Vitamine K2 — Een nieuwe hoop voor verlichting van artrose
Analyse door Dr. Jozef Mercola 05 maart 2025
HET Verhaal in één
oogopslag
· Artrose is het gevolg van verslechtering van het
kraakbeen als gevolg van genetische, metabolische en ontstekingsfactoren,
waardoor botwrijving, pijn, stijfheid en botspoorvorming ontstaan die de
gewrichtsfunctie aantasten
· Studies tonen aan dat het stimuleren van de inname
van vitamine K2 de gezondheid van de gewrichten ondersteunt door het calciummetabolisme
te reguleren, ontstekingen te verminderen, de integriteit van het kraakbeen te
vergroten en eiwitten zoals GPX4 te activeren om kraakbeencellen tegen schade
te beschermen
· Verhoogde niveaus van vitamine K-afhankelijke
eiwitten zoals Gla-rijk eiwit (GRP) en matrix Gla-eiwit (MGP) in
osteoartritische gewrichten suggereren hun beschermende rol tegen schadelijke
calciumafzettingen en hun gebruik als diagnostische markers
· Onvoldoende vitamine K schaadt de eiwitactivatie,
waardoor verkalking, ontsteking en kraakbeenschade ongecontroleerd kunnen
verlopen, waardoor de symptomen van artrose en gewrichtsdegeneratie verergeren
· Het verhogen van de inname van vitamine K2 door
middel van voedingsmiddelen, supplementen en gezonde veranderingen in levensstijl
biedt een krachtige aanpak voor het behoud van de gezondheid van de gewrichten,
het verminderen van ontstekingen en het vertragen van de progressie van artrose
Artrose is een aandoening die vooral oudere
volwassenen treft. Het ontstaat wanneer kraakbeen, het kussen tussen botten,
verslechtert als gevolg van genetische, metabolische of ontstekingsfactoren.
Hierdoor wrijven botten tegen elkaar, wat leidt tot pijn, stijfheid en
veranderingen in de onderliggende botstructuur, zoals osteofyten (botsporen), die
de gewrichtsfunctie verder beperken.
Genetische aanleg speelt een belangrijke rol bij de
ontwikkeling van artrose, omdat bepaalde individuen er gevoeliger voor zijn
vanwege erfelijke eigenschappen. Metabolische factoren zoals obesitas dragen
bij aan verhoogde stress op gewrichten, waardoor slijtage van kraakbeen wordt
versneld. Ontstekingsprocessen in het gewricht verergeren ook de afbraak van
kraakbeen.
Conventionele behandelingen, zoals pijnstillers en
fysiotherapie, zijn vaak gericht op het beheersen van de symptomen in plaats
van op het aanpakken van de diepere oorzaken. Hoewel ze tijdelijke verlichting
bieden, stoppen ze de voortgang van gewrichtsschade niet. Sommige medicijnen
hebben ook bijwerkingen, waaronder gastro-intestinale problemen en verhoogde
cardiovasculaire risico's.
In plaats van uitsluitend op deze behandelingen te
vertrouwen, kunt u alternatieve benaderingen overwegen die zich richten op de
grondoorzaken van artrose. Voedingsstoffen zoals vitamine K —, zowel K1
(phyllochinon) als K2 (menaquinonen) —, zijn veelbelovend gebleken bij het
ondersteunen van de gewrichtsgezondheid, het bevorderen van de integriteit van
het kraakbeen en het vertragen van de ziekteprogressie —, wat een veiligere en
effectievere manier biedt om uw gewrichten te beschermen en de mobiliteit te
verbeteren.
Wat is de rol van Gla-Rich Protein en Matrix Gla
Protein bij artrose?
Een studie gepubliceerd in het Journal of Clinical
Medicine1 onderzocht
de rol van twee vitamine K-afhankelijke eiwitten — Gla-rijk eiwit (GRP) en
matrix Gla-eiwit (MGP) — bij de ontwikkeling van artrose. Onderzoekers
vergeleken de niveaus van deze eiwitten in het gewrichtsvocht van patiënten met
en zonder artrose.
•GRP-niveaus zijn significant hoger bij
artrose — De onderzoekers selecteerden 26 patiënten
met de diagnose artrose die een knievervangende operatie ondergingen en 31
personen zonder artrose die kniegerelateerde procedures ondergingen voor
niet-kraakbeengerelateerde problemen.
Uit hun analyse bleek dat de GRP-niveaus
significant hoger waren in de osteoartritische groep, met een gemiddelde van
419,61 ng/ml, vergeleken met 382,18 ng/ml in de niet-osteoartritische groep.
•MGP-niveaus zijn ook verhoogd in
artrosegewrichten — Uit het onderzoek bleek ook dat
de MGP-waarden verhoogd waren bij osteoartritische patiënten, met gemiddelden
van 67,76 ng/ml versus 53,49 ng/ml bij de controles. De calciumionenniveaus
waren ook aanzienlijk hoger bij mensen met artrose, wat wijst op een verband
tussen het calciummetabolisme en gewrichtsdegeneratie.
•Leeftijd beïnvloedt MGP maar niet GRP
— Interessant genoeg identificeerde
de studie een positieve correlatie tussen MGP-niveaus en leeftijd, waardoor de
specificiteit ervan als biomarker voor artrose werd verminderd. Daarentegen
vertoonden de GRP-niveaus geen significante leeftijdsgerelateerde variatie,
waardoor GRP een betrouwbaardere indicator van deze aandoening was.
•GRP en MGP beschermen tegen
calciumophoping — Aangenomen wordt dat de verhoogde
GRP en MGP een beschermende rol spelen tegen ongewenste calciumafzettingen in
de gewrichten, wat leidt tot verdere kraakbeenschade.
•Vitamine K is essentieel voor GRP en
MGP functie — Vitaminen K1 en K2 zijn
essentieel om deze eiwitten goed te laten functioneren (hoewel vitamine K2
belangrijker is voor deze eiwitten in weefsels buiten de lever), omdat het hen
helpt calcium effectief te binden. Zonder voldoende vitamine K wordt het
vermogen van GRP en MGP om calciumophoping te voorkomen aangetast, waardoor de
symptomen van artrose verergeren.
Over het geheel genomen benadrukken de bevindingen
het belang van GRP en MGP als nuttige markers voor vroege diagnose en
onderstrepen ze het belang van vitamine K voor de gezondheid van gewrichten.2
Hoe beschermt vitamine K tegen artrose?
Een uitgebreide recensie gepubliceerd in Nutrients3 onderzocht
de bestaande hoeveelheid onderzoek naar vitamine K1 en K2 en hun effecten op
artrose (OA), met name hun vermogen om de ernst van deze aandoening te
voorkomen of te verzachten door kraakbeenverkalking en gewrichtsontsteking te
beïnvloeden. De belangrijkste bevindingen voor elk zijn onder meer
•Vitamine K1 is lager bij
artrosepatiënten — Personen met artrose
hadden lagere serum-K1-waarden dan gezonde controles.
•Laag plasma K1 is gekoppeld aan
mobiliteitsbeperkingen — Plasma-K1-niveaus
lager dan 0,5 nmol/l gingen gepaard met ernstigere mobiliteitsbeperkingen,
terwijl een drempel van 1 nmol/l werd geïdentificeerd voor de preventie van
artrose.
•K1-suppletie vertraagt
gewrichtsverslechtering — Een klinisch
onderzoek waarbij gedurende drie jaar 500 microgram K1 per dag werd gebruikt,
toonde een vermindering van 47% aan van de vernauwing van de gewrichtsruimte
bij patiënten met een K1-deficiëntie.
•Hogere inname van K1 via de voeding
vermindert de ernst van de artrose — Uit
onderzoek is een verband gebleken tussen een hogere inname van K1 en een
verminderde ernst van de artrose.
•Vitamine K2 is ongelijk verdeeld in
OA-gewrichten — Bij artrosepatiënten werden
hogere K2-niveaus gevonden in het buitenste deel van het kniegewricht
vergeleken met het binnenste deel. Slechts één van de onderzoeken onderzocht
echter specifiek de K2-verdeling in kniegewrichten.
Om de unieke functies van vitamine K1 en K2 beter te
begrijpen, lees "Vitamine K1 versus K2 —
Begrijpen van hun duidelijke rollen in uw gezondheid. ."
Bewaar dit artikel voor later - Ontvang nu de PDF
Download
PDF (Engelstalig)
https://media.mercola.com/ImageServer/Public/2025/March/PDF/vitamin-k2-osteoarthritis-relief-pdf.pdf
Hoe verergeren lage K1-niveaus de ernst van
artritis?
Uit het uitgebreide overzicht gepubliceerd in
Nutrients bleek ook dat personen met voldoende vitamine K1-waarden een lager
risico op artrose en minder ernstige gewrichtsschade hadden vergeleken met
mensen met vitamine K-tekort.4
•Lagere vitamine K1-spiegels zijn
gekoppeld aan ernstigere artrose — Een
studie5 ontdekte
dat artrosepatiënten verlaagde fyllochinonspiegels in het plasma hadden
vergeleken met gezonde controles. "Verhoogde plasmafyllochinonspiegel was
gekoppeld aan een verhoogde mediale kraakbeendikte", rapporteerden de
auteurs. "Subjecten met vitamine K-tekort bleken hogere scores te hebben
op de Western Ontario McMaster Scale (WOMAC), wat een verhoogde ernst van de
ziekte weerspiegelt."
•Vitamine K1 reguleert de verkalking in
gewrichtskraakbeen — Vitamine K1 werkt als een
cofactor voor γ-glutamylcarboxylase, een enzym dat γ-carboxyglutamaat (Gla) -
bevattende eiwitten activeert, wat de verkalking reguleert. Door deze eiwitten
te activeren verzacht vitamine K1 de ongepaste opbouw van calcium in
gewrichtskraakbeen, wat bijdraagt aan de afbraak van kraakbeen en
gewrichtspijn, beide kenmerken van artrose.
•Vitamine K1 ondersteunt MGP-functie om
kraakbeenverkalking te voorkomen — Door
MGP te activeren, wat essentieel is bij het remmen van door botmorfogenetische
eiwitten gemedieerde kraakbeenverkalking. Door deze eiwitten te activeren
behoudt vitamine K1 de structurele integriteit van het kraakbeen, waardoor het
verkalkingsproces dat tot artrose leidt, wordt geremd.
"Gla-rijke eiwitten remmen ook
ontstekingscascade in monocytische cellijnen, maar deze functie kan
onafhankelijk zijn van vitamine K-carboxylering", voegden de auteurs eraan
toe.6
•Hogere vitamine K1-inname correleert
met gezondere gewrichten — De onderzoekers
vonden ook een opmerkelijke correlatie tussen een hogere vitamine K1-inname en
gezondere gewrichten, waarbij individuen minder tekenen van
gewrichtsdegeneratie vertoonden, zoals verminderde botspoorvorming en behouden
gewrichtsruimtebreedte. Deze structurele verbeteringen zijn belangrijke markers
van hoe vitamine K de gezondheid van gewrichten beïnvloedt.
•Vitamine K1-tekort leidt tot verhoogde
gewrichtsschade — Bovendien onthulden de
bevindingen dat onvoldoende vitamine K1-spiegels, zoals aangegeven door hogere
plasmaspiegels van inactief MGP, verband hielden met ernstigere
artrosesymptomen zoals meniscusschade, osteofyten en beenmerglaesies. Dit geeft
aan dat onvoldoende vitamine K1 de juiste activering van MGP verhindert,
waardoor verkalking en ontsteking ongecontroleerd kunnen verlopen.
•Zelfs subklinische vitamine
K-deficiëntie draagt bij aan artrose — Het
onderzoek concludeerde dat zelfs subklinisch vitamine K-tekort geassocieerd was
met de ontwikkeling van radiografische knieartrose en kraakbeenlaesies, wat de
essentiële rol van de voedingsstof bij het voorkomen van kraakbeenschade
onderstreepte. Het handhaven van adequate vitamine K-spiegels behoudt daarom de
integriteit van het kraakbeen en helpt het ontstaan van artrose te vertragen of
te voorkomen.7
Voor meer informatie over hoe vitamine K de
gezondheid van de botten ondersteunt, bekijk "Vitamine K 101 — Essentiële
basisprincipes voor bot- en hartgezondheid. ."
Hoe Verzacht Vitamine K2 Osteoartritis Progressie?
Terwijl het bovenstaande onderzoek zich richtte op
vitamine K1, werd in juni 2024 een onderzoek gepubliceerd in Biomedicine and Pharmacotherapy8 onderzocht
de rol van vitamine K2 bij het vertragen van de progressie van artrose. De
onderzoekers concentreerden zich op twee hoofdgebieden: het voorkomen van de
dood van kraakbeencellen en het stoppen van de afbraak van de kraakbeenmatrix,
wat essentieel is voor gezonde gewrichten.
•Vitamine K2 versterkt botten en
kraakbeen en vermindert gewrichtspijn — Bij
het onderzoek werd gebruik gemaakt van zowel diermodellen als
laboratoriumexperimenten. Bij door dieren geïnduceerde artrose werd vitamine K2
toegediend om de effecten ervan op de gezondheid van de gewrichten te
observeren.
Tegelijkertijd werden kraakbeencellen behandeld met
vitamine K2 in een gecontroleerde laboratoriumomgeving om de directe impact
ervan op deze cellen te bepalen. Uit de bevindingen bleek dat vitamine K2 niet
alleen de botmassa en de dikte van het kraakbeen verhoogde, maar ook de
gewrichtspijn en structurele schade aanzienlijk verminderde.9
•Vitamine K2 voorkomt kraakbeenceldood
— De resultaten toonden aan dat
vitamine K2 de productie van GPX4 verhoogt, een eiwit dat cellen beschermt
tegen ferroptose, een vorm van geprogrammeerde celdood die bijdraagt aan de
afbraak van kraakbeen bij artrose. Door de GPX4-spiegels te verhogen, houdt
vitamine K2 de kraakbeencellen in leven en functioneren ze goed.
•Vitamine K2 blokkeert door
ontstekingen veroorzaakte kraakbeenschade — Vitaminen
K2 beschermen het kraakbeen tegen overmatige afbraak door de
MAPK/NFκB-signaleringsroute te verstoren, die verantwoordelijk is voor het
bevorderen van ontstekingen en verdere kraakbeenschade bij artrose.10
•De effecten van vitamine K2 zijn
dosisafhankelijk — Uit het onderzoek bleek dat de
effecten van vitamine K2 dosisafhankelijk zijn. Hogere doses vitamine K2
leidden tot een grotere toename van de GPX4-expressie en een significantere
vermindering van de markers van kraakbeenafbraak.11
•Vitamine K2 vermindert oxidatieve
stress en cellulaire schade — Het
onderzoek toonde aan dat behandeling met vitamine K2 de levensvatbaarheid van
kraakbeencellen verbeterde, meer cellen gezond en actief hield, en de niveaus
van reactieve zuurstofsoorten (ROS) verlaagde, dit zijn schadelijke moleculen
die oxidatieve stress en schade aan cellen veroorzaken.
Bovendien verlaagde vitamine K2 de niveaus van
intracellulair malondialdehyde (MDA), een marker voor lipidenperoxidatie, een
proces dat celmembranen beschadigt.12
Deze bevindingen benadrukken het belang van het
handhaven van een adequate inname van vitamine K2 om de gewrichtsintegriteit te
ondersteunen, ontstekingen te verminderen en de progressie van artrose te
vertragen.
Eierdooiers zijn uw beste voedingsbron van vitamine
K2 als MK-4
Eierdooiers behoren tot de hoogste voedingsbronnen
van Menaquinone-4 (MK-4), een vitale vorm van vitamine K2 die een belangrijke
rol speelt in de gezondheid van de botten, de cardiovasculaire functie en de
calciumregulatie. Het opnemen van eidooiers in uw dieet draagt aanzienlijk bij
aan uw MK-4-inname en ondersteunt verschillende aspecten van uw gezondheid.
•Kies eieren van goed gevoede kippen — De meeste commerciële eierbronnen —, zelfs
biologisch — met vrije uitloop, hebben hoge PUFA-niveaus omdat ze granen zoals
soja en maïs krijgen. Idealiter zouden kippen rijst, gerst en spliterwten
moeten krijgen.
•Eieren van kippen met weinig PUFA zijn
superieur — Zelf eet ik zes eidooiers per dag
van kippen die dit gevoerd krijgen en 80% minder linolzuur hebben dan gewone
kippen.
•Hoe eierdooiers zich verhouden tot een
toonaangevende MK-4-bron — Hieronder vindt
u een uitgebreid overzicht van eidooiers als topbron van MK-4, samen met
aanvullende voedingsbronnen en overwegingen.
Om er zeker van te zijn dat u eieren van de hoogste
kwaliteit kiest voor optimale voeding, leest u 'Hoe te decoderen Egg Carton
Codes. ."
Vijf tips om uw vitamine K-niveaus te optimaliseren
voor gezondere, pijnvrije gewrichten
Door uw vitamine K1- en K2-waarden te verhogen via
een voedzaam dieet, goede suppletie en aanpassingen van uw levensstijl, kunt u
een gezond kraakbeen en een gezonde gewrichtsfunctie behouden en tegelijkertijd
pijn en stijfheid verlichten. Naast het eten van meer eierdooiers zijn hier
vijf extra manieren om uw vitamine K-inname te optimaliseren en artrose in de
kern aan te pakken:
1.Eet meer bladgroenten — Vitamine K1 (phyllochinon) wordt aangetroffen
in alle fotosynthetische planten, waarbij groene bladgroenten de belangrijkste
voedingsbron zijn.
2.Voeg vitamine K2-rijk voedsel toe aan
uw dieet — Geef prioriteit aan
voedingsmiddelen die van nature rijk zijn aan vitamine K2, vooral de MK-7-vorm,
die beter biologisch beschikbaar is en langer actief blijft in het lichaam.
Gefermenteerde voedingsmiddelen zoals natto zijn de krachtigste bron en leveren
ongeveer 11 microgram (mcg) K2 MK-7 per gram portie.
Andere goede opties zijn zuurkool gemaakt met
K2-producerende bacteriën en bepaalde kazen zoals Gouda, brie en Edam.
Zelfgemaakte gefermenteerde groenten bereid met starterculturen die zijn
ontworpen om de K2-productie te verbeteren, leveren tot 500 mcg K2 per portie
van 2 ounce. Bovendien zijn grasgevoerd rundvlees, boter en eieren veel beter
dan graangevoede opties, waardoor aanzienlijk hogere niveaus van deze
essentiële voedingsstof worden geboden.
3.Consider supplementing with vitamin
K2 MK-7 — Neem dagelijks 180 tot 200 mcg
vitamine K2 MK-7 om eiwitten te activeren die ongepaste calciumafzettingen in
uw gewrichten voorkomen. Deze vorm is effectiever voor het richten op
gewrichtsweefsels en het behouden van de integriteit van het kraakbeen, omdat
het een betere absorptie en een langere halfwaardetijd heeft. Voor een optimale
opname, consumeer het met een maaltijd met gezonde vetten.
4.Combineer vitamine K2 met vitamine D3
en magnesiumthreonaat — Verbeter het
calciummetabolisme door vitamine K2 dagelijks te combineren met vitamine D3 en
magnesiumthreonaat. Deze combinatie werkt synergetisch. — vitamine K2 leidt calcium
naar botten in plaats van naar zachte weefsels, terwijl vitamine D3 helpt bij
de opname ervan.
Om uw ideale dosering voor magnesium te bepalen,
neemt u eerst magnesiumcitraat in, verhoogt u geleidelijk uw dosis totdat u
last krijgt van dunne ontlasting en verlaagt u deze vervolgens enigszins. —,
dat is uw ideale dosis. Daarna overgang naar magnesiumthreonaat, dat geen dunne
ontlasting zoals magnesiumcitraat veroorzaakt.
5.Vervang plantaardige oliën door
gezonde vetten — Verwijder plantaardige oliën uit
uw dieet, omdat ze ontstekingen verergeren en bijdragen aan gewrichtsschade.
Kies in plaats daarvan voor voedingsrijke, ontstekingsremmende alternatieven
zoals talg, ghee of met gras gevoede boter.
Concentreer u op het consumeren van hele,
onbewerkte voedingsmiddelen om ontstekingstriggers verder te verminderen en de
natuurlijke reparatieprocessen van uw lichaam te ondersteunen. Deze verandering
beschermt niet alleen uw gewrichten, maar verbetert ook de effectiviteit van
vitamine K2 bij het handhaven van de integriteit van het kraakbeen en het
bevorderen van de algehele gezondheid van de gewrichten.
Veelgestelde vragen (FAQ's) over artrose en
vitamine K
Q: Wat veroorzaakt artrose?
A: Artrose
ontstaat wanneer het kraakbeen verslechtert als gevolg van genetische,
metabolische of ontstekingsfactoren. Dit leidt ertoe dat botten tegen elkaar
wrijven, wat pijn, stijfheid en structurele veranderingen veroorzaakt, zoals
botsporen die de gewrichtsfunctie aantasten.
Q: Hoe helpt vitamine K bij artrose?
A: Vitamine
K speelt een essentiële rol bij het voorkomen van kraakbeenverkalking en
-ontsteking. Zowel vitamine K1 als K2 activeren eiwitten die calcium reguleren,
waardoor gewrichten worden beschermd tegen overmatige slijtage en afbraak.
Q: Kan een vitamine K-tekort artrose
verergeren?
A: Ja.
Lage vitamine K-spiegels houden verband met verhoogde afbraak van kraakbeen,
gewrichtspijn en verminderde mobiliteit. Een tekort verhindert dat essentiële
eiwitten zoals matrix Gla-eiwit (MGP) de calciumophoping in gewrichten stoppen,
waardoor de progressie van artrose wordt versneld.
Q: Moet ik een vitamine K2-supplement nemen
voor de gezondheid van mijn gewrichten?
A: Als
uw dieet onvoldoende vitamine K2 bevat, helpt suppletie met MK-7 (180 tot 200
mcg per dag) eiwitten te activeren die calciumafzettingen in gewrichten
voorkomen en de integriteit van het kraakbeen ondersteunen.
Q: Wat zijn de beste manieren om vitamine
K-niveaus te optimaliseren voor de preventie van artrose?
A: Verhoog
uw inname van vitamine K-rijk voedsel, vul indien nodig aan met K2, combineer
het met vitamine D3 en magnesium en elimineer inflammatoire plantaardige oliën
uit uw dieet om de gezondheid van de gewrichten te ondersteunen.
Bronnen en
referenties
·
1, 2 J Clin Med. 2024
Aug 30;13(17):5159
·
3, 4, 6, 7 Nutrients. 2020 Apr 25;12(5):1208
·
5 The Egyptian Rheumatologist July 2016; 38(3): 217-223
·
8, 9, 10, 11, 12 Biomedicine & Pharmacotherapy, Volume 175, June 2024, 116697
