In kaart:
De kaart met pfas-concentraties in Europa.Beeld rv
Meer dan 17.000
vervuilde pfas-sites in Europa, waaronder 2.100 met een niveau dat als
gevaarlijk voor de volksgezondheid wordt aanzien. Dat is de conclusie van
internationaal onderzoek door 17 media, waaronder The Guardian en Le Monde.
Volgens hen wordt de Europese verspreiding van besmette sites op die manier voor
het eerst in kaart gebracht. Bekijk op de interactieve kaart hieronder welke
gebieden het meest vervuild zijn.
REDACTIE en BELGA23
februari 2023, 15:26
“Uit onze voorzichtige schatting blijkt
dat Europa meer dan 17.000 besmette sites telt die de aandacht van de overheden
vragen (boven 10 nanogram per liter). De besmetting bereikt niveaus die als
gevaarlijk voor de volksgezondheid worden gezien door experts in meer dan 2.100
hotspots (meer dan 100 nanogram per liter)”, schrijft Le Monde. Concentraties
van meer dan 1.000 nanogram per liter werden aangetroffen in 640 sites. In 300
sites was er sprake van meer dan 10.000 nanogram per liter.
Het gaat dan onder meer om de directe
omgeving van de pfas-fabriek van 3M in Zwijndrecht, die wordt omschreven als
“een van de meest vervuilde ter wereld”, maar ook om een Noors meer, een rivier
in Tsjechië en de directe omgeving van talloze fabrieken met chemische
industrie (zie kaart). The Guardian omschrijft België als “de plaats met de
hoogste verontreiningingsniveaus”. De concentratie rond de 3M-fabriek in
Zwijndrecht bedraagt volgens The Guardian 73 miljoen nanogram/liter.
In het totaal zouden 21.500 sites vermoedelijk
besmet zijn met pfas. Volgens de kranten gaat het echter nog maar om “het tipje
van de ijsberg”.
De journalisten brachten ook twintig
fabrieken waar PFAS worden gefabriceerd in kaart en nog eens 230 andere
fabrieken waar pfas worden gebruikt. Het gaat dan onder meer om
teflonproducten, voedselverpakkingen, textiel en auto’s. De fabrieken waar pfas
worden gefabriceerd, bevinden zich hoofdzakelijk in Duitsland en Frankrijk,
maar dus ook in België.
“Uit tienduizenden gegevens op basis van
wetenschappelijk onderzoek en onderzoek van milieuagentschappen van 2003 tot en
met 2023 blijkt dat de plaatsen die gespaard blijven van deze alomtegenwoordige
besmetting heel zeldzaam zijn”, besluit Le Monde.
Pfas(per- en polyfluoralkylstoffen) zijn door de mens
gemaakte chemische stoffen die materialen bijvoorbeeld waterafstotend,
vuilafstotend of warmtebestendig kunnen maken. Ze worden in tal van industriële
toepassingen en consumentenproducten gebruikt, van textiel en cosmetica over
mobiele telefoons en pizzadozen tot schoonmaakmiddelen en
voedselverpakkingsmaterialen. Doordat ze quasi onmogelijk af te breken vallen,
worden ze ook wel beschreven als ‘forever chemicals’.
Vijf Europese landen (Duitsland, Nederland,
Denemarken, Zweden en Noorwegen) hebben begin februari een voorstel gelanceerd
om pfas te verbieden in Europa. 3M heeft al beslist om in Zwijndrecht te
stoppen met de productie van pfas.
