Biodiversiteit verplicht
20 september 2024DOOR Rineke
DijkingaGezondLEESTIJD: 5 MIN
Vanuit de lucht zien de vijftig mini-akkertjes op Heerlijk Westerwolds
Land er prachtig uit, maar dichter bij de grond is dat niet het geval. Op
grotere schaal zijn er in Nederland en wereldwijd heel wat oogsten door extreme
(weers)omstandigheden gedupeerd. Toch is er ook goed nieuws.
Een schets hoe het er bij onze mini-akkertjes aan toe gaat. Van de
tweehonderd bloemkolen is een groot deel flink toegetakeld door de slakken
(gelukkig hebben we van deze exemplaren delen kunnen redden en toch bijna
honderd porties overheerlijke bloemkoolsoep kunnen maken)
Mijn grote trots, de lupines (die eerst drie keer door de slakken werden
verorberd) vielen na de vierde keer zaaien ‘ten prooi’ aan een ree die in één
nacht de hele mini-akker kaalvrat. Terwijl ik er in gedachten al heerlijke lupineburgers van
had gemaakt. En als klap op de vuurpijl hebben we letterlijk ‘wasserbomben’
(zoals de Duitsers vaak onze ploftomaten figuurlijk noemen) geteeld. De
tomaten (en het lijnzaad, de koolrabi, de uien, pompoenen en de aardappelen)
stonden namelijk in juli tot hun enkels in het water nadat er bijna 45
millimeter regen in een paar uur was gevallen. Inmiddels is het september en
zie ik dat het voorraadje winterpostelein en de herfstraapjes met de dag
slinken door de slakken.
“De ‘wasserbomben’
stonden tot hun enkels in het water”
Maar nu het goede nieuws
Door zoveel biodiversiteit te telen, blijft er namelijk ook een heleboel over.
De drie akkertjes veldbonen zijn een heerlijk alternatief voor de lupines die
door de ree werden opgegeten. Een spread van verse veldbonen is ongelooflijk
lekker. Van rode kolen houden slakken ook niet echt dus dat akkertje brengt ons
hopelijk heerlijke rode zuurkool later dit jaar. En dan onze ‘drie gezusters’:
de manier waarop de Indianen mais, stokbonen en pompoenen teelden op één
akkertje. Wat een prachtige manier van telen en wat een mooi voedsel voor de
wintermaanden. Van de explosie aan courgettes en veldbonen ben ik een prachtige
instant soep aan het maken en de courgettebrownies worden weer
overheerlijk. Fijn dat de zomerrogge – na de hevige windstoten in juli –
nog fier overeind staat (maar liefst 2,5 meter). En dan die troshaver….Zooo
mooi! Voedsel kan je letterlijk en figuurlijk een enorm voldaan gevoel geven.
Foto: akkerbouwperceel Heerlijk Westerwolds Land
Voedselzekerheid = biodiversiteit?
Wie weet, is dit goede nieuws ook een zegen voor onze toekomst. Wie weet
verplichten het weer, de slakken en andere uitdagingen ons wel om maximale
diversiteit te verbouwen om voedselzekerheid te garanderen voor de toekomst.
Wie weet, worden we zo gedwongen om af te stappen van monoculturen. Wat een
grote stap zou zijn voor de gezondheid van alles wat leeft. Biodiversiteit is
immers dé belangrijkste pijler als het gaat om de veerkracht=gezondheid van alles wat
leeft. Wie weet, bestaat ons etensbord over een paar jaar uit véél meer dan ons
hoofdvoedsel van nu; tarwe, mais, soja, suiker, melk en vlees. En worden we met
ons allen weer divertarier: Het
eetpatroon waar we als oorspronkelijke mens mee zijn opgegroeid en waar zoveel
voordelen voor mens en planeet mee te behalen zijn.
“Wie weet, worden
we met ons weer divertariër”
Grote voordelen voor nu
Biodiversiteit ‘verplichte kost’ maken, klinkt ons natuurlijk zéér vreemd en
oneconomisch in onze oren. Onze hele voedingsindustrie is ingericht op
monoculturen. Toch is het geen vreemd fenomeen. “Aan het einde van de achtste
eeuw liet Karel de Grote een handleiding schrijven voor het beheer van de
keizerlijke landgoederen: de ‘Capitulare de Villis’. Daarin was een lijst van
73 planten opgenomen die in elk keizerlijk domein hoorden geteeld te worden. De
belangrijkste waren kikkererwten en tuinbonen, rapen, kolen, koolrabi, bieten,
pastinaak, prei, knoflook, uien en selderij, tuinmelde en lavas (maggikruid)”,
aldus het Centrum voor Agrarische
Geschiedenis.
Ook in de Middeleeuwen kwam er een verplichting om bepaalde kruiden en
planten te telen in de kloostertuinen. Ze waren zo belangrijk voor de
gezondheid van de mens dat ze verplicht geteeld moesten worden. Ze kregen ook
allemaal het achtervoegsel ‘officinalis’ in hun naam. En daarmee werden ze
officieel ‘artsenijplant’. Tot op de dag van vandaag bewijzen deze planten ons
nog steeds grote diensten in zowel de fytotherapie als de homeopathie. Denk aan Rozemarijn (Rosmarinus Officinalis), Calendula Officinales, Salie (Salvia
Officinalis, Verbena Officinalis etc)
Onze tuin kleurt momenteel helemaal oranje door alle Calendula, een
veelzijdige en prachtige plant. Of je de plant nu gebruikt als versiering voor
je salade, gedroogd in je thee, als helend en verzachtend smeersel voor je huid
(zeker na te veel zon) of als homeopathisch middel voor de genezing van wonden.
Ik voel me een dankbaar mens met zoveel van die kleurrijke krachtpatsers om me
heen. Daarom krijgt elke bezoeker aan een event op ons land in september een
zakje van deze zaden mee. Zodat zij ze weer kunnen uitzaaien in hun omgeving.
Ook een mooie manier om meer biodiversiteit te krijgen.
“Help je mee om de
biodiversiteit te verhogen?”
Help je mee om de biodiversiteit te verhogen? Door bijvoorbeeld (een
deel) van je voedseleuro’s uit te geven aan het eten van boeren en telers die
deze biodiversiteit koesteren? Zie dit overzicht hoeveel
dat er al zijn in Nederland.
Fotograaf headerbeeld: Gabriela Hengeveld
Ben je zoek naar
meer verhalen die je inspireren om vitaler te leven? Schrijf je in voor
onze nieuwsbrief en ontvang
iedere week een flinke dosis positiviteit en blikverruimende kennis in je
mailbox.
Rineke Dijkinga
Meer dan de helft
van de Nederlanders heeft een chronische aandoening. En dat is voor een
schrikbarend groot deel te wijten aan een gebrek aan voedingsstoffen. Earth
keeper en health keeper Rineke Dijkinga is vastbesloten het tij te keren.
