Artikel van Wim De Maeseneer • 21/06/2023 om 20:09
We pompen zo veel grondwater op dat het de aarde
doet kantelen (en de zeespiegel laat stijgen)© VRTNWS
Tussen 1993 en 2010 heeft de mens zo veel
grondwater opgepompt dat de aarde bijna 80 centimeter verder is gekanteld. Dat
hebben wetenschappers berekend in een nieuwe studie. Het opgepompte grondwater
zou wereldwijd de zeespiegel met 6 millimeter hebben doen stijgen in die
periode.
De aarde staat scheef en nog geen klein beetje. De
as waar de aarde omheen draait staat 23,5 graden gekanteld. Dankzij die schuine
aardas staan we in de zomer (in het noordelijk halfrond) iets meer naar de zon
gekanteld, in de winter wat verder weg. Zonder die schuine positie zouden er
geen seizoenen zijn op onze planeet.
De aarde wiebelt altijd wel een beetje door
allerlei natuurlijke processen binnenin de planeet, in de oceanen en in de
atmosfeer. Zo was al bekend dat het verplaatsen van grote hoeveelheden water
een invloed heeft op de aardas. Dat gebeurt tijdens de wisseling van de
seizoenen, het smelten van gletsjers en ijskappen, maar ook door enorme
hoeveelheden grondwater op te pompen.
Onderzoekers hebben nu voor het eerst berekend hoe
groot de invloed van dat oppompen precies is. Volgens klimaatmodellen is er
tussen 1993 en 2010 zo'n 2.150 gigaton grondwater opgepompt. Genoeg om de
wereldwijde zeespiegel met 6 millimeter te doen stijgen.
De onderzoekers berekenden dat die verplaatsing van
water de aarde 4,36 centimeter per jaar meer naar het oosten heeft doen
kantelen. Zo veel water oppompen zou de polen dus bijna 80 centimeter hebben
doen opschuiven, op 17 jaar tijd.
"Onze studie toont aan dat van alle
klimaatgerelateerde oorzaken het oppompen van grondwater de grootste impact
heeft op het verschuiven van de polen," zegt geofysicus Ki-Weon Seo van de
Zuid-Koreaanse universiteit van Seoel in een persbericht.
De onderzoekers hadden eerst geprobeerd om de
verschuivingen van de polen enkel te verklaren door het smelten van de
ijskappen en gletsjers. Maar de resultaten bleken niet te kloppen. Er moest dus
nog een belangrijke factor zijn. Pas wanneer ze ook de hoeveelheid opgepompt
grondwater meenamen in de berekeningen, bleek de resultaten overeen te komen
met de werkelijkheid.
"Ik ben erg blij dat we de onverklaarbare
oorzaak van de kanteling van de pool ontdekt hebben", zegt Seo.
"Anderzijds, als een bewoner van de aarde en als vader, ben ik wel bezorgd
en verbaasd dat het oppompen van grondwater ook een reden is waarom de zeespiegel
stijgt."
De onderzoekers benadrukken dat de aardas normaal
elk jaar enkele meters verschuift. Het oppompen van grondwater vormt dus geen
risico voor het opschuiven van de seizoenen.
De studie is gepubliceerd in het wetenschappelijke
vaktijdschrift Geophysical
Research Letters.
