Winnaar van de Ultimas publieksprijs, achtervolgd door controverses: wie of wat is Tegenwind?
De allereerste Publieksprijs van de
Ultimas, de cultuurprijzen van de Vlaamse regering, gaat na een
onlinestemprocedure naar Tegenwind, een reeks interviewportretten
van Vlaamse en Nederlandse critici van het coronabeleid. Het is een
omstreden winnaar, achtervolgd door controverses.
Rien Emmery
di 10 mei 21:01
Tegenwind is een reeks van
zes video-interviews met prominente critici van het coronabeleid of de
coronavaccins. Zes "wetenschappers in het oog van de storm" die
"hun nek hebben uitgestoken om een boodschap te brengen die niet populair
was", zo noemen journalisten Alain Grootaers, Jakobien Huisman en
regisseur Mark Sanders hun onderwerp.
De interviewgasten
zijn voormalige lector gezondheidswetenschappen Sam Brokken,
psychologieprofessor Mattias Desmet, de Nederlandse opiniepeiler Maurice de
Hond, de Nederlandse vaccinoloog Theo Schetters, hoogleraar privacyrecht Paul
De Hert en gezondheidseconoom Lieven Annemans. Een zevende aflevering is het
verslag van een gezamenlijk rondetafeldebat.
BEKIJK - De
uitreiking van de Ultimas publieksprijs aan Tegenwind:
Tegenwind geeft de
geïnterviewden uitgebreid de mogelijkheid om hun kritiek op het coronabeleid
uiteen te zetten en te getuigen over de commentaren die ze daar soms op kregen.
De reeks is grotendeels opgenomen in de Spaanse regio Andalusië, waar makers
Grootaers en Huisman wonen.
De makers
omschrijven Tegenwind zelf als "kritische en
onafhankelijke journalistiek". Hoe is deze documentairereeks erin geslaagd
om de Publieksprijs van de Ultimas - een cultuurprijs - te winnen?
Stemformulier
De Cultuurprijzen
Vlaanderen bestaan al 20 jaar en zijn in 2017 omgedoopt tot de Ultimas.
Winnaars in categorieën als podiumkunst, letteren, muziek of beeldende kunst
worden bepaald door een vakjury, maar dit jaar werd voor het eerst ook een
Ultimas publieksprijs uitgereikt.
De nieuwe prijs was
bedoeld voor "personen en organisaties die je niet makkelijk in een
Ultimas-categorie kunt onderbrengen", zoals "exposities,
spektakelevents, lichtshows, festivals, city-events, tentoonstellingen,
musicalvoorstellingen,…" Het brede publiek mocht naar believen zijn
favoriete artiesten of cultureel evenement nomineren. Ook het aanduiden van de
winnaar gebeurde via een onlinestemformulier.
De voorwaarden om
in aanmerking te komen voor de prijs waren nogal beknopt. Een nominatie was
mogelijk voor alle "events, organisaties en personen die bijdragen aan de
verbreding van de cultuur" en die in 2021 een breed publiek bereikten. De
enige uitsluitingsgronden waren "schunnige content" en alles wat
"een link heeft met een bepaalde politieke strekking of partij".
Dat leidde
uiteindelijk tot een diverse lijst van meer dan 120 artiesten, evenementen en
festivals. De onlangs overleden zanger Arno stond bijvoorbeeld op de lijst, net
als Circus Ronaldo, podcast De Volksjury, Theatercollectief SKaGeN of het Film
Festival Gent. Maar dusook documentairereeks Tegenwind.
./..
Campagne
Hoe is Tegenwind uitgegroeid
tot de winnaar van de Ultimas publieksprijs? Daarachter schuilt een brede
campagne op sociale media, vooral binnen het landschap van actiegroepen tegen
de coronamaatregelen. In die kringen waren Tegenwind en de
boodschap van de geïnterviewde gasten al langer een grote hit. Op
coronabetogingen zag je zelfs mensen met bordjes de reeks aanprijzen.
Tegenwind is sindsdien ook
uitgegroeid tot een multimediaal fenomeen. Behalve de interviews zelf, die op
onlinevideosites werden geplaatst, waren er ook twee live 'dernières' -
uitzendingen van de laatste aflevering van de reeks - in de Antwerpse Koningin
Elisabethzaal. Tickets kostten 50 euro. Er is ondertussen ook een Tegenwind-boek
(35 euro) dat binnenkort verschijnt.
Zowel de makers, de
interviewgasten als de fans van Tegenwind hebben op sociale
media de voorbije weken heel wat oproepen gedeeld om een stem uit te brengen
op Tegenwind voor de publieksprijs van de Ultimas. Dat werpt
nu zijn vruchten af.
Censuur
Wat zeker heeft
meegespeeld, is een sfeer van verongelijktheid en revanchisme die rond Tegenwind hangt.
De makers van Tegenwind zelf klaagden al langer dat hun
product "stiefmoederlijk behandeld" en "doodgezwegen" werd
door "overheid en media".
In december 2021
ontstond er ophef toen de gezondheids- en lifestylezender TV Plus
afleveringen van Tegenwind programmeerde op primetime
televisie. Maar na één aflevering stopte de zender al daarmee. TV Plus
verklaarde met de uitzendingen te willen bijdragen tot ‘gezond debat’, maar
‘dat stopt daar waar het mensen tegen elkaar opzet of ongenuanceerde reacties
uitlokt’.
Zelfs tijdens de
stemming voor de Ultimas Publieksprijs leidde de nominatie van Tegenwind
tot een incident. Op 8 april, toen de stemming al een week aan de gang
was, verdween Tegenwind plots uit de lijst van genomineerden.
"Censuur in
actie. Dat krijg je blijkbaar als de stem van het volk te luid klinkt",
schreef Grootaers als reactie op Facebook. Huisman schreef dan weer dat het
"redelijk bizar" zou zijn geweest om "de prijs van de
censurerende Vlaamse overheid uit handen van minister Jambon [te]
ontvangen".
De fans van Tegenwind reageerden
echter verontwaardigd en contacteerden zowel de administratie van het
Departement Cultuur als het kabinet van bevoegd minister Jan Jambon (N-VA).
Kort nadien werd de nominatie van Tegenwind in ere hersteld.
Volgens Grootaers was het de schuld van "een overijverige ambtenaar"
die "de censuurschaar" had gehanteerd.
Het binnenhalen van
de publieksprijs zal in de kringen van coronasceptici dan ook toegejuicht
worden als een overwinning op de mainstream media en het
regeringsbeleid.
Bron: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2022/05/10/tegenwind-ultima/
