december 13, 2025 16
De tekst van een verklaring die gisteren door België, Bulgarije, Italië en Malta is uitgegeven met betrekking tot de beschikking over bevroren Russische staatsactiva die bij Euroclear worden aangehouden, vereist enige uitleg om de bedoeling en de waarschijnlijke gevolgen ervan te kunnen begrijpen.
De verklaring komt neer op een JA MAAR met betrekking tot de stemming van alle lidstaten van de Europese Unie die gisteren via een videoconferentie heeft plaatsgevonden ter ondersteuning van het besluit van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen om economische noodbevoegdheden (artikel 122) in te roepen om de bevriezing van Russische staatsactiva die bij Euroclear worden aangehouden, voor onbepaalde tijd te verlengen, zonder dat er om de zes maanden opnieuw over de verlenging hoeft te worden gestemd. Die stemmingen om de zes maanden volgden de standaardvereiste van de Raad dat er unanimiteit moet zijn over kwesties van buitenlands beleid. Deze nieuwe “nood”-verlenging maakt het voor een lidstaat, bijvoorbeeld Hongarije, onmogelijk om zijn veto uit te oefenen, waardoor de activa worden vrijgegeven en hun gebruik als onderpand teniet wordt gedaan. En juist de aanwijzing van deze activa als onderpand was de grote hoop van de Commissie om de komende twee jaar 145 miljard euro aan Oekraïne te lenen zonder de lidstaten te vragen in hun portemonnee te tasten om te betalen, schrijft Gilbert Doctorow.
Opgemerkt zij dat in de verklaring de volledige steun van de vier ondertekenende staten voor de Oekraïense zaak wordt benadrukt. Hun bezwaar heeft ogenschijnlijk betrekking op de interne stemprocedures van de Raad. Mocht Von der Leyen tijdens de komende Raadszitting op 18 en 19 december opnieuw een beroep doen op de noodbevoegdheden van artikel 122 en vragen om een stemming met “gekwalificeerde meerderheid” over haar plan om bankleningen aan Oekraïne te dekken met de bevroren activa, in plaats van de unanimiteit die tot nu toe de regel was voor alle EU-stemmingen over buitenlands beleid, dan kunnen we verwachten dat het Belgische veto, dat nu een zekerheid is, zal worden gesteund door de drie staten die de verklaring hebben ondertekend, en waarschijnlijk ook door andere staten, in welk geval het initiatief van Von der Leyen waarschijnlijk zal mislukken.
De verklaring gaat verder dan dit procedurele bezwaar tegen stemming bij “gekwalificeerde meerderheid”. Zij gaat ook in op de inhoudelijke kwestie van het als onderpand gebruiken van de bevroren activa, wat volgens haar “juridische, financiële, procedurele en institutionele gevolgen heeft”. Achter deze ondoorzichtige bewoordingen schuilt het bezwaar van De Wever tegen het plan voor het stellen van zekerheden zelf, dat volgens hem België zou blootstellen aan volstrekt onaanvaardbare risico’s indien de Russen een rechtszaak zouden aanspannen om hun activa terug te vorderen, met het argument dat het plan van Von der Leyen neerkomt op confiscatie en daarmee in strijd is met het internationaal recht. Von der Leyen zegt dat zij juridische garanties heeft gekregen van alle andere lidstaten om België gerust te stellen, maar tot nu toe heeft zij daar nog niets van laten zien.
Om te laten zien dat zij zich inzetten voor Oekraïne, dringen de ondertekenaars van de verklaring er bij de Raad op aan “alternatieve opties te blijven onderzoeken en bespreken in overeenstemming met het EU- en internationaal recht”. Zij noemen “een EU-leningfaciliteit of overbruggingsoplossingen om de continuïteit van de steun te waarborgen”. Het is echter onwaarschijnlijk dat deze “constructieve” oplossingen het financieel noodlijdende Oekraïense regime zullen redden, dat waarschijnlijk al in februari zonder middelen zal zitten om overheidsmedewerkers en soldaten te betalen.
De ‘EU-leningfaciliteit’ heeft geen steun onder de EU-lidstaten. Geen enkele Europese regeringsleider wil nu voor zijn of haar parlement verschijnen om aan te bevelen om Oekraïne opnieuw enorme bedragen te lenen, nu de onvermijdelijke militaire ramp voor Kiev overduidelijk is en de corruptie van het regime van Zelensky voor iedereen zichtbaar is geworden. De EU-lidstaten hebben moeite om de begrotingen voor 2026 door hun parlementen te krijgen, waarin enorme bedragen worden uitgetrokken voor hun eigen herbewapening, terwijl hun binnenlandse sociale voorzieningen worden gekort. Ik voorzie dat er door de meest uitgesproken oorlogszuchtigen, met name de Duitse bondskanselier Friedrich Merz, dringend geld beschikbaar zal worden gesteld. Maar de meeste andere Europese staten zullen karig zijn met hun voorgestelde donaties uit de zakken van de belastingbetalers. Als gevolg daarvan zal de onderhandelingspositie van Oekraïne in de vredesbesprekingen worden ondermijnd, in lijn met de dagelijkse territoriale verliezen in Donbas.
Ik benadruk dat wat staatslieden zeggen en wat ze bedoelen vaak ver uit elkaar liggen. Ja, De Wever heeft zich aangesloten bij de andere lidstaten om Russische staatsactiva te bevriezen “totdat Rusland zijn agressieoorlog tegen Oekraïne staakt en het land compenseert voor de schade die door zijn oorlog is veroorzaakt”, zoals we lezen in paragraaf één van de verklaring van gisteren.
Laat u echter niet misleiden door deze knieval voor de huidige geloofsartikelen van de EU. We weten allemaal dat Bart De Wever zich voor andere toehoorders heel anders uitlaat. Zo ontstond er vorige week nogal wat ophef in België toen De Wever voor een Franstalig publiek in het Bozar-auditorium in het centrum van Brussel opmerkte dat een Oekraïense overwinning “slechts een sprookje en een illusie” is. Vervolgens vertelde hij een redacteur van Le Soir in een interview na de toespraak dat een strategische nederlaag van Rusland in de oorlog ongewenst was. Hij ging weliswaar niet in op de vraag waarom het geen goed idee is om een kernmacht te verslaan, maar we kunnen wel raden waarom.
Moskou volgt al deze ontwikkelingen in Brussel op de voet en staat klaar om in actie te komen. Het heeft al aangekondigd dat het juridische stappen zal ondernemen tegen Euroclear vanwege de bevroren activa. En het staat klaar om beslag te leggen op de 16 miljard euro aan activa die Euroclear volgens Moskou in Rusland in bewaring heeft. Wat nog belangrijker is, is dat het klaar staat om alle andere landen die activa bij Euroclear aanhouden, te vragen hetzelfde te doen. Als dit advies wordt opgevolgd, kunnen we ons voorstellen dat Euroclear, dat momenteel deposito’s ter waarde van 43 biljoen euro aanhoudt, uiteenvalt. Dat zou een wereldwijde financiële crisis kunnen veroorzaken.
Le Soir meldt ook dat de CEO van Euroclear, Valerie Urbain, nu bescherming zoekt bij een particuliere beveiligingsdienst, omdat ze zich bedreigd voelt. In het bericht wordt aangenomen dat ze bang is voor vals spel van de Russen. Het is echter waarschijnlijker dat haar veiligheid wordt bedreigd door andere Europese landen, aangezien ze enkele dagen geleden heeft verklaard dat ze de Europese Unie zal aanklagen als deze de bevroren Russische activa gebruikt als onderpand voor een lening aan Oekraïne die nooit zal worden terugbetaald.
Vind je het belangrijk dat er nog onafhankelijke berichtgeving bestaat die niet wordt gestuurd door grote belangen? Met jouw steun kunnen we blijven schrijven en onderzoeken. Klik hieronder en draag bij aan het voortbestaan van Frontnieuws.
