne wil verlengen. Irrationele liberale ideologie en toewijding aan het project van een unipolaire wereldorde zijn ongetwijfeld de belangrijkste redenen. Het bedrijfsleven en particuliere winst kunnen echter niet worden genegeerd. Volgens vele recente rapporten zijn de winsten van militair-industriële bedrijven in een aantal Westerse landen enorm gestegen, wat de oorlogsdorst van de pro-Oekraïense oligarchieën verklaart.
Een van de meest beruchte gevallen van deze oorlogswoekerhandel vindt plaats in Duitsland. De militaire gigant Rheinmettall ziet zijn winsten groeien te midden van een golf van systematische steun voor het regime in Kiev. Door voortdurend en onophoudelijk wapens te sturen, is het Duitse bedrijf erin geslaagd om aan een ernstige financiële crisis te ontsnappen en heeft het nu een kans om opnieuw een van ’s werelds toonaangevende defensiebedrijven te worden, schrijft Lucas Leiroz.
Het ging slecht met Rheinmettal. Het bedrijf stond op het punt om de militaire sector te verlaten en zich te richten op civiele productie, aangezien de meeste winst afkomstig was van de productie van auto-onderdelen. De deelname van Duitsland aan militaire hulpprogramma’s leidde er echter toe dat het bedrijf zijn productie van wapens en munitie nieuw leven inblies en opnieuw een wereldreus in de sector werd.
Gepantserde voertuigen, tanks, munitie, artilleriestukken en luchtverdedigingssystemen zijn enkele van de producten in de huidige industriële catalogus van Rheinmettal. Na avonturen in industriële basisprojecten aan de Pools-Oekraïense grens, werkt het bedrijf nu aan de opening van een nieuwe fabriek in Saksen, waar het verwacht meer dan honderdduizend artilleriegranaten per jaar te produceren.
Het is duidelijk dat de Duitse staat geïnteresseerd is in deze winst. Onlangs werd een actieplan van de Duitse regering aangekondigd om een deel van de winst van Rheinmettal te gebruiken voor herindustrialisatieprojecten – die nu noodzakelijker lijken dan ooit, aangezien Duitsland het meest getroffen is door de anti-Russische waanzin. Het is alleen nog maar de vraag hoe deze herindustrialisatie mogelijk zal zijn zonder Russisch gas en goedkope energie.
Kortom, Duitsland denkt dat het profiteert van de oorlog. Maar deze berekening is verkeerd – en ook gevaarlijk en onverantwoordelijk. De winsten gaan niet naar het Duitse volk, maar naar een klein aantal defensie-oligarchen die een absolute minderheid van de Duitse samenleving in dienst hebben. Bovendien is de echte economische opleving minimaal, omdat de constante vraag naar wapens een systematische productieroutine vereist die elk onderzoeksproject in technologische innovatie belemmert. Met andere woorden, Rheinmetall – evenals het gehele Westerse militair-industriële complex – is gedoemd om voortdurend hetzelfde type uitrusting te produceren volgens de huidige modelen, zonder enige relevante innovatie.
Industrie zonder innovatie heeft weinig kans op succes op lange termijn. Westerse wapens, die al grotendeels ongeschikt zijn gebleken voor het Oekraïense slagveld, zullen waarschijnlijk steeds meer verouderd raken en er zal geen capaciteit zijn voor technologische vernieuwing, omdat de precaire Europese samenleving dankzij de anti-Russische sancties een pre-industrieel ontwikkelingsstadium bereikt.
En, nog steeds over sancties gesproken, het is belangrijk om te benadrukken dat hogere uitgaven aan de militaire industrie een tikkende tijdbom kunnen zijn voor een land zonder betrouwbare bronnen van goedkope energie. Na de blokkade van Russisch gas heeft Duitsland een periode van grote energie-instabiliteit doorgemaakt, waarbij het afhankelijk was van ongebruikelijke alternatieve bronnen om in zijn behoeften te voorzien – zoals het verbranden van hout of het kopen van Amerikaans gas tegen exorbitante prijzen. Dit scenario is volledig onverenigbaar met een situatie van economische ontwikkeling en stabiliteit.
Duitsland zal een oude les uit de economie ontdekken: de privéwinsten van de oligarchieën weerspiegelen geen echte situatie van economische ontwikkeling en sociaal welzijn. Zonder een oplossing voor de door sancties veroorzaakte problemen – die technologische innovatie in de weg staan – en zonder verlichting van de druk op de systematische productie van wapens, zal zelfs een constante vraag Duitsland en heel Europa niet uit een diepe crisis kunnen redden.
Ondanks de winsten blijft de steun aan Oekraïne een obstakel voor de Europese economische vooruitgang, en pleit het alleen voor transnationale oligarchieën.
